Prezydent RP Andrzej Duda (3P), łączniczka sztabu I Obwodu AK Śródmieście, córka komendanta Okręgu Warszawskiego AK i dowódcy Powstania Warszawskiego Antoniego Chruściela ps. Monter Jadwiga Chruściel ps. Kozaczek (4P) podczas uroczystości przed pomnikiem Gloria Victis na Wojskowych Powązkach w Warszawie. 01.08.2020. Fot. PAP/R. Guz
Przed pomnikiem Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na stołecznych Powązkach w godzinę „W” przedstawiciele władz, w tym prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, a także weterani i mieszkańcy miasta oddali hołd powstańcom warszawskim. Oddajemy cześć pokonanym, ale nie – zwyciężonym – mówił biskup polowy WP Józef Guzdek.
O godz. 17, o której 1 sierpnia 1944 roku, 76 lata temu rozpoczął się w Warszawie zryw powstańczy - przed pomnikiem Gloria Victis zawyły syreny. Zgromadzeni stali na baczność, następnie minutą ciszy uczcili pamięć powstańców. Odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego i odegrano hejnał warszawski.
Następnie modlitwę w intencji poległych powstańców odmówił biskup polowy Wojska Polskiego gen. bryg. Józef Guzdek. Dla uczczenia 76. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego oddano także salwę honorową.
Długie bitwy o godzinę „W”. Pamięć o Powstaniu w perspektywie
"Nie przyszliśmy na powstańczy cmentarz, aby płakać. Tu, w tym świętym miejscu, gdzie spoczywają doczesne szczątki córek i synów nieujarzmionego miasta, chcemy otrzeć nasze łzy. Chcemy wyśpiewać Bogu pieśń wdzięczności za tych, którzy na ołtarzu ojczyzny złożyli swoje zdrowie i życie" - powiedział bp polowy WP.
Jak mówił, "u stóp pomnika Gloria Victis oddajemy cześć pokonanym, ale nie - zwyciężonym". "Dla kolejnych pokoleń Polaków ich postawa była i nadal pozostaje źródłem mocy i wzorem do zdecydowanego działania w słusznej sprawie - w obronie wolności i godności każdego człowieka" - wskazał.
Podkreślił, że "Warszawa została zburzona, lecz nie zniszczona". "Wierność fundamentalnym wartościom, powstańczy duch i determinacja, sprawiły, że stolica odrodziła się jak feniks z popiołów" - dodał.
Wieńce przed pomnikiem złożyli prezydent Andrzej Duda, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, marszałek Senatu Tomasz Grodzki, premier Mateusz Morawiecki, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski. Delegacjom towarzyszyli powstańcy warszawscy.
Oficjalną część obchodów na Powązkach Wojskowych zakończyło odprowadzenie wojskowej asysty honorowej i pocztów sztandarowych.
Warszawa oddała hołd powstańcom w godzinę „W”
W uroczystościach uczestniczyli również m.in. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, szef MON Mariusz Błaszczak, wicemarszałkowie Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska i Włodzimierz Czarzasty oraz prezes PiS Jarosław Kaczyński.
Wcześniej w asyście żołnierzy z Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak złożyli wieńce na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera" na Wojskowych Powązkach. Podczas uroczystości obecni byli powstańcy, harcerze, a także córka generała, Jadwiga Chruściel.
Uroczystości przed pomnikiem Gloria Victis stanowią kulminacyjny punkt obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego.
Tradycja oddawania hołdu poległym w rocznicę powstania na Wojskowych Powązkach sięga czasów PRL, gdy ówczesne władze nie pozwalały na oficjalne uroczystości. Pomimo tego warszawiacy całymi rodzinami gromadzili się 1 sierpnia każdego roku wokół pomnika Gloria Victis i grobów poległych.
Obelisk Gloria Victis postawiono na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w drugą rocznicę zrywu w 1946 r. Autorką monumentu wyłonionego w konkursie jest łączniczka i żołnierz Powstania Warszawskiego Helena Kłosowicz. Wokół pomnika znajdują się mogiły powstańców ekshumowanych zaraz po wojnie z całej Warszawy.
Nazwa pomnika - "Chwała zwyciężonym" - jest nawiązaniem do opowiadania Elizy Orzeszkowej, poświęconego Powstaniu Styczniowemu, w którym autorka podkreśla, że walczącym w imię wyzwolenia ojczyzny należy się cześć i szacunek, niezależnie od wyników walk. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska, Magdalena Gronek
ksi/ mgw/ wj/
