Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podczas uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza z okazji 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Fot. PAP/P. Supernak
Gdyby nie postawa żołnierzy AK, nie byłoby „Solidarności” ani wolnej Polski – powiedział szef MON Mariusz Błaszczak podczas uroczystości z okazji 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową.
Znaczenie AK dla odzyskania niepodległości podkreślał też w niedzielę w Warszawie przed Grobem Nieznanego Żołnierza szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, a przewodniczący działającej przy Urzędzie Rady Bogusław Nizieński wzywał młodych do służby Polsce.
"Gdyby nie postawa żołnierzy Armii Krajowej, nie byłoby później +Solidarności+, a gdyby nie było +Solidarności+, nie byłoby dziś wolnej Polski" – powiedział minister obrony Mariusz Błaszczak.
Błaszczak przypomniał, że w szczytowym momencie AK liczyła ponad 300 tys. żołnierzy. "Była to duża siła, siła zbudowana na woli walki o wolną Polskę, na postawie ludzi, którzy zostali wychowani w umiłowaniu do ojczyzny. Jesteśmy wdzięczni za taką postawę, za poświęcenie, za to wszystko, co związane jest z etosem żołnierzy AK" – oświadczył.
Dodał, że postawa żołnierzy AK jest wzorem dla dzisiejszych żołnierzy WP, którego wiele jednostek dziedziczy tradycje AK, są też oni patronami poszczególnych jednostek, zwłaszcza w Wojskach Specjalnych i WOT.
Błaszczak przypomniał, że w szczytowym momencie AK liczyła ponad 300 tys. żołnierzy. "Była to duża siła, siła zbudowana na woli walki o wolną Polskę, na postawie ludzi, którzy zostali wychowani w umiłowaniu do ojczyzny. Jesteśmy wdzięczni za taką postawę, za poświęcenie, za to wszystko, co związane jest z etosem żołnierzy AK" – oświadczył.
K. Utracka: kobiety w organizacjach konspiracyjnych działały właściwie na każdym polu
"Pozostała nas garstka, spoglądających na rzeczywistość z wyżyn sędziwego wieku" – powiedział w przesłaniu żołnierzy AK do młodego pokolenia przewodniczący Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Bogusław Nizieński. Dodał ,że weterani są "dumni z dokonań, ale też zatroskani o przyszłość naszych dzieci, wnuków i prawnuków".
"O formację naszego pokolenia zadbali rodzice, nauczyciele, instruktorzy harcerscy. Dobrze nas przygotowali do zadań, które podjęliśmy w czasie wojny. Przysięgaliśmy wiernie i nieugięcie stać na straży honoru Polski i nic się w tym względzie nie zmieniło" – dodał.
Zaznaczył, że "nie zmienił tego ostatni rozkaz gen. Leopolda Okulickiego rozwiązujący AK", który nakazywał prowadzenie dalszej działalności w duchu pełnej niepodległości państwa polskiego i ochrony ludności polskiej przed zagładą.
"Wyznaczył nam rolę przewodników narodu. Główne cele zostały osiągnięte. Polska odzyskała suwerenność, a Polacy przetrwali jako naród. Ciągle jeszcze poczuwamy się do obowiązku duchowego przewodniczenia naszemu narodowi. Staramy się wypełnić ten nakaz, czując moralne wsparcie ze strony ludzi, którzy na co dzień okazują nam szacunek" – powiedział Nizieński.
"Pozostała nas garstka, spoglądających na rzeczywistość z wyżyn sędziwego wieku" – powiedział w przesłaniu żołnierzy AK do młodego pokolenia przewodniczący Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Bogusław Nizieński. Dodał ,że weterani są "dumni z dokonań, ale też zatroskani o przyszłość naszych dzieci, wnuków i prawnuków".
Ocenił, że żyjemy w niespokojnych czasach, pandemia zabrała wielu drogich nam ludzi, nad wschodnią granicą zbierają się ciemne chmury, kwestionowane jest prawo europejskich narodów do suwerenności.
"Z niepokojem pytamy, czy przetrwa Polska jako niepodległy byt. Czy uda się zapewnić trwałe bezpieczeństwo naszym obywatelom i ustrzec granice przed zewnętrznym zagrożeniem? Odpowiedzi udzielicie wy, młodzi. Wszystko zależy od was, od waszej determinacji i przekonania, że warto podjąć trud w służbie dla ojczyzny. Prosimy was o to, byście jej dobrze służyli, żebyśmy mogli odejść z poczuciem, że pozostawiamy kraj w dobrych rękach" – mówił w przesłaniu.
"Musicie pamiętać o tych, którzy w imię wspólnego dobra poświęcili życie" – dodał. "Zachowajcie Polskę, o to was prosimy, my, weterani Armii Krajowej" – zaapelował Nidzieński.
Kalendarium Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej
List od prezydenta Andrzeja Dudy odczytała szefowa kancelarii Grażyna Ignaczak-Bandych. "To im zawdzięczamy zachowanie tożsamości naszej wspólnoty i ocalenie etosu patriotycznego w czasach najtrudniejszej próby, kiedy nasz naród był śmiertelnie zagrożony przez dwa wrogie totalitarne imperia" - napisał prezydent o żołnierzach AK.
"Testament Polski Walczącej stał się inspiracją, natchnieniem i zobowiązaniem dla następnych pokoleń, które – już w warunkach pokoju, ale zarazem komunistycznego zniewolenia – nadal dążyły do odzyskania pełnej niepodległości" – dodał Duda. "Życzę Polsce i nam, wszystkim Polakom, aby etos i tradycje Armii Krajowej trwały w kolejnych pokoleniach naszych rodaków" - przekazał prezydent.
Szef Urzędu ds. Kombatantów przypomniał, że we wrześniu 1939 została utworzona Służba Zwycięstwu Polski, zastąpiona wkrótce przez Związek Walki Zbrojnej, a później AK. "To był fundament Polskiego Państwa Podziemnego" – powiedział Kasprzyk.
Jak mówił, w 1939 roku Polska była pierwszym krajem, które trafnie zdefiniował zagrożenie płynące z dwóch totalitarnych państw, jakim była niemiecka Trzecia Rzesza i sowiecka Rosja". "Od pierwszego dnia wojny aż po dzień ostatni walczyliśmy o to, co jest najcenniejsze w życiu ludzi, narodów i państw – o niepodległość" – dodał.
"Polska dała wielką daninę krwi, walcząc, aby Europa, świat były wolne od totalitaryzmów (...). Żołnierze AK pokazali, ze cenią wolność ponad wszystko, ponad własne zdrowie, a nawet ponad własne życie. Dali przykład bezgranicznej miłości do wspólnoty, jaką jest naród, jaką jest państwo" – powiedział.
"To im zawdzięczamy zachowanie tożsamości naszej wspólnoty i ocalenie etosu patriotycznego w czasach najtrudniejszej próby, kiedy nasz naród był śmiertelnie zagrożony przez dwa wrogie totalitarne imperia" - napisał prezydent o żołnierzach AK.
Kasprzyk zauważył, że gdy "przyszedł moment, w którym brunatnego okupanta zastąpił okupant czerwony, zgodnie z rozkazem generała Leopolda Okulickiego każdy żołnierz Armii Krajowej stał się dla siebie dowódcą, ale też przewodnikiem narodu w drodze do pełnej wolności".
"Wielu zginęło w komunistycznych kazamatach, wielu prowadziło walkę z bronią w ręku aż po późne lata 50. Wielu żołnierzy Armii Krajowej włączyło się w tworzenie nurtu niepodległościowego, jak płk Kazimierz Pluta-Czachowski, ale wielu również włączyło się bardzo mocno i silnie w tworzenie wielkiego ruchu +Solidarności+, który przyniósł Polsce wolność" – powiedział. Przywołał postać gen. Antoniego Hedy +Szarego+, dowódcy świętokrzyskiego oddziału AK, który uczestniczył też w 1980 r. w pierwszym zjeździe "S". "Pragniemy podziękować tamtemu pokoleniu, wam żołnierze Armii Krajowej, za wolną Polskę” – powiedział.
"Tradycje Polskiego Państwa Podziemnego kontynuuje młode pokolenie Polaków zapatrzonych w was. Tak jak od was otrzymaliśmy dar niepodległości, tak możemy wam ślubować, że sztandar niepodległości przekażemy nieskalany następnym pokoleniom, naszym dzieciom, naszym wnukom, aby najjaśniejsza Rzeczpospolita trwała wiecznie" – zapewnił Kasprzyk.
W uroczystości, podczas której wręczono akty nadania symboliki jednostkom dziedziczącym tradycje AK, wzięli udział najwyżsi dowódcy wojska z szefem Sztabu Generalnego gen. Rajmundem Andrzejczakiem, weterani, przedstawiciele innych służb mundurowych, parlamentu i samorządu.
14 lutego 1942 r. z rozkazu naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej - zbrojne struktury Polskiego Państwa Podziemnego - został przemianowany na Armię Krajową. (PAP)
autor: Jakub Borowski
brw/ iżu/ pif/ pś/ rbk/ mmu/
