Społeczność polska na Litwie w środę zapaliła znicze na wileńskim cmentarzu Rossa w Mauzoleum Matki i Serca Syna, upamiętniając 86. rocznicę śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego i 85. rocznicę pochówku w Wilnie jego serca oraz matki, Marii z Billewiczów.
Uroczystość zorganizował Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą. Komitet zaprosił też na spacer po cmentarzu śladami spoczywających tu członków rodziny Piłsudskich.
Pochówek serca marszałka i prochów jego matki, sprowadzonych z litewskiej miejscowości Sigunty, odbył się na wileńskiej Rossie w rok po śmierci Piłsudskiego z jego woli.
Serce marszałka spoczęło w kwaterze wojskowej, która znajduje się przed murem starej części cmentarza, po lewej stronie od bramy głównej, i została założona w kwietniu 1919 roku, po walkach o Wilno Wojska Polskiego z bolszewikami. W sumie pochowanych zostało tu 164 polskich żołnierzy, którzy zginęli w latach 1919-1920.
W 1936 roku kwatera została przebudowana. Mogiły żołnierzy, dotychczas zbyt ściśnięte, zostały ustawione symetrycznie w pięciu rzędach. W środku, pod murem, zbudowano grobowiec, w którym złożono trumnę z ciałem matki i urnę z sercem Piłsudskiego. Grobowiec przykryła potężna płyta czarnego polerowanego granitu.
98 lat temu Piłsudski wystąpił przeciw rządowi Witosa
„Swą popularność cmentarz Rossa zawdzięcza m.in. temu, że tu znajduje się Mauzoleum Matki i Serca Syna” – przypomina Alina Obulewicz, członek Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą. Podkreśla, że „na Rossie spoczywa też sporo osób z rodziny Piłsudskich, ale o tym wie już nie każdy”.
Na Rossie spoczywają m.in. brat marszałka Adam z żoną Julią, pierwsza żona Józefa Piłsudskiego Maria, Teonia i Piotruś – rodzeństwo marszałka, którzy zmarli jako niemowlęta, siostry Helena Piłsudska i Ludwika z Piłsudskich Majewska, ciotka Stefania Lipman oraz najmłodszy brat Kacper Piłsudski.
„Ciągle za mało wiemy o tym, jak dużo osób z rodziny Piłsudskich jest pochowanych na Rossie. Dlatego w rocznicę śmierci marszałka postanowiliśmy o tym przypomnieć, przypomnieć też historię losów tej rodziny” – mówi Obulewicz.
Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą zakłada, że spacer śladami osób z rodziny Piłsudskich spoczywających na Rossie, a także na innych cmentarzach wileńskich - Bernardyńskim czy Antokolskim - stanie się wileńską tradycją.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ akl/
