Obraz "Wigilia na Syberii" Jacka Malczewskiego. Źródło: Wikimedia Commons
W galeriach Muzeum Narodowego w Krakowie można oglądać dzieła sztuki związane z Bożym Narodzeniem m.in. eksponowaną w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka XVI-wieczną ikonę oraz prezentowany w Sukiennicach obraz Jacka Malczewskiego "Wigilia na Syberii".
Wybrane oddziały Muzeum Narodowego w Krakowie otwarte w drugi dzień świąt, a wszystkie – w święto Trzech Króli.
Wśród ponad 600 zabytków i dzieł sztuki zgromadzonych na wystawie "#dziedzictwo" w gmachu głównym muzeum znajduje się XVIII-wieczna szopka pochodząca z klasztoru ss. Karmelitanek na Wesołej. W przeszklonej gablotce przedstawiono scenę Hołdu Trzech Króli, wzbogaconą o postać szlachcica z karabelą i buławą.
Na wystawie poświęconej twórczości Stanisława Wyspiańskiego motywy bożonarodzeniowe można znaleźć m.in. w projekcie witraża do zachodniego okna fasady kościoła Mariackiego, który wykonali wspólnie Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer. Znalazły się tam sceny z życia Maryi m.in. "Boże Narodzenie" i "Pokłon Trzech Króli". Gotowy witraż został zamontowany w kościele Mariackim w grudniu 1891 r.
"W kompozycji poświęconej +Scenom z życia N. M. Panny i Chrystusa Pana+ Stanisław Wyspiański nawiązał do znajdujących się w świątyni witraży średniowiecznych. Nie odszedł od tradycyjnych ujęć kompozycyjnych, ale też, jak podkreślali współcześni, nie był +kopistą starych wzorów+". Na witrażach mariackich uczył się dziedziny sztuki, w której potem stał się mistrzem. Każdy z nas zna przecież jego arcydzieło z kościoła oo. Franciszkanów: +Bóg Ojciec+" – podkreśla kurator wystawy "Wyspiański" Magdalena Laskowska.
W Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku, w Sukiennicach, zwiedzający mogą zobaczyć obraz Jacka Malczewskiego "Wigilia na Syberii", który stał się inspiracją dla Jacka Kaczmarskiego do napisania w 1980 r. wiersza o tym samym tytule.
Jak podkreśla kustosz Urszula Kozakowska-Zaucha, przywołując najważniejsze i najbardziej rodzinne polskie święto Malczewski stworzył przejmujące studium ludzkiej rozpaczy, samotności i cierpienia". Wigilijne realia ograniczone są w tym obrazie prawie do minimum: widoczne na pierwszym planie źdźbła siana wystające spod białego obrusu, tak kontrastującego swoją elegancją z otoczeniem oraz okruchy opłatka wysypywane ze złożonego listu na dłoń przez stojącego w głębi mężczyznę. Przy tym wyjątkowym stole, przy dymiącym samowarze, ale i przy pustych talerzach i pajdzie ciemnego chleba zasiadła grupa ośmiu milczących mężczyzn" - mówiła Zaucha.
Przy ul. Kanoniczej w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka w galerii Sztuki Cerkiewnej Dawnej Rzeczpospolitej wiszą obok siebie cenne ikony Narodzenia Chrystusa. Jedna z nich należy do najstarszych w polskich zbiorach, jest bowiem łączona z warsztatem malarza ikon świątecznych z Polany k. Chyrowa działającym w połowie XVI wieku. Przedstawia Maryję według wschodniej tradycji – jako Matkę leżącą tuż po narodzinach Dziecka na purpurowym sienniku.
W wigilię oraz pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia (24 i 25 grudnia) oddziały Muzeum Narodowego w Krakowie będą zamknięte, ale w drugim dniu Bożego Narodzenia Gmach Główny, Sukiennice oraz Pałacu Biskupa Erazma Ciołka można zwiedzać od 10 do 16.00. 6 stycznia, w święto Trzech Króli, wszystkie oddziały MNK będą otwarte w godzinach 10.00 – 16.00. (PAP)
wos/aszw/
