Abp Ignacy Tokarczuk. Fot. PAP/G. Rogiński
Raporty SB, zdjęcia kościołów wybudowanych wbrew władzom PRL, pamiątki rodzinne znalazły się m.in. na wystawie "Arcybiskup Ignacy Tokarczuk. Kościół, władza, opór społeczny". Przygotowaną przez rzeszowski oddział IPN ekspozycję w niedzielę otwarto w Hamburgu.
"Abp Tokarczuk w latach swej posługi biskupiej w Przemyślu uważany był przez władze komunistyczne za jednego z głównych wrogów ustroju. Zasłynął przede wszystkim z odważnych wystąpień, z przeciwstawiania się zakłamaniu i stanowczego piętnowania systemu oraz programu ateizacji społeczeństwa" – powiedział PAP dr Mariusz Krzysztofiński z oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.
Historyk przypomniał, że głównie w latach 70. i 80. ubiegłego wieku w diecezji przemyskiej, mimo braku zgody władz PRL , stworzył przeszło 220 nowych parafii oraz wybudował ponad 430 kościołów z domami parafialnymi i katechetycznymi. "Znany był m.in. ze wspierania rozmaitych inicjatyw społecznych, w tym NSZZ +Solidarność+. Stawał w obronie prześladowanych z powodów ideologicznych i politycznych" – dodał.
Wystawa przy pomocy archiwalnych fotografii i dokumentów pokazuje drogę życiową hierarchy. Przypomina m.in. dom rodzinny, studia teologiczne we Lwowie, pracę duszpasterską na terenie przedwojennego woj. lwowskiego, a potem na Warmii i Mazurach, kierowanie diecezją przemyską.
W siedzibie Polskiej Misji Katolickiej w Hamburgu wystawa będzie czynna do końca lutego. Prezentowana jest w dwóch wersjach językowych; po niemiecku i francusku. Wcześniej była pokazywana w Luksemburgu, Essen i Dortmundzie.
"Przychodziło sporo osób; głównie Polaków, którzy opuścili kraj w latach 80., dawni działacze Solidarności. Postacią abp. Tokarczuka interesują się też nauczyciele niemieccy, czy lokalni politycy" – zauważył dr Krzysztofiński.
Abp Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych k. Zbaraża. Studiował we Lwowie. Tam też przyjął święcenia kapłańskie 21 czerwca 1942 r. Potem był wikariuszem w Złotnikach k. Podhajec. W 1944 r. UPA wydała na niego wyrok śmierci. Dzięki ostrzeżeniu udało mu się zbiec do Lwowa. Po wojnie znalazł się w Katowicach.
W 1947 r. podjął studia na KUL, które zakończył doktoratem z filozofii. Od 1952 do 1962 r. wykładał w Warmińskim Seminarium Duchownym "Hosianum" w Olsztynie, wtedy był też m.in. duszpasterzem akademickim. Od 1962 do 1965 r. pracował jako adiunkt na Wydziale Teologii KUL.
W 1965 r. otrzymał nominację na ordynariusza diecezji przemyskiej. Święceń biskupich udzielił mu 6 lutego 1966 r. w przemyskiej katedrze prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński.
Był m.in. członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski, członkiem Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, ds. Budowy Kościołów, a w latach 1967-1989 - członkiem Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu PRL. Ze względu na swe bezkompromisowe działania był bezwzględnie inwigilowany i szykanowany przez władze PRL.
Papież Jan Paweł II w czasie wizyty w diecezji przemyskiej 2 czerwca 1991 r. wyniósł go do godności arcybiskupiej, a 25 marca 1992 r. ustanowił go pierwszym metropolitą nowo powstałej metropolii przemyskiej. W 1993 r. abp Tokarczuk przeszedł na emeryturę.
Autor licznych artykułów i publikacji. Otrzymał też honorowe obywatelstwa wielu miast. 3 maja 2006 r. został odznaczony przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego - najwyższym odznaczeniem państwowym RP.
Zmarł 29 grudnia 2012 r. w Przemyślu.(PAP)
kyc/ pz/
