Wystawa "Czerwonym Tramwajem do Przystanku Niepodległość". Fot. PAP/J. Kamiński
"Czerwonym Tramwajem do Przystanku Niepodległość" – to tytuł wystawy, otwartej w czwartek w holu Senatu. Ekspozycja przybliża litewską i żmudzką historię rodu Piłsudskich oraz skoligaconych z nim rodzin Bilewiczów i Butlerów.
Podczas otwarcia wystawy wicemarszałek Senatu Maria Koc przypomniała, że w ubiegłym roku przypadła 150. rocznica urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego. "Właśnie z Wileńszczyzny pochodzi znakomity, starożytny ród rodziny Piłsudskich, którego historia sięga wielu wieków wstecz. Przodkowie Piłsudskich zapisali się już na kartach historii Litwy na przełomie XIV i XV wieku, ale przecież ta wystawa dotyczy nie tylko rodu Piłsudskich, ale także rodziny Bilewiczów i Butlerów" – powiedziała.
Jak dodała, ekspozycja przywołuje klimat domu rodzinnego marszałka Józefa Piłsudskiego. "Ojciec Józefa Piłsudskiego walczył w powstaniu styczniowym. Jego matka Maria bardzo dbała o rodzinę, o patriotyczne wychowanie dzieci, ich wykształcenie, a więc miłość do ojczyzny, ofiarność w walce o niepodległość wyniósł Piłsudski z rodzinnego domu. Jak te tradycje w domu rodzinnym się kształtowały, jak przebiegała młodość Józefa Piłsudskiego, z czego wynikało to jego wielkie przywiązanie do Polski i ta wielka potrzeba walki o niepodległość ojczyzny, ale też miłość do tej małej ojczyzny, do Wileńszczyzny – o tym wszystkim z tej wystawy się dowiemy" – podkreśliła.
Wicemarszałek Senatu przypomniała też, że w młodości Piłsudski był związany z Polską Partią Socjalistyczną. "Kiedy jednak pod koniec 1918 roku członkowie PPS poprosili marszałka o poparcie ich ugrupowania ten powiedział, że jego przygoda z socjalizmem już się skończyła, jest kraj niepodległy i on teraz będzie pracował dla całej niepodległej Polski, nie będzie się wikłał w żadną partyjną działalność i popieranie jakiegokolwiek ugrupowania. Był w tym konsekwentny" – powiedziała.
Prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska Dariusz Bonisławski zwrócił uwagę, że ludzie potrzebują wzorców do naśladowania, które "poprowadzą ich w kierunku budowania w sobie uczuć patriotycznych". "Taką osobą niewątpliwie zarówno zaraz po odzyskaniu niepodległości, jak i wcześniej, w trudnych latach dochodzenia do tej niepodległości, a także wiele lat potem, był Józef Piłsudski" – zaznaczył.
Według Bonisławskiego, dodatkową wartość wystawy stanowią obszerne opisy historii rodów Piłsudskich, Bilewiczów i Butlerów. "Życzę, żeby dzięki wystawie postać Józefa Piłsudskiego była dla odwiedzających ten bardzo ważny w Polsce gmach takim właśnie wzorcem, dzięki któremu będą rosły kolejne pokolenia polskich patriotów" – powiedział.
Ekspozycja składa się z 27 opatrzonych opisami plansz prezentujących m.in. fotokopię aktu urodzenia marszałka Józefa Piłsudskiego, zdjęcie Józefa Piłsudskiego z czasów gimnazjum oraz archiwalny kadr dworu Piłsudskich w Zułowie. Wystawa pokazuje także fotografię nagrobka Teodory Piłsudskiej z Butlerów na cmentarzu w Pojeślu, mapę walk powstańców na Litwie i Rusi, przygotowaną przez bibliotekarza z Rapperswillu Stanisława Zielińskiego. Są również m.in. zdjęcia dworu Piłsudskich w Pikieliszkach, trumny z prochami matki marszałka w kaplicy kościoła w. Teresy w Wilnie oraz urny z sercem marszałka Piłsudskiego.
Autorem wystawy jest wieloletni konsul w Ambasadzie RP na Litwie Piotr Wdowiak. Patronat nad wystawą objęły: Senat RP, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku oraz Stowarzyszenie Wspólnota Polska. Ekspozycja była pokazywana w wielu placówkach w Polsce i Europie, m.in. w Muzeum Narodowym w Przemyślu, Arsenale Wrocławskim oraz Domu Polskim w Wilnie i Dyneburgu.(PAP)
autor: Daria Porycka
edytor: Paweł Tomczyk
dap/ pat/
