Egeniusz Kwiatkowski. Fot. PAP/CAF/S. Piotrowski
30 grudnia 1888 roku w Krakowie urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, w okresie międzywojennym minister przemysłu i handlu oraz skarbu, wybitnie zasłużony dla powstania portu w Gdyni, autor koncepcji Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Kształcił się we lwowskim Gimnazjum Franciszka Józefa, następnie w Gimnazjum Ojców Jezuitów w Bąkowicach, gdzie w 1907 roku zdał egzamin maturalny. Później studiował na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej, a następnie na uniwersytecie w Monachium.
Jako student był członkiem młodzieżowych organizacji niepodległościowych "Zet" i "Zarzewie" oraz Polskich Drużyn Strzeleckich.
Podczas I wojny żołnierz Legionów Polskich i współpracownik Polskiej Organizacji Wojskowej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku zatrudniono go w sekcji chemicznej Głównego Urzędu Zaopatrzenia Armii przy Ministerstwie Spraw Wojskowych.
W roku 1921 zaczął wykładać na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej, dwa lata później objął funkcję dyrektora technicznego chorzowskiej Państwowej Fabryki Związków Azotowych. Karierę polityczną rozpoczął po przewrocie majowym 1926 roku, gdy premier Kazimierz Bartel powierzył mu stanowisko ministra przemysłu i handlu.
Kwiatkowski patronował wówczas idei utworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego oraz koncepcji rozbudowy infrastruktury, obronności i przemysłu. Zaproponował piętnastoletni plan rozwoju gospodarczego Polski. W latach 1939-1942 miał być rozbudowany sektor zbrojeniowy, w latach 1942-1945 infrastruktura komunikacyjna (sieć drogowa i kolejowa, przemysł środków transportu), w kolejnych latach nacisk miał być położony na rozwój rolnictwa oraz wyrównywanie różnic między Polską A i Polską B.
Na tym stanowisku położył wielkie zasługi dla rozwoju portu w Gdyni. W latach 1926-1930 zdobył na budowę portu olbrzymie fundusze, dzięki którym Gdynia szybko stała się jednym z największych i najnowocześniejszych portów na Bałtyku i rozwijała się jako nowoczesne miasto.
Eugeniusz Kwiatkowski tak pisał o znaczeniu dostępu do morza w wydanej w 1931 roku książce „Dysproporcje. Rzecz o Polsce przeszłej i obecnej”: „Każdy nowy metr wybrzeża, każdy nowy dźwig, każdy skład towarowy, każda nowa placówka handlowa w Gdyni, każde ulepszenie komunikacji, każdy nowy okręt, każda nowa fabryka na Wybrzeżu, każdy bank, każda nowa więź cementująca Gdynię z Pomorzem, a całe województwo pomorskie z resztą państwa, to wielka zdobycz, to poważny aktyw naszego dorobku państwowego”.
Popierał także rozwój handlu morskiego i powstanie Dalekomorskiej Floty Rybackiej.
Jako minister przemysłu i handlu przyczynił się też do budowy fabryki związków azotowych w Mościcach pod Tarnowem. W roku 1928 został posłem z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem.
W latach 1931-1935 był dyrektorem Państwowych Fabryk Związków Azotowych w Chorzowie i Mościcach. Zrezygnował z tej funkcji obejmując w 1935 roku tekę wicepremiera i ministra skarbu w gabinecie Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego, a następnie Felicjana Sławoja Składkowskiego.
Kwiatkowski patronował wówczas idei utworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego oraz koncepcji rozbudowy infrastruktury, obronności i przemysłu. Zaproponował piętnastoletni plan rozwoju gospodarczego Polski. W latach 1939-1942 miał być rozbudowany sektor zbrojeniowy, w latach 1942-1945 infrastruktura komunikacyjna (sieć drogowa i kolejowa, przemysł środków transportu), w kolejnych latach nacisk miał być położony na rozwój rolnictwa oraz wyrównywanie różnic między Polską A i Polską B.
Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu do kraju Niemców, a później Sowietów, wraz z rządem przekroczył granicę z Rumunią, gdzie został internowany.
Po wojnie powrócił do Polski i przyjął funkcję kierownika Delegatury Rządu ds. Odbudowy Wybrzeża oraz przewodniczącego Komisji Planu Rozbudowy Trójmiasta. Był także posłem na Sejm Ustawodawczy w latach 1947-52. Z powodu konfliktów z władzami komunistycznymi odsunięto go jednak od działalności państwowej.
Przeprowadził się wówczas do Krakowa i zajął działalnością naukową. Wykładał historię gospodarczą świata w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Gdyni i na Uniwersytecie Jagiellońskim. Należał do wielu towarzystw naukowych i pisał artykuły do czasopism fachowych. Opublikował m.in. "Dysproporcje. Rzecz o Polsce przeszłej i obecnej", "Zarys dziejów gospodarczych świata", "Polskę i jej morze" i "Nowoczesną chemię przemysłową".
W 1973 roku recenzował koncepcję budowy Portu Północnego, zaś rok później uhonorowano go doktoratem honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego za wkład w rozwój polskiej gospodarki morskiej oraz ogólnej teorii ekonomii. Eugeniusz Kwiatkowski zmarł 22 sierpnia 1974 roku w Krakowie.
Uroczystościom pogrzebowym na Cmentarzu Rakowickim przewodniczył kard. Karol Wojtyła. Imię Eugeniusza Kwiatkowskiego nadano m.in. krakowskiemu Zespołowi Szkół Ekonomicznych nr 3, gdyńskiemu Centrum Handlu i Biznesu, gdzie stoi też jego pomnik oraz Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni. Rada Miasta Gdyni ustanowiła medal im. Eugeniusza Kwiatkowskiego "Za wybitne zasługi dla Gdyni". (PAP)
akn/ as/ mhr/
