73. rocznica pierwszego transportu powstańców warszawskich do stalagu Lamsdorf

Przez pewien czas położony pod Opolem obóz jeniecki w Lamsdorf był największym obozem jenieckim II wojny światowej w Europie. Przetrzymywano w nim żołnierzy praktycznie wszystkich armii walczących z Niemcami. 6 października 1944 roku do obozu przywieziono pierwszą grupę żołnierzy Powstania Warszawskiego.

"W ciągu pięciu dni do stalagu przywieziono w sumie sześć tysięcy powstańców. W tej grupie aż 600 więzionych stanowili nieletni. Do obozu przywieziono także 1500 kobiet, które miały status żołnierzy, co wprawiło w zdumienie strażników" - relacjonuje Magdalena Kruk-Kuchcińska z CMJW.

Wśród jeńców przywiezionych z Warszawy byli pisarze: Roman Bratny i Aleksander Gieysztor oraz rotmistrz Witold Pilecki. Dla większości z powstańców pobyt w Lamsdorf był przystankiem przed kolejnymi obozami w głębi III Rzeszy.

Obecny na uroczystościach uczestnik powstania i więzień Stalagu Lamsdorf Jerzy Esden Tempski mówił o konieczności utrzymania pamięci pokoleń. Nawiązując do miejsca uroczystości powiedział, że "muzea w dostojny sposób podtrzymują pamięć o tych, którzy ten obóz przeżyli". Podkreślił, że mówi w imieniu zarówno tych, którzy już odeszli, jak i tych, którzy mogą osobiście zaświadczyć o bohaterstwie, poświęceniu i cierpieniach towarzyszących wojnie.

Na terenie obozu, w zrekonstruowanym baraku obozowym, odbył się spektakl "Przerzucanie słowa". Sztuka została napisana na podstawie korespondencji obozowej uczestników walk w Warszawie. Przedstawiono także zakres prac nad filmową dokumentacją wspomnień uczestników Powstania, którą prowadzą w formie wywiadów pracownicy muzeum.

Niemiecki obóz jeniecki w Lamsdorf powstał już w czasach wojny francusko-pruskiej. Niemcy więzili w nim także jeńców z wrogich sobie państw w czasie I wojny światowej. Podczas II wojny przez obóz przeszło około 300 tysięcy jeńców 50 narodowości. (PAP)

autor: Marek Szczepanik

edytor: Agata Zbieg

masz/ agz/