Dr Cecylia Kuta z krakowskiego oddziału IPN. Źródło: serwis wideo PAP
Jedną z pierwszych form oporu przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego były strajki okupacyjne na terenach zakładów pracy, brutalnie stłumione przez władze - powiedziała PAP dr Cecylia Kuta z krakowskiego oddziału IPN. Mimo tego społeczeństwo organizowało inne formy oporu – dodała.
"Jedną z pierwszych form oporu przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego były strajki okupacyjne na terenach zakładów pracy, brutalnie stłumione przez władze stanu wojennego" – powiedziała PAP dr Cecylia Kuta z krakowskiego oddziału IPN. Przypomniała, że najbardziej znanym krwawym wydarzeniem była pacyfikacja kopalni Wujek, gdzie 16 grudnia od milicyjnych kul zginęło dziewięciu górników, a kilkudziesięciu zostało rannych.
"Zastraszone tymi wydarzeniami czy informacjami o pacyfikacji strajków społeczeństwo, mimo to organizowało dalej inne formy oporu" - mówiła Kuta i wymieniła m.in. "manifestacje, układanie krzyży kwietnych przed kościołami, w następnych miesiącach wydawanie publikacji niezależnych, drukowanie ulotek, prasy niezależnej, bojkotowanie reżimowych mediów, czyli tutaj prasy, radia, telewizji".
Jednocześnie zaznaczyła, że w kolejnych miesiącach miały miejsce takie formy bojkotu jak "słynne spacery" w godzinach emisji Dziennika Telewizyjnego.
"Innymi formami oporu było również noszenie tzw. oporników, za co też często ludzie, głównie młodzież, byli zatrzymywani przez patrole milicyjne" - mówiła Kuta.
Historyk przypominała także o konsekwencjach manifestowania swojego sprzeciwu wobec polityki władzy PRL. "Za rozpowszechnianie ulotek wzywających do stawiania oporu przeciwko stanowi wojennemu działaczka opozycji z Gdańska Ewa Kubasiewicz została skazana na 10 lat więzienia i to był taki najbardziej znany i głośny przypadek" – podkreśliła Kuta.
Ewa Kubasiewicz w dniach 14–16 grudnia 1981 uczestniczyła w strajku okupacyjnym w WSM. 3 lutego 1982 r. Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni w trybie doraźnym skazał Ewę Kubasiewicz na 10 lat więzienia. Wyrok został wydany za „wydanie ulotki nawołującej społeczeństwo do oporu wobec stanu wojennego” podpisanej m.in. jej nazwiskiem. Kubasiewicz została zwolniona na mocy amnestii w maju 1983 r.
Stan wojenny został wprowadzony 13 grudnia 1981 r. Tego dnia od rana Polskie Radio i Telewizja Polska nadawały wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju. W wyniku stanu wojennego zginęło co najmniej kilkadziesiąt osób, a tysiące internowano, w tym niemal wszystkich członków Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność".
Na ulicach miast pojawiły się patrole milicji i wojska, czołgi, transportery opancerzone i wozy bojowe. Wprowadzono oficjalną cenzurę korespondencji i łączności telefonicznej; zmilitaryzowano także najważniejsze instytucje i zakłady pracy. Władze PRL spacyfikowały 40 spośród 199 strajkujących w grudniu 1981 r. zakładów. (PAP)
autor: Katarzyna Szydłowska-Greszta
edytor: Karolina Skonieczna
ksz/ ksk/
