Fińska Policja Bezpieczeństwa (SUPO) poinformowała w poniedziałek, że nazwiska Finów, którzy przed 1990 r. mieli kontakty z wywiadem NRD, nie zostaną udostępnione do celów badań historycznych, gdyż mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu państwa.
O dostęp do archiwów wnioskował docent z Uniwersytetu w Helsinkach, którego zainteresowania badawcze koncentrują się na zagranicznej działalności wywiadowczej Stasi w regionie Morza Bałtyckiego w latach 1969-1990.
SUPO odmówiła badaczowi wglądu do przekazanej Finom przez niemiecki wywiad BND w 1990 roku tzw. listy Tiitinena z nazwiskami 18 osób, które były podejrzewane o kontakty z ludźmi Stasi działającymi w Finlandii. Nazwa listy pochodzi od Seppo Tiitinena, który kierował SUPO w latach 1978-1990, a następnie pracował jako ekspert w fińskim parlamencie.
SUPO poinformowała w komunikacie, że nie ujawni tej listy do celów badawczych. Taką samą decyzję podjęła także w odniesieniu do danych, które udostępniła Finlandii amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza (CIA) z uzyskanej przez nią tuż po upadku NRD elektronicznej kartoteki personalnej Stasi, zwanej popularnie aktami Rosenholza.
Jednocześnie SUPO rozpatrując wniosek badacza akademickiego zdecydowała o przyznaniu mu prawa wglądu do archiwum, które dotyczy współpracy wywiadowczej między fińskim a byłym wschodnioniemieckim wywiadem.
Jako powód odmowy dostępu do jednostkowych źródeł SUPO podała, że „nie jest bezspornie jasne, iż udostępnienie informacji nie wyrządzi szkody lub nie zagrozi bezpieczeństwu państwa”.
Podkreślono, że „w decyzji wzięto pod uwagę, iż ujawnienie informacji mogłoby zagrozić podstawom współpracy międzynarodowej SUPO”. Ponadto, jak wskazano, „współpraca wywiadowcza opiera się na zaufaniu, a uzyskanych informacji, co do zasady, nie można udostępniać dalej, by zaufanie do SUPO zostało zachowane”.
Badacze mogą wnioskować o dostęp do dokumentów od 2015 r. - wtedy minęło 25 lat od otrzymania w 1990 r. przez SUPO od BND listy Tiitinena. Wtedy także ówczesny prezydent Finlandii Mauno Koivisto i ówczesny szef SUPO Tiitinen zdecydowali o „zamknięciu listy w szafie pancernej”.
Na podstawie kilku wyroków sądów, w tym Sądu Najwyższego, SUPO ma prawo utajnić dokumenty, jeśli ich ujawnienie zagroziłoby bezpieczeństwu państwa. Okres objęcia tajemnicą kontrowersyjnych dokumentów wynosi 60 lat (ostatnia decyzja sądu w tej sprawie zapadła w 2010 r.). Informacje staną się publicznie dostępne w 2050 r.
Z Helsinek Przemysław Molik (PAP)
pmo/ dmi/ mc/
