Pokaz filmu dokumentalnego „Opór. Gorzowski Sierpień ‘82” i uroczysta msza święta - tak wyglądały piątkowe obchody 38. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych w Gorzowie. W tym mieście zbiegają się one z obchodami rocznicy innego wydarzenia – masowych wystąpień gorzowian przeciwko władzy w 1982 r.
„Dla gorzowskiej +Solidarności+ wydarzenia sierpniowe mają wielkie znaczenie. Czynnie włączyliśmy się w dążeniu do Wolnej Polski. W okresie stanu wojennego byliśmy jednym z prężniejszych ośrodków opozycyjnych w kraju. Zawsze pamiętamy o osobach, które poświęciły się w tamtych czasach dla +Solidarności+” - powiedział PAP przewodniczący Zarządu Regionu Gorzowskiego NSZZ „Solidarność” Waldemar Rusakiewicz.
31 sierpnia 1982 roku w Gorzowie miała miejsce duża demonstracja, a okazją była druga rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych. Podziemie gorzowskie wezwało do udziału w niej mieszkańców miasta. Wokół Katedry zgromadziło się około 5 tys. ludzi. Odśpiewano hymn państwowy i pieśni patriotyczne, była też wspólna modlitwa.
Krótko potem do akacji wkroczyła Milicja Obywatelska a zamieszki trwały kilka godzin i ogarnęły różne części miasta. ZOMO użyło armatek wodnych i gazu łzawiącego. Milicja zatrzymała 137 osób, a po kolejnych dniach liczba ta wzrosła do 202. W związku z tymi wydarzeniami 26 osób zostało skazanych na kary do czterech lat więzienia.
W okresie stanu wojennego było to jedno z największych wystąpień przeciwko komunistycznej władzy, do jakich doszło w zachodniej części kraju.
Tegoroczne obchody rocznicowe otworzył przedpremierowy pokaz półgodzinnego filmu dokumentalnego pt. „Opór. Gorzowski Sierpień ’82” wyprodukowanego przez TVP 3 Gorzów Wlkp. Obraz powstał we współpracy z Archiwum Państwowym i Delegaturą IPN w Gorzowie. Autorem scenariusza jest dziennikarz gorzowskiego oddziału TVP Wojciech Turczyński.
W filmie o największym wystąpieniu gorzowian przeciwko władzy po 1945 r. opowiadają nie tylko historycy, ale także uczestnicy zdarzeń. Dwoje z nich przekazało unikatowe fotografie, które udało im się zrobić podczas zajść.
„Dzięki relacjom świadków tamtych wydarzeń, ludzi ówczesnej opozycji, a także komentarzowi historyków można lepiej zrozumieć tło i poznać sam przebieg zajść w Gorzowie. Mamy nadzieję, że nasz film przyczyni się do pogłębienia wiedzy i utrwalenia pamięci o tym ważnym dla miasta wydarzeniu” – powiedział PAP Turczyński. Dodał, że to pierwszy dokument telewizyjny na ten temat.
Po projekcji filmu, uczestnicy obchodów przenieśli się przed Biały Krzyż stojący przy murach gorzowskiej katedry. Tam odbyła się msza święta w intencji Ojczyzny. Pod Białym Krzyżem symbolizującym wiarę i walkę o wolność mieszkańców Gorzowa, złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze. Organizatorem uroczystości rocznicowych była gorzowska „Solidarność”. (PAP)
autor: Marcin Rynkiewicz
mmd/aszw/
