Leon Śliwiński, który jako 12-latek wyprowadził z getta kolegę, otrzymał w czwartek w Kielcach honorowe obywatelstwo Izraela. Medalem "Sprawiedliwy wśród narodów świata" uhonorowano pośmiertnie Zofię Banię za uratowanie małżeństwa żydowskich sklepikarzy z Pińczowa. Uroczystość zorganizowało Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w ramach Kieleckich Spotkań Chrześcijańsko-Żydowskich. Uczestniczył w niej ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner.
Leon Śliwiński (ur. 1929) jako 12-latek wyprowadził z kieleckiego getta, do którego przemycał żywność, Dawida Friedmana – kolegę z podwórka, z okresu, gdy rodziny obu chłopców żyły w dobrosąsiedzkich stosunkach w kamienicy przy ul. Leśnej 5. Ojciec Leona postarał się o aryjską metrykę dla Dawida na nazwisko Zygmunt Śliwiński. Jako „kuzyn z Warszawy” Dawid-Zygmunt wychowywał się u Śliwińskich do końca wojny. Przeżył ją jako jedyny ze swojej czteroosobowej rodziny. W 1946 r. wyjechał do Izraela i tam żyje. Leon Śliwiński za swój bohaterski czyn otrzymał medal "Sprawiedliwy wśród narodów świata" w 1993 roku. Dwa lata wcześniej ten tytuł otrzymali jego rodzice.
Zofia Bania (1907-1991) uratowała podczas wojny Franciszkę i Izraela Rubinków; ukrywała ich ponad dwa lata w piwnicy swego domu, zabudowaniach gospodarskich, a nawet w piecu chlebowym. Po wojnie Rubinkowie wyemigrowali z Polski do Kanady. Gdy w 1986 roku odwiedzili rodzinę Baniów, Saul Rubinek – syn Franciszki i Izraela – nakręcił podczas spotkania wzruszający film dokumentalny „So many miracles” („Tak wiele cudów”), ukazujący historię ocalania jego rodziców. Fragment tego dokumentu zaprezentowano uczestnikom czwartkowej uroczystości w Kielcach. Medal odebrał syn Zofii Bani, Marian.
Ambasador Izraela przypomniał, że Polska była w czasie wojny jedynym krajem, w którym za niesienie pomocy Żydom groziła ze strony niemieckiego okupanta kara śmierci. „Dopóki będzie można, będziemy odkrywać tamte historie i wypadki, żeby honorować tych bohaterskich ludzi – to jest nasz moralny obowiązek” - powiedział. Podkreślił, że Polacy stanowią największą na świecie grupę narodowościową - liczącą już ponad 6350 osób – uhonorowaną medalem "Sprawiedliwy wśród narodów świata".
Medal przyznawany jest przez jerozolimski Instytut Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem osobom, które z narażeniem życia własnego i swoich bliskich pomagały Żydom w czasie II wojny światowej. Z wnioskiem mogą występować ocaleni oraz ich krewni. Odznaczenie jest tytułem honorowym, a wyróżnieni mogą dodatkowo ubiegać się o przyznanie honorowego obywatelstwa państwa Izrael.
Stowarzyszenie im. Jana Karskiego działa na rzecz tolerancji, kształtuje postawy otwartości, przeciwstawia się ksenofobii, rasizmowi i innym zachowaniom naruszającym godność człowieka. Kieleckie Spotkania Chrześcijańsko-Żydowskie odbywają się pod hasłem "Tikkun-Naprawa". "Tikkun" oznacza w hebrajskim "naprawianie świata", jest też wezwaniem do doskonalenia siebie. W programie spotkań są prelekcje, debaty z publicystami, pokazy filmów, spektakle teatralne i zebrania modlitewne. (PAP)
mch/ bos/ jbr/
