Koncert legend rocka, wystawy, debaty czy degustacja paprykarza szczecińskiego – to niektóre atrakcje planowane podczas zachodniopomorskich obchodów 30. rocznicy przemian ustrojowych w Polsce. Szczecińskie wydarzenia mają podkreślić rolę Pomorza Zachodniego w przełomie 1989 r.
"To co, wydarzyło się w Szczecinie w grudniu 1970 r., w sierpniu 1980 r., to były te kroki, które prowadziły do zmiany ustroju, do zmiany władzy, która była w Polsce całkowicie nieakceptowalna" – powiedział prezydent Szczecina Piotr Krzystek. Znaczenie szczecińskich strajków w 1988 r. podkreślił natomiast marszałek województwa Olgierd Geblewicz.
"Doprowadziły one między innymi – oddając innym miastom należne im miejsce – do tego, że w Polsce ruszyły zmiany ustrojowe, prowadzące nas do wolności" – wskazał. "Będziemy chcieli pokazywać rolę osób, dzięki którym możemy świętować tę wolność" – dodał.
Działacz opozycji i uczestnik obrad Okrągłego Stołu Edward Radziewicz, wspominając wydarzenia 1989 r. podkreślił, że po raz pierwszy zdarzyło się, że "nie trzeba było przelewać krwi (...) sprawy załatwić po ludzku i kulturalnie".
"Naprawdę byliśmy mocno speszeni i niepewni tego, co nastąpi po Okrągłym Stole. Nie czuliśmy się ani wygrani, ani specjalnie przegrani. Nie wierzyliśmy im (komunistycznym władzom – PAP), że dotrzymają tego, co postanowiliśmy" – wspominał Radziewicz. Zaznaczył, że "to społeczeństwo zadecydowało o tym, co potem nastąpiło".
Najbardziej charakterystycznym znakiem obchodów rocznicowych w stolicy Pomorza Zachodniego jest instalacja "Okrągły Stół", stojąca w centrum miasta na pl. Solidarności. Odbywają się tam lekcje dla młodzieży z udziałem świadków historii.
W tym samym miejscu zostanie otwarta w piątek wystawa plenerowa "Próba dialogu".
"Staramy się pokazać, jak grała władza, cały czas – mam wrażenie – starając się ograć przeciwnika, aby podzielić się odpowiedzialnością, ale na pewno nie podzielić się władzą" - powiedziała kurator wystawy Agnieszka Kuchcińska-Kurcz z Centrum Dialogu Przełomy. Dodała, że ekspozycja kończy się refleksją, dlaczego dziś Okrągły Stół jest różnie oceniany.
W niedzielę na pl. Solidarności mistrzowie kuchni będą częstować mieszkańców specjalnie przygotowanym paprykarzem szczecińskim. Specjał będzie rozdawany także w puszkach z pamiątkowymi rocznicowymi napisami.
Po południu w Teatrze Polskim - podczas "impresji i dygresji" pod hasłem "1989 – Kto tu kogo ograł?" - uczestnicy wydarzeń sprzed 30 lat, historycy i dziennikarze mają zmierzyć się m.in. z mitami Okrągłego Stołu i wyborów w czerwcu 1989 r.
O 17 na miejskiej wyspie Łasztownia, przy dźwigach portowych, odbędzie się koncert z udziałem Kobranocki, Chłopców z Placu Broni, Tomasza Lipińskiego i Sztywnego Pala Azji. Na Wyspie Grodzkiej po południu zaplanowany jest też piknik rodzinny z animacjami i warsztatami edukacyjnymi.
We wtorek 4 czerwca na pl. Solidarności w samo południe zostanie odegrany hymn Polski, mieszkańcy miasta będą też mogli obejrzeć na telebimie transmisję ogólnopolskich obchodów rocznicy przemian ustrojowych w Gdańsku.
W ramach obchodów odbędą się również: konferencja poświęcona prof. Władysławowi Bartoszewskiemu "Warto być przyzwoitym. Polityka historyczna czy poprawność polityczna", która odbędzie się w środę w Trafostacji Sztuki, otwarte wykłady akademickie na Uniwersytecie Szczecińskim z udziałem rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara, a także piątkowy "Bieg do Wolności", który – jak zaznaczyli organizatorzy – dedykowany będzie "świadkom historii i następnym pokoleniom".
Zachodniopomorskie wydarzenia związane z obchodami 30. rocznicy przemian ustrojowych zamkną dwie debaty: młodzieżowa debata oksfordzka "Okrągły Stół był początkiem III RP" i debata publiczna czynnych polityków "Czy potrzebny jest dziś w Polsce Okrągły Stół?". Obie odbędą się 10 czerwca w Centrum Dialogu Przełomy.(PAP)
autorka: Elżbieta Bielecka
emb/ mabo/