„Unia Lubelska” - obraz Jana Matejki. Źródło: Wikimedia Commons
Marszałek Sejmu Marek Kuchciński w sobotę wziął udział w otwarciu w Wilnie wystawy pt. „Lublin – miasto unii Litwy i Polski”, w której czołowe miejsce zajmuje obraz Jan Matejki „Unia Lubelska”. Ekspozycja jest elementem litewskich obchodów rocznicy zawarcia przed 450 laty sojuszu z Polską.
Podczas uroczystości w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich marszałek Kuchciński przypomniał, że „istotą Rzeczypospolitej Obojga Narodów była równoprawność Litwy w Unii, gdzie nastąpiło spotkanie i połączenie obu państw w dziedzinie parlamentaryzmu, polityki zagranicznej, obronnej, walutowej".
„Unia Lubelska. Kopia i oryginał”
„Dlatego jesteśmy dziś w Wilnie z wielkim dziełem Jana Matejki, które łączy w sobie wszystkie możliwe płaszczyzny. (...)Ukazuje relacje polsko-litewskie, ukoronowane zawarciem Unii, jako pewną ciągłość i proces” - wskazał Kuchciński. Podkreślił, że „Unia Lubelska do dziś zdumiewa swoim rozmachem, swoją wielkością i swoim nowatorstwem”.
„Blisko 400 lat po zawarciu Unii Lubelskiej narody Europy przystąpiły do tworzenia nowej wartości, która następnie rozwijała się i stała się swojego rodzaju sukcesorem Unii Lubelskiej” - powiedział marszałek.
Kuchciński podkreślił, że wspólne państwo wyzwoliło w Litwinach i Polakach „myślenie wspólnotowe i sojusznicze”, co przyczynia się obecnie „do zacieśniania naszej współpracy dwustronnej, regionalnej i europejskiej oraz więzi sojuszniczych w ramach NATO”.
„Uważamy to za bezpośrednie dziedzictwo wielkiej Unii Lubelskiej” - wskazał marszałek Sejmu.
Przewodniczący Sejmu Litwy Viktoras Pranckietis podczas otwarcia wystawy określił Unię Lubelską mianem „bezprecedensowego wydarzenia, które stało się nieodłącznym, a w niektórych przypadkach decydującym aspektem w historii Litwy oraz historii Europy Środkowej i Wschodniej”.
Prof. A. Zakrzewski: na unię Polski i Litwy każdy z partnerów miał inne pomysły
Pranckietis przypomniał, że Unia stworzyła wielonarodową i wielowyznaniową wspólnotę w oparciu o takie wartości, jak tolerancja i wzajemny szacunek.
„Nawet gdy po 200 latach utraciliśmy swe państwo, obywatele Rzeczypospolitej Obojga Narodów w powstaniach listopadowym i styczniowym stanęli do wspólnej walki z hasłem: +Za naszą i waszą wolność+” - przypomniał przewodniczący Sejmasu. Zaznaczył, że hasło wolności i wspólnoty pozostaje ciągle aktualne.
„Rozumiemy, że działając wspólnie, możemy osiągnąć więcej, być bardziej bezpiecznymi (...)Ufamy sobie nawzajem i nie ulegamy próbom wbicia pomiędzy nami klina” - wskazał.
Pranckietis podziękował za możliwość pokazania obrazu „Unia Lubelska” w Wilnie i możliwość uczestniczenia przed tygodniem w obchodach 450. rocznicy podpisania Unii w Lublinie.
W uroczystości otwarcia wystawy udział wziął też prezydent elekt Litwy Gitanas Nauseda, litewscy posłowie, przedstawiciele rządu.
450. rocznica uchwalenia Unii Lubelskiej
Obrazowi Jana Matejki w litewskiej stolicy towarzyszy prezentacja blisko 60 obrazów sztalugowych i rycin ze zbiorów Muzeum Lubelskiego obrazujących bogatą historię miasta, ze szczególnym wyeksponowaniem miejsc, w których prowadzono obrady sejmu unijnego albo szczególnie uroczyście świętowano proklamację powstania nowego państwa – Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Marius Uzorka, koordynator wystawy, kierownik działu wystawienniczego wileńskiego Pałacu Władców przypomina, że obraz Matejki „Unia Lubelska” już po raz drugi jest eksponowany w Wilnie. W 2009 roku w ramach 440-lecia Unii Lubelskiej obraz był częścią wystawy „Unia Lubelska i jej epoka w twórczości Jana Matejki”.
„Tym razem pokazując obraz wybitnego polskiego malarza chcemy zaprezentować też miasto, w którym została zawarta unia polsko-litewska - mówi Uzorka. - Chcemy dla litewskiego widza, dla gości naszego muzeum pokazać Lublin, to historyczne miejsce i zachęcić do odwiedzenia Lublina, miasta, w którym zachowało się tak wiele zabytków”.
Wystawa „Lublin – miasto unii Litwy i Polski” w Wilnie będzie czynna do 24 listopada.
Przygotowaną z okazji 450. rocznicy podpisania Unii wystawę zorganizowały: wileński Pałac Władców, Muzeum Lubelskie w Lublinie, Instytut Polski w Wilnie i ambasada RP w Wilnie pod honorowym patronatem szefów parlamentów Polski i Litwy - marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego i przewodniczącego Sejmasu Viktorasa Pranckietisa.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ mc/
