Oddział rozpoznawczy Komendanta Okręgu AK Wilno w Dziewieniszkach, w końcu czerwca 1944 r., na kilka dni przed wyruszeniem do walki o Wilno. Fot. Archiwum IPN
Polska delegacja z udziałem p.o. szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka odwiedza w niedzielę polskie miejsca pamięci w obwodzie grodzieńskim na Białorusi. Uroczystości są związane z 73. rocznicą operacji „Ostra Brama”.
„Jesteśmy dzisiaj na dziewięciu cmentarzach, gdzie spoczywają żołnierze AK, którzy zginęli w 1944 r., zarówno w ramach operacji +Ostra Brama+, jak i, niestety, zamordowani przez partyzantkę sowiecką” – powiedział PAP Kasprzyk, który stoi na czele polskiej delegacji na Grodzieńszczyznę.
„To niezwykły czas, niezwykły dzień – są to nasze narodowe rekolekcje. Czujemy ciągłość pokoleń - są z nami ci, którzy odeszli i ci, którzy opiekują się dzisiaj ich mogiłami – mieszkający na Białorusi Polacy. Na tym polega naród, żeby kolejne pokolenia przekazywały sobie wartości” – stwierdził Kasprzyk.
74 lata temu rozpoczęła się w Wilnie operacja „Ostra Brama"
„To dla nas także zaduma nad tym, jak należy służyć ojczyźnie. Żołnierze AK czynili to, oddając nawet swoje życie, a dla nas pozostają wzorem służby dnia codziennego. Bo etos AK to etos wierności i służby krajowi” – stwierdził minister.
Dodał, że „ogromna wdzięczność należy się miejscowym Polakom, którzy opiekują się mogiłami”. „Ta wizyta to dla nas także okazja do spotkania z białoruskimi Polakami i podziękowania im” – podkreślił.
W ramach objazdu miejsc pamięci, zorganizowanego wspólnie przez nieuznawany przez Mińsk Związek Polaków na Białorusi (ZP) i Konsulat Generalny RP w Grodnie, zaplanowano odwiedzenie polskich kwater w Dyndyliszkach, Węsławiniętach, Iwaszkowcach, Sołach, Kiemieliszkach, Worzianach, Mikuliszkach, Horodnikach i Graużyszkach w obwodzie grodzieńskim.
Prezes ZPB Andżelika Borys powiedziała PAP, że organizowane w tym roku uroczystości rocznicowe to już 29. takie obchody, tradycyjnie organizowane przez ZPB.
Operacja wojskowa „Ostra Brama” w dniach 7-13 lipca 1944 r. była częścią akcji „Burza”, mającej na celu odbicie z rąk niemieckich wschodnich terenów II RP i zajęcie ich przed wkroczeniem Armii Czerwonej, by wystąpić tam w roli gospodarzy.
Plan operacji „Ostra Brama” polegał na uderzeniu na Wilno siłami dwóch okręgów AK – wileńskiego i nowogródzkiego. Polskimi siłami, które w nocy z 6 na 7 lipca rozpoczęły atak na miasto, dowodził płk Aleksander Wilk-Krzyżanowski.
Po zdobyciu miasta 13 lipca na krótko znalazło się ono pod polską władzą administracyjną. Wkrótce jednak kontrolę nad nim przejęli Sowieci. Podstępem zwabili oni polskich dowódców na rozmowy, a następnie aresztowali i uwięzili.
Z Mińska Justyna Prus (PAP)
just/ kar/
