Prof. Bohdan Cywiński. Fot. PAP/T. Gzell
"W ciągu ostatnich 20 lat, nastąpiła zmiana w polskiej mentalności w odniesieniu do problematyki wschodniej. Przedtem interesowało się nią niewiele osób, teraz stała się modna” - powiedział prof. Bohdan Cywiński, podsumowując cykl wykładów „Polska – Ukraina – Europa. Dziedzictwo i przyszłość”.
„Kiedy 20 lat temu powiedziałem, że jadę na wykłady do Wilna a potem do Mińska, ludzie patrzyli na mnie, jak na dziwoląga. W tej chwili praca specjalistów zajmujących się Wschodem, interesuje bardzo wiele osób” - mówił Cywiński.
Według niego Europa Wschodnia jest ciekawa, bo wyrazista stała się polityka krajów tego regionu, które pokazują swoje indywidualne oblicza. a wcześniej tworzyły one jedną grupę, w której nie różniły się od siebie. "Zaczęliśmy przyglądać się po upadku imperium głównie tym krajom, które są naszymi sąsiadami i oddzielają nas od Rosji" - zauważył.
Bohdan Cywiński: Europa Wschodnia jest ciekawa, bo wyrazista stała się polityka krajów tego regionu, które pokazują swoje indywidualne oblicza. a wcześniej tworzyły one jedną grupę, w której nie różniły się od siebie.
Zdaniem Cywińskiego procesom zmian polityki krajów Europy Wschodniej towarzyszą przewartościowania pojęć tożsamości narodowej, wspólnoty narodowej i języka narodowego.
„Tożsamości narodowej nie osiąga się raz na zawsze. Może ona wzrastać, może być w stadium spokojnej egzystencji, ale może też cichnąć, stawać się bierna - podkreślił. - Na kształtowanie poczucia wspólnoty narodowej nie wpływają momenty w historii, które są przykładem naszej potęgi czy siły, ale wspólne cierpienia i klęski".
Szczególne zagrożenie niesie dla języka narodowego Białorusi czy Ukrainy bliskość języka rosyjskiego. „To stwarza szczególne niebezpieczeństwo. Można wstawić do zdanie ukraińskiego, wyraz rosyjski i też będzie zrozumiały – przekonywał prelegent. - Bardzo łatwo można te języki narodowe uszkodzić, stracić ich wyjątkowy, niepowtarzalny wymiar".
Prof. Bohdan Cywiński jest historykiem idei. Współtworzył Uniwersytet Latający (1977) i Towarzystwo Kursów Naukowych (1978). Był zastępcą redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”. Wykładał na uniwersytetach polskich, ukraińskich czy białoruskich. Opublikował ponad tysiąc artykułów oraz kilkanaście książek, m.in.: „Rodowody niepokornych”, „Zatruta humanistyka”, „Doświadczenia polskie”, „Mój kawałek Europy”, „Szańce Kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej”.
Organizatorem spotkań „Ukraina – Polska - Europa - Dziedzictwo i przyszłość” był Zamek Królewski w Warszawie, Polski PEN Club oraz Ukraiński PEN Club.
Cykl wykładów rozpoczął się w październiku 2013 r. Prelegentami byli: Mykoła Riabczuk, Bogumiła Berdychowska, Przemysław Żurawski vel Grajewski, prof. Jurij Szapował, Jarosław Hrycak, Paweł Kowal, Ola Hnatiuk, Teresa Budzisz-Krzyżanowska, Markijan Zinowijowicz Malskyj, Jerzy Radziwiłowicz, Adam Pomorski, prof. Myrosław Marynowycz, Andrij Portnow, prof. Natalia Jakowenko, prof. George G. Grabowicz, Anna Lewicka-Morawska, dr Gerhard Gnauck, Bohdan Sehin, Monika Pasiecznik, Neo Temporis Group, Roman Rewakowicz, Ołeksandr Bojczenko.
Ewelina Steczkowska
