2 października mija 600 lat od zawarcia polsko-litewskiej Unii Horodelskiej. Senacka Komisja Ustawodawcza przyjęła we wtorek projekt uchwały rocznicowej, w której określa akt z Horodła, jako pierwszy krok na drodze do utworzenia Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
2 października w Horodle została zawarta unia pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego i Wielkim Księstwem Litewskim. "Oba kraje potwierdziły wolę dalszego zacieśniania łączących je więzi politycznych, zwłaszcza w zakresie wspólnej polityki obronnej wobec zagrożeń zewnętrznych, a także więzi administracyjnych i społecznych, przy zachowaniu odrębności prawa litewskiego. Unia Horodelska była ważnym krokiem na drodze do późniejszego zjednoczenia obu państw w formie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Proces zjednoczenia, dobrowolny i pokojowy, prowadził do ustanowienia wspólnego fundamentu ustrojowego i zachowania odrębnych instytucji w każdym z obu państw, co gwarantowało im poczucie suwerenności" - napisano w tekście uchwały.
"Unia Horodelska była owocem dalekosiężnej polityki polsko-litewskiej, zapewniającej pokój i rozwój obu zainteresowanym państwom, a także stabilizacje polityczną. Może zatem być ona uznana za prekursorską politykę integracyjną, która dzisiaj w innych formach jest realizowana w Europie i w której Polska i Litwa uczestniczą. W 600 rocznicę Unii Horodelskiej Senat RP oddaje hołd jej architektom, realizującym wizję polityczną leżąca w interesie państwa polskiego i litewskiego" - napisano w uchwale.
Unia w Horodle z 1413 r. jest jedną z siedmiu unii polsko-litewskich. Podpisana wcześniej, w 1385 roku unia w Krewie była w istocie jedynie rozbudowaną formą umowy małżeńskiej królowej Jadwigi z wielkim księciem litewskim Jagiełłą. Unia Horodelska potwierdziła wolę obydwu narodów do zacieśniania wzajemnych stosunków przy zachowaniu odrębności państwa litewskiego. Bojarzy zobowiązali się powołać po śmierci Witolda nowego wielkiego księcia w porozumieniu z Polską, zaś przedstawiciele polskiej szlachty godzili się na wybór króla polskiego w porozumieniu z Litwą.
Postanowiono także zwoływać wspólne sejmy polsko-litewskie w Lublinie lub Parczewie. Ponadto szlachta Wielkiego Księstwa została zrównana w prawach ze szlachtą polską. W celu umocnienia Unii Horodelskiej 47 polskich rodów przyjęło do swoich herbów 47 rodzin bojarskich z Wielkiego Księstwa Litewskiego. Utrzymanie unii miało na celu przede wszystkim wspólne występowanie przeciw Krzyżakom i innym wrogom obydwu krajów, zacieśnianie wzajemnych stosunków przy zachowaniu odrębności państwa litewskiego. (PAP)
aszw/ ls/
