Uroczystości upamiętniające likwidację getta w Rymanowie (Podkarpackie), w ramach których zaplanowano marsz pamięci i otwarcie domu żydowskiego, rozpoczną się w piątek. Będzie to szósta edycja Dni Pamięci o Żydowskiej Społeczności Rymanowa. Uroczystości potrwają do poniedziałku.
Jak poinformował PAP Michał Lorenc ze stowarzyszenia Spotkanie Rymanów - organizatora obchodów - uroczystości rozpoczną się w piątek od kolacji szabasowej.
„Na sobotę natomiast zaplanowaliśmy koncert fortepianowy Anny Materniak, która wykona utwory Chopina i Prokofiewa. Po koncercie odbędzie się pokaz filmu +Była wojna+ w reżyserii Marii Zmarz-Koczanowicz. Obraz przypomina Rymanów w czasie II wojny światowej” - dodał. Zwrócił też uwagę, że film przedstawia trudną relację polsko-żydowską, jaka miała miejsce w Rymanowie. „Wojna ma to do siebie, że obok zachowań wspaniałych niesie też trochę tych mniej chwalebnych” - ocenił.
Po projekcji zaplanowane jest spotkanie z reżyserem i osobami występującymi w filmie, a także dyskusja na temat filmu, opowieści żyjących świadków historii - Polaków, Żydów i Łemków.
W niedzielę odbędzie się m.in. tradycyjny marsz pamięci. W tym roku będzie to symboliczny powrót Żydów do Rymanowa; trasa będzie wiodła z Wróblika Szlacheckiego do stacji kolejowej w Rymanowie.
Na ostatni dzień obchodów – poniedziałek - zaplanowano otwarcie domu żydowskiego w Rymanowie. Jak powiedział Lorenc, w budynku - obok mieszkań - znajdzie się też pomieszczenie, w którym będzie przypominana historia rymanowskich Żydów. „Dom kupiła Malka Shacham Dor On, w przeszłości budynek należał do jej rodziny. Uroczystość otwarcia domu rozpocznie się od przybicia mezuzy na drzwiach. Potem odczytane zostaną fragmenty książki pochodzącej z Rymanowa Frydy Vogel Stary pt. +Zeszyt Paula+” - powiedział Lorenc.
Przed wojną w Rymanowie żyło ok. 2 tys. Żydów, stanowili niemal połowę ludności miasta. Przez kilkaset lat współtworzyli tradycje tego miejsca. 13 sierpnia 1942 r. Niemcy wywieźli część rymanowskich Żydów do obozu zagłady w Bełżcu, a pozostałych rozstrzelali w okolicznych lasach. W Rymanowie mieszkali m.in. znani cadycy Menachem Mendel i Cwi Hirsch Cohen, w Rymanowie urodził się także Izaak Rabi - laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1944 roku za osiągnięcia w badaniach magnetycznych właściwości atomów. (PAP)
huk/ agz/ ura/
