Aktor Dariusz Niebudek (C) w roli Wojciecha Korfantego podczas obchodów setnej rocznicy powołania Wojciecha Korfantego na stanowisko Polskiego Komisarza Plebiscytowego na Rynku w Bytomiu. Fot. PAP/A. Grygiel
Setną rocznicę powołania Wojciecha Korfantego na polskiego komisarza plebiscytowego uczczono w czwartek w Bytomiu. Zorganizowano m.in. spacery śladami jednego z najwybitniejszych polityków Polski międzywojennej i koncert.
"Wydarzenia, jakie rozgrywały się na Śląsku sto lat temu, miały ogromny wpływ na przyszłość naszego regionu w odrodzonej Polsce. Postacią nierozerwalnie związaną z tymi wydarzeniami był Wojciech Korfanty, który 20 lutego 1920 roku został mianowany polskim komisarzem plebiscytowym" – powiedział prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
W ramach obchodów już od rana uczniowie bytomskich szkół uczestniczyli w spacerach edukacyjnych śladami Korfantego. Przygotowano dla nich materiały historyczne, m.in.: mapownik, filmową encyklopedię powstań śląskich, czy spacerownik po Bytomiu, poświęcone polskiemu komisarzowi plebiscytowemu oraz kluczowym wydarzeniom w walce o polskość Śląska.
R. Kostro: Wojciech Korfanty był przez moment przywódcą narodowym
Główne uroczystości odbyły się na bytomskim Rynku z przedstawicielami władz miasta, radnych Rady Miejskiej w Bytomiu, Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego, posłów i senatorów RP oraz przedstawicieli miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, między innymi: Katowic, Świętochłowic, Piekar Śląskich, Tarnowskich Gór. W obchodach wzięła również udział wojskowa asysta honorowa 34. Śląskiego Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej w Bytomiu. Gościem honorowym był prawnuk Wojciecha Korfantego – Michael Korfanty.
W trakcie uroczystości pod tablicą upamiętniającą Wojciecha Korfantego i Polski Komisariat Plebiscytowy przy ul. Gliwickiej, w miejscu dawnego hotelu "Lomnitz" – siedziby Polskiego Komisariatu Plebiscytowego - złożono wiązanki kwiatów. Mieszkańcy ułożyli wspólnie napis BYTOM 20.02.2020. Dzień z Wojciechem Korfantym zakończył koncert Roberta Biniasa „Krew i gniew” na dziedzińcu Sądu Rejonowego w Bytomiu.
Plebiscyt Górnośląski
Organizatorami uroczystości byli: miasto Bytom, Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach, Instytut Pamięci Narodowej, Bytomskie Centrum Kultury oraz Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, zaś partnerami m.in.: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, Archiwum Państwowe w Katowicach, Biuro Programu Niepodległa oraz 34. Śląski Dywizjon Rakietowy Obrony Powietrznej w Bytomiu. Patronat nad wydarzeniem objął marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.
Wojciech (właściwie Adalbert) Korfanty urodził 20 kwietnia 1873 r. w osadzie Sadzawka (obecnie Siemianowice Śląskie). W latach 1903-12 i 1918 był posłem do Reichstagu oraz pruskiego Landtagu (1903-18), gdzie reprezentował Koło Polskie. 25 października 1918 r. wystąpił w niemieckim parlamencie z żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich polskich ziem zaboru pruskiego.
W Katowicach wystawa i pokaz filmu o kobietach czasu Powstań Śląskich
W latach 1918-19 był członkiem Naczelnej Rady Ludowej stanowiącej rząd Wielkopolski podczas powstania, a w 1920 r., jako mianowany przez rząd polski komisarz plebiscytu na Górnym Śląsku, kierował całością przygotowań organizacyjnych, propagandowych i politycznych. W maju 1921 r., po przegranym przez Polskę plebiscycie, stanął na czele III Powstania Śląskiego, które przyniosło korzystniejszy dla Polski podział Śląska.
W odrodzonej Polsce w latach 1922-30 Korfanty był posłem na Sejm z ramienia Chrześcijańskiej Demokracji. Od października do grudnia 1923 r. był m.in. wicepremierem w rządzie Wincentego Witosa i jego doradcą. Był wydawcą dzienników "Rzeczpospolita" i "Polonia". Polityczny przeciwnik Józefa Piłsudskiego, w 1930 r. został osadzony w twierdzy w Brześciu. W 1935 r. w obawie przed represjami udał się na emigrację. Tam stał się jednym z założycieli Frontu Morges, a później organizatorem i prezesem Stronnictwa Pracy powstałego z połączenia Chadecji i Narodowej Partii Robotniczej. W kwietniu 1939 r. wrócił do Polski i niedługo potem został aresztowany. W więzieniu ciężko chorował, a wkrótce po zwolnieniu, 17 sierpnia 1939 roku, zmarł.
Korfanty spoczął w Katowicach. Jego pogrzeb, na który przyszło ok. 5 tys. osób, stał się manifestacją patriotyczną Ślązaków. (PAP)
autorka: Anna Gumułka
lun/ aszw/
