Kard. August Hlond. 1926 r. Fot. NAC
3 stycznia 1926 r. późniejszy prymas Polski August Hlond przyjął święcenia biskupie, formalnie obejmując urząd biskupa katowickiego. Wydarzenia sprzed 90 lat przypomniała niedzielna inscenizacja w kościele świętych Piotra i Pawła, który był pierwszą katowicką katedrą.
Autorzy inscenizacji zadbali o wierność historycznym detalom, starając się oddać atmosferę towarzyszącą uroczystościom w 1926 r., których świadkami były wówczas tłumy Ślązaków. Aktor wcielający się w rolę późniejszego prymasa przyjechał przed kościół odkrytą dorożką podobną do tej, z jakiej 90 lat temu wysiadł ks. Hlond – to jeden z momentów uwiecznionych na pamiątkowych fotografiach i pocztówkach z tamtego okresu.
Później odtworzono fragment święceń biskupich, z wykorzystaniem autentycznych wypowiedzi biskupa Hlonda. Uroczystość wpisała się również w obchody 90-lecia Archidiecezji Katowickiej.
Wiosną tego roku w Katowicach stanie pomnik prymasa Hlonda, zlokalizowany w sąsiedztwie gmachu Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego i Archikatedry Chrystusa Króla. Wysoki na 4,5 metra monument z drobnoziarnistego twardego piaskowca powstał w podtoruńskiej pracowni rzeźbiarza Zbigniewa Mikielewicza.
Niedzielną inscenizację poprzedziła msza święta, którą odprawił katowicki biskup pomocniczy Marek Szkudło. Z okazji rocznicy w katowickim kościele świętych Piotra i Pawła można także obejrzeć wystawę poświęconą prymasowi. Ekspozycja przedstawia postać kard. Hlonda, jego życie i posługę w trudnych czasach budowy II Rzeczypospolitej, II wojny światowej i w komunistycznej rzeczywistości. Wydarzenia z życia kardynała ilustrowane są fotografiami, dokumentami i zapiskami.
Kardynał August Hlond urodził się w 1881 r. w Brzęczkowicach, obecnie dzielnicy Mysłowic. Był wychowankiem salezjanów, ukończył studia w Rzymie. Po złożeniu ślubów zakonnych, a potem kapłańskich, po pierwszej wojnie światowej organizował Kościół katolicki na polskim Górnym Śląsku – najpierw (od grudnia 1922 r.) jako administrator apostolski, potem jako pierwszy biskup diecezji katowickiej.
Utworzył w Katowicach kurię, kapitułę i sąd biskupi. Zdecydował o utworzeniu śląskiego seminarium duchownego z siedzibą w Krakowie. Powołał też do życia istniejący do dziś tygodnik "Gość Niedzielny". W połowie 1926 r. został arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim; mianowany prymasem Polski stanął na czele Kościoła katolickiego w Polsce.
Po wybuchu II wojny światowej kardynał przebywał na uchodźstwie najpierw w Rzymie, potem we Francji. W Rzymie przygotował dwa obszerne raporty o sytuacji Kościoła w okupowanej Polsce. Pod koniec wojny został aresztowany przez Niemców. Po powrocie do kraju utworzył administrację kościelną na ziemiach zachodnich i północnych, przyczyniając się do ich integracji z resztą kraju. Zmarł 22 października 1948 r. w Warszawie. Od 1992 r. trwa jego proces beatyfikacyjny.
Niedawno salezjanie z klasztoru w Czerwińsku nad Wisłą (Mazowieckie) utworzyli muzeum poświęcone prymasowi Hlondowi. To pierwsza w kraju ekspozycja prezentująca zbiór pamiątek po nim. Muzeum znajduje się w jednej z sal czerwińskiego opactwa zaaranżowanej na gabinet. Zgromadzone tam eksponaty to kilkadziesiąt osobistych pamiątek po prymasie, w tym biurko, przy którym pracował, wraz z całym oryginalnym wyposażeniem.(PAP)
mab/ abr/
