Jan Karski. Źródło: Muzeum Historii Polski, dzięki uprzejmości Archiwum Instytutu Hoovera w Kalifornii
Jan Karski to bohater trzech narodów: Polski, Izraela i Stanów Zjednoczonych Ameryki, którego życie i postawę moralną należy popularyzować - zgodzili się we wtorek w Senacie uczestnicy spotkania poświęconego obchodom 100-lecia urodzin Karskiego w 2014 r.
"Jan Karski to człowiek symbol. Symbol odpowiedzialności za losy innych. To ten, który niósł na swoich barkach wielkie brzemię tego, co zobaczył i usłyszał w kraju i czym chciał podzielić się ze światem" - powiedział otwierając spotkanie wiceprzewodniczący senackiej Komisji Spraw Zagranicznych i b. szef MON Bogdan Klich.
Podczas spotkania, w którym uczestniczył m.in. ambasador USA w Polsce Lee Feinstein oraz b. szef MSZ prof. Adam Daniel Rotfeld, przedstawiono realizowany przez Muzeum Historii Polski program pt. "Jan Karski. Niedokończona misja". Program ten rozpoczął się w 10. rocznicę śmierci Karskiego w 2010 r., a jego uroczyste zakończenie zaplanowano na 2014 r. Ma on za zadanie - jak wyjaśniła kierownik programu Ewa Wierzyńska z MHP - "wyeksponować postać i dziedzictwo Karskiego, wprowadzając go na stałe do pamięci zbiorowej".
Przypomniał, że w czasie II wojny światowej Karski (prawdziwe imię i nazwisko to Jan Romuald Kozielewski) informował aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką. Jego wstrząsających relacji o Holokauście wysłuchali amerykańscy i brytyjscy politycy, dziennikarze i artyści.
Głównym tematem wspólnego posiedzenia senackich: Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą był program obchodów stulecia urodzin Jana Karskiego w 2014 r., zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.
Podczas spotkania, w którym uczestniczył m.in. ambasador USA w Polsce Lee Feinstein oraz b. szef MSZ prof. Adam Daniel Rotfeld, przedstawiono realizowany przez Muzeum Historii Polski program pt. "Jan Karski. Niedokończona misja". Program ten rozpoczął się w 10. rocznicę śmierci Karskiego w 2010 r., a jego uroczyste zakończenie zaplanowano na 2014 r. Ma on za zadanie - jak wyjaśniła kierownik programu Ewa Wierzyńska z MHP - "wyeksponować postać i dziedzictwo Karskiego, wprowadzając go na stałe do pamięci zbiorowej".
Program "Jan Karski. Niedokończona misja" przewiduje do 2014 r. zbudowanie pomnika Jana Karskiego i nazwanie jednej z ulic w Warszawie jego imieniem. Planowana jest również międzynarodowa konferencja przedstawiająca dzieło Karskiego, a także liczne wykłady i warsztaty edukacyjne. W tym roku muzeum przedstawi animowany film o Karskim pt. "Posłaniec z piekła", którego współproducentem jest Walt Disney Company. Rysunki do filmu przygotował Neal Adams, twórca znanych amerykańskich komiksów takich jak "Batman" lub "X-Men", a głosu do niego użyczył aktor Maciej Stuhr. Mają także zostać podjęte działania na rzecz utworzenia stypendium i katedry im. Jana Karskiego na Georgetown University w Waszyngtonie, której to uczelni Karski przez 40 lat był profesorem.
Więcej informacji o programie znajduje sie na stronie internetowej www.jankarski.org
Podczas spotkania przedstawiono także działania komitetu "Jan Karski US Centennial Campaign" realizowane na terenie USA. Dzięki zaangażowaniu komitetu, a także pomocy byłych studentów i przyjaciół polskiego emisariusza, Karski ma być pośmiertnie wyróżniony najwyższym odznaczeniem cywilnym - Prezydenckim Medalem Wolności. Wniosek do Białego Domu w tej sprawie w grudniu 2011 r. poparło 68 członków amerykańskiego Kongresu i 11 senatorów.
Jan Karski urodził się 24 kwietnia 1914 r. w Łodzi. Jako emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego w 1942 r. dwukrotnie wszedł do getta warszawskiego, był też w obozie przejściowym w Izbicy. Z misją poinformowania aliantów o dokonywanej zagładzie narodu żydowskiego dotarł m.in. do prezydenta USA Franklina Roosevelta. Jego raport nie przyniósł jednak oczekiwanych rezultatów.
Po wojnie pozostał w USA, gdzie wykładał na Uniwersytecie Georgetown. Za swoje wojenne i powojenne zasługi został wielokrotnie uhonorowany, m.in. Orderem Orła Białego i tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata. Zmarł 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie. (PAP)
nno/ hes/
