Artykuły historyczne

Znane i nieznane kulisy wyborów czerwcowych

Wybory kontraktowe z czerwca 1989 r. miały – jak się powszechnie uważa – dwie tury (4 i 18 czerwca). Jednak ich plebiscytowy charakter oraz taktyka przyjęta przez stronę solidarnościową, a dokładnie jej część skupioną wokół Wałęsy, sprawiły, że de facto parlamentarzystów późniejszego OKP wybrano nie w czerwcu, lecz w kwietniu 1989 r., w swoistych prawyborach.

Pielgrzymka pod esbeckim nadzorem

Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do kraju w dniach 2–10 czerwca 1979 r. była dla działaczy opozycji wydarzeniem ważnym. Odnieśli się do niej na łamach wydawanej przez siebie prasy czy przez okolicznościowe oświadczenia, a później mniej lub bardziej obszernie ją relacjonowali i analizowali.

Paryski think tank – Herling-Grudziński i polityka „Kultury”

Autor „Innego świata” nie był samotnym myślicielem z Neapolu, lecz jednym z najaktywniejszych uczestników dyskusji polskiej emigracji. Zrozumienie jego poglądów jest niemożliwe bez ich skonfrontowania z tezami stawianymi przez innych emigrantów związanych z „Kulturą” Jerzego Giedroycia.

80 lat temu Niemcy i Włochy podpisały tzw. Pakt stalowy

80 lat temu, 22 maja 1939 r., Niemcy i Włochy podpisały tzw. Pakt stalowy. Kiedy z czasem dołączyły do niego Japonia, Węgry, Rumunia, Słowacja i Bułgaria, stał się on – obok paktu antykominternowskiego – podstawowym dokumentem wiążącym państwa koalicji hitlerowskiej w czasie II wojny światowej.

100 lat temu powstała Oficerska Szkoła Aeronautyczna

Przez półtora wieku balony były istotnym ogniwem niemal każdego wojska. W II RP też przystąpiono do stworzenia tego typu formacji. 100 lat temu, 21 maja 1919 r., w Poznaniu utworzono Oficerską Szkołę Aeronautyczną. Oddziały balonowe w międzywojniu liczyły nawet 1200 żołnierzy; brały udział w wojnach 1920 i 1939 r.

100 lat temu urodził się Gustaw Herling-Grudziński

100 lat temu, 20 maja 1919 r., urodził się Gustaw Herling-Grudziński – konspirator, więzień łagrów, żołnierz gen. Andersa, a zarazem jedna z najbardziej wyrazistych i rozpoznawalnych na świecie osobowości polskiej literatury emigracyjnej drugiej połowy XX w.

80 lat temu nowelizowano polsko-francuskie porozumienie sojusznicze

Natychmiastowe udzielenie francuskiego wsparcia lotniczego w wypadku napaści niemieckiej na Polskę i rozpoczęcie natarcia na Niemcy dwa tygodnie później – tak wyglądały główne ustalenia nowelizacji polsko-francuskiego porozumienia sojuszniczego podpisanego 19 maja 1939 r.

Listy z Italii

Gustaw Herling-Grudziński zawsze przeczuwał, że kultura znaczy więcej niż polityka. Żył jednak w takich czasach, że bezpośrednie zaangażowanie polityczne było nie do uniknięcia. Choćby po to, by ocalić kulturę.

80 lat temu Józef Beck wypowiedział słowa „My w Polsce nie znamy pokoju za wszelką cenę”

80 lat temu, 5 maja 1939 r., minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie przemówienie, w którym m.in. zapowiedział, że Polska nie zgodzi się na żądania terytorialne Niemiec. 

100 lat temu odrodzona Polska zyskała pierwszego ambasadora USA

100 lat temu, 2 maja 1919 r., Hugh Gibson został mianowany pierwszym przedstawicielem dyplomatycznym Stanów Zjednoczonych w odrodzonej Polsce. W tamtym właśnie momencie amerykańska pomoc dla Rzeczypospolitej osiągnęła niezwykły poziom dzięki charytatywnej działalności przyszłego prezydenta Herberta Hoovera.