Artykuły historyczne

40 lat temu zginął Emil Barchański

40 lat temu, 3 czerwca 1982 r., w Warszawie zginął Emil Barchański. Okoliczności śmierci chorego na astmę oskrzelową 16-latka wskazują, że został on zamordowany przez SB, która upozorowała utonięcie w Wiśle. Barchański jest uważany za najmłodszą ofiarę stanu wojennego.

Mirosław Panufnik – pracownik Polskiego Radia, który chciał ocalić płyty z przemówieniami Starzyńskiego z 1939 r.

Mirosław Panufnik we wrześniu 1939 r. wyniósł z rozgłośni Polskiego Radia czarny neseser z płytami z przemówieniami prezydenta Warszawy, Stefana Starzyńskiego. Chciał ocalić je przed Niemcami. Płyty nigdy nie wróciły do rozgłośni. Ostatni raz jedna z nich widziana była w latach sześćdziesiątych na Uniwersytecie Warszawskim.

75 lat temu w Lesznie doszło do zbrojnej potyczki wojska polskiego z Sowietami

W nocy z 27 na 28 maja 1947 r. na dworcu kolejowym w Lesznie pluton wojska polskiego interweniował w obronie więzionej przez żołnierzy sowieckich Polki. W wyniku zbrojnego starcia zginęło trzech Sowietów. Trzy tygodnie później, 15 czerwca, za udział w tej akcji stracono trzech polskich żołnierzy.

5 lat temu zmarł Zbigniew Brzeziński

5 lat temu, 26 maja 2017 r., zmarł Zbigniew Brzeziński, jeden z najbardziej wpływowych politologów i strategów polityki zagranicznej USA, szef Rady Bezpieczeństwa Narodowego w czasie prezydentury Jimmy’ego Cartera. Mówił o sobie, że jest Amerykaninem, który sercem pozostał przy Polsce.

45 lat temu rozpoczął się protest głodowy w warszawskim kościele św. Marcina

45 lat temu, 24 maja 1977 r., w warszawskim kościele św. Marcina rozpoczęła się głodówka członków Komitetu Obrony Robotników w obronie więzionych przez reżim. Był to pierwszy publiczny protest głodowy przeciwko systemowi komunistycznemu w dziejach PRL.

25 lat temu zmarł Stanisław Swianiewicz

25 lat temu, 22 maja 1997 r., zmarł Stanisław Swianiewicz – ekonomista, prawnik, sowietolog. Jako jedyny polski oficer widział wyładunek jeńców na stacji Gniezdowo, skąd przewożono ich do Lasu Katyńskiego. Po wojnie walczył o prawdę o sowieckich zbrodniach.

50 lat temu Bundestag ratyfikował układ między PRL a RFN

50 lat temu, 17 maja 1972 r., Bundestag ratyfikował „Układ między PRL a RFN o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków”, podpisany przez szefów rządu obu krajów w grudniu 1970 r. Wymowa tego aktu została osłabiona przez niemieckie oświadczenie dotyczące granicy z Polską.

„Piszą o mnie, jakbym był bandziorem”. Jak komuniści kłamali o śmierci Grzegorza Przemyka?

Historia śmiertelnego pobicia Grzegorza Przemyka obrazuje wszystko to, co najgorsze w PRL. To nie tylko tragiczna śmierć 18-letniego maturzysty. To także opowieść o dramacie niewinnych sanitariuszy, wszechwładzy bezpieki oraz haniebnej kampanii prasowych oszczerstw. 

„Nie wolno przestać się bać, nie wolno uwierzyć w bezpieczeństwo i spokój”, czyli list Wiktora Woroszylskiego do Mieczysława Rakowskiego

40 lat temu – 14 maja 1983 r. – zmarł Grzegorz Przemyk, dziewiętnastoletni warszawski maturzysta, dwa dni wcześniej skatowany przez funkcjonariuszy milicji na komisariacie przy ulicy Jezuickiej. Nie był to jedyny tego rodzaju przypadek w latach 80., ale z pewnością był najgłośniejszy. Trudno się dziwić, że spowodował spory odzew społeczny. 

45 lat temu powołano Biuro Interwencyjne KOR

45 lat temu, 9 maja 1977 r., Komitet Obrony Robotników wydał oświadczenie o powołaniu Biura Interwencyjnego. W ciągu czterech lat istnienia udokumentowało ono kilkaset przypadków naruszania swobód obywatelskich przez władze PRL. Biurem kierowali Zofia i Zbigniew Romaszewscy.