Artykuły historyczne

„Solidarność Walcząca”. Ruch wolnościowy czerpiący z idei Polskiego Państwa Podziemnego

„Przysięgam walczyć o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą Solidarną” – głosiły słowa ułożonej przez Kornela Morawieckiego roty przysięgi składanej przez członków „Solidarności Walczącej” od listopada 1982 r. Morawiecki był twórcą ruchu stawiającego sobie cele, które większości działaczy podziemia wydawały się niemożliwe do realizacji.

100 lat temu doszło do bitwy nad Niemnem – boju przesądzającego o losach wojny z bolszewikami

100 lat temu, 20 września 1920 r., wojska polskie po raz drugi rozbiły siły gen. Michaiła Tuchaczewskiego. Gigantyczne starcie między Pińskiem a Suwałkami przesądzało losy wojny z bolszewikami. Operacja Niemeńska była ostatnim strategicznym zwycięstwem oddziałów polskich w historii.

40 lat temu zadecydowano o utworzeniu ogólnopolskiego NSZZ „Solidarność”

40 lat temu, 17 września 1980 r., zebrani w Gdańsku przedstawiciele wolnego ruchu związkowego z całej Polski zdecydowali o stworzeniu NSZZ „Solidarność”. Decyzja o powołaniu ogólnopolskiego związku zawodowego wykuwała się w toku sporów i w niepokoju o reakcję władz komunistycznych.

100 lat temu urodził się Janusz Brochwicz-Lewiński, „Gryf”

100 lat temu, 17 września 1920 r., urodził się Janusz Brochwicz-Lewiński, ps. Gryf, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, agent brytyjskiego wywiadu. Jeden z najbarwniejszych weteranów II wojny światowej. Ostatnie lata życia poświęcił działaniom na rzecz upamiętniania polskiej historii.

100 lat temu doszło do bitwy pod Dytiatynem

100 lat temu, 16 września 1920 r., pod Dytiatynem garstka polskich żołnierzy przez kilka godzin powstrzymywała kilkukrotnie większe siły wojsk bolszewickich. Jej poświęcenie uratowało pozostałe polskie oddziały przed rozbiciem i sprawiło, że bój ten nazywany jest „polskimi Termopilami”.

70-lecie protestu przeciw niszczeniu Kościoła

70 lat temu, 12 września 1950 r., kard. Adam Sapieha i prymas Stefan Wyszyński wystosowali do władz komunistycznych protest przeciw marginalizacji religii w życiu społecznym. Był to jeden z najważniejszych momentów trwającej kilka lat współpracy dwóch hierarchów polskiego Kościoła.

Powstanie Warszawskie. Na Powiślu niemieckie bomby pogrzebały setki ofiar w podziemiach kościoła

11 września 1944 r. w zbombardowanym kościele przy ul. Łazienkowskiej 14 zginęły setki powstańców i mieszkańców Powiśla. Szczątki wielu z nich mogą nadal znajdować się pod posadzką świątyni. Co roku przy wejściu do kościoła palą się znicze.

75 lat temu płk Jan Mazurkiewicz wydał odezwę wzywającą do ujawnienia się żołnierzy podziemia

75 lat temu, 8 września 1945 r., były szef Kedywu AK płk Jan Mazurkiewicz „Radosław” wydał odezwę, w której nakłaniał żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego do ujawnienia się przed władzami komunistycznymi. Jego postawa uznawana jest za zdradę motywowaną dążeniem do uratowania tysięcy akowców.

40 lat temu podpisano Porozumienie Gdańskie

40 lat temu, 31 sierpnia 1980 r., w Polsce doszło do jednego z najbardziej zaskakujących wydarzeń XX wieku. Pokojowy bunt doprowadził do zgody władz na powstanie niezależnych związków zawodowych. Porozumienia Sierpniowe stanowiły wyłom w systemie politycznym bloku komunistycznego.

Fenomen „Solidarności” – od „samoograniczającej się rewolucji” do „samorządnej Rzeczypospolitej”

Korzenie 10-milionowego ruchu „Solidarności” tkwią w przełamywaniu istniejących wcześniej barier, które wydawały się nie pozwalać na myślenie o zmianie porządku w kraju totalitarnym. Nieprzypadkowo formułowany wewnątrz „S” program reform był oparty na potrzebie zaistnienia wartości odrzucanych przez państwo komunistyczne.