Artykuły historyczne

90 lat temu, 27 czerwca 1928 r., Józef Piłsudski złożył dymisję ze stanowiska premiera. Kilkunastomiesięczny okres sprawowania przez niego tej funkcji jest jednym z najmniej pamiętanych w jego biografii politycznej. Miał on jednak duże znaczenie dla budowy systemu rządów sanacji.

36 lat temu, latem 1982 r., w Hiszpanii doszło do ostatniego jak dotąd prawdziwego triumfu polskiej piłki nożnej. Choć początkowo nic na to nie wskazywało – co odnotowywała ówczesna prasa.

200 lat temu, 23 czerwca 1818 r., Tadeusz Kościuszko został pochowany na Wawelu. Naczelnik zmarł dziewięć miesięcy wcześniej w szwajcarskiej Solurze, gdzie odbył się też jego pierwszy pogrzeb.

20 lat temu, 18 czerwca 1998 r., polski Sejm odpowiednią uchwałą potępił totalitaryzm komunistyczny. Przez lata wśród historyków powstało wiele definicji komunizmu, ale chyba żadna nie jest wystarczająca

Druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski była przede wszystkim ciosem w mentalność homo sovieticusa. Ale miała też skutek bardziej namacalny. Tuż po niej formalnie zakończył się stan wojenny. 35 lat temu, 16 czerwca 1983 r., rozpoczęła się wyczekiwana przez społeczeństwo wizyta Jana Pawła II w ojczyźnie.

110 lat temu, 17 czerwca 1908 r., powstał Związek Walki Czynnej. Druga, po Organizacji Bojowej PPS, formacja paramilitarna Józefa Piłsudskiego. Z niej właśnie wyszły kadry Legionów Polskich, później zaś sił zbrojnych II RP.

210 lat temu, 15 czerwca 1808 r., u bram Saragossy stanęły wojska francuskie. Rozpoczynała się jedna z najbardziej legendarnych bitew epoki napoleońskiej. W pierwszym i drugim oblężeniu tego miasta walczyli Polacy. Ich udział w wojnie w Hiszpanii wciąż wywołuje wiele dyskusji.

W dniach 16-23 czerwca 1983 r. Jan Paweł II po raz drugi odwiedził Ojczyznę. Była to jego chyba najbardziej niezwykła pielgrzymka do kraju, pielgrzymka do Polski stanu wojennego. Nic zatem dziwnego, że oprócz charakteru religijnego miała też niezwykle duże znaczenie społeczne i polityczne. O ile władze PRL obawiały się jej i najchętniej odsunęłyby ją maksymalnie w czasie, to miliony Polaków i podziemna „Solidarność” wiązały z nią nadzieje, czekały na nią wręcz z utęsknieniem.

11 listopada 1918 roku zakończyła się I wojna światowa. Polska odzyskała niepodległość, Józef Piłsudski objął dowództwo nad Polską Siłą Zbrojną, a trzy dni później objął władzę polityczną. Dążenia do przełamania stagnacji w sztuce polskiej - zaniechane w czasie wojny - odżyły z nową siłą w latach 1917-18.

95 lat temu, 28 maja 1923 r., prezydent Stanisław Wojciechowski powołał rząd Wincentego Witosa. Gabinet „Chjeno-Piasta” obejmował władzę w niezwykle trudnym momencie. Jego funkcjonowanie było świadectwem wielu słabości ówczesnego życia politycznego.