Artykuły historyczne

45 lat temu, 21 lipca 1973 r., Polacy po raz pierwszy otrzymali dodatkowy dzień wolny od pracy. Władze chciały co prawda i tę wolność kontrolować, ale nie bardzo miały na to pomysł. Ostatecznie soboty nie tylko pozostały wolne, lecz i szybko się rozmnożyły.

100 lat temu, w nocy z 16 na 17 lipca 1918 r., Mikołaj II wraz z rodziną został rozstrzelany przez bolszewików. Była to egzekucja zupełnie bezsensowna – Mikołaj nie był już carem, gdyż zrzekł się tronu. Wina za nią w dużym stopniu obciąża Anglię.

„Nie możemy pogodzić się z tym, aby wrogie siły spychały Wasz kraj z drogi socjalizmu” – stwierdzali 50 lat temu, 16 lipca 1968 r., zebrani w Warszawie przywódcy części państw komunistycznych. Ich oświadczenie było zapowiedzią interwencji w Czechosłowacji, kraju budującym „socjalizm z ludzką twarzą”.

75 lat temu, 15 lipca 1943 r., powstało Kierownictwo Walki Podziemnej. Był to rodzaj sztabu w sztabie Armii Krajowej, organizujący i kontrolujący wszystkie przejawy walki z okupantem – od poważnych akcji partyzanckich po mały, cywilny sabotaż.

Stanisław August Poniatowski miał trzy pogrzeby. Pierwszy i ostatni były iście królewskie, ale środkowy odbył się w całkowitej tajemnicy. 80 lat temu, 14 lipca 1938 r., prochy ostatniego króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów złożono w kościółku w Wołczynie.

75 lat temu, 14 lipca 1943 r., Stanisław Mikołajczyk objął tekę premiera londyńskiego rządu RP. W bardzo trudnym momencie. Właśnie zginął Władysław Sikorski, a już wkrótce losy Polski miały się rozegrać na konferencji w Teheranie.

30 lat temu, 11 lipca 1988 r., rozpoczęła się wizyta Michaiła Gorbaczowa w Polsce. Po raz pierwszy przyjazd przywódcy ZSRS wzbudzał nadzieje społeczeństwa i niepokój władz. Jego pobyt zmienił wiele.

90 lat temu, 10 lipca 1928 r., we francuskiej stoczni Blainville odbyły się chrzest i zwodowanie pierwszego nowoczesnego okrętu Polskiej Marynarki Wojennej. Niszczycielowi nadano imię „Wicher”. Okręt był symbolem polskich dążeń do rozwijania potencjału morskiego i utrwalania praw do Bałtyku.

675 lat temu, 8 lipca 1343 r., Kazimierz III zawarł w Kaliszu z zakonem krzyżackim traktat pokojowy, w którego wyniku m.in. za zrzeczenie się praw do Pomorza Gdańskiego odzyskał Kujawy i ziemię dobrzyńską. Za panowania ostatniego, wielkiego Piasta, odpadł od Polski również Śląsk. I choć te właśnie kwestie zaważyły na kolejnych kilkuset latach, zmysłowi politycznemu Kazimierza Wielkiego zawdzięczamy to, że straciliśmy tylko tyle. Tym bardziej że sporo też zyskaliśmy.

385 lat temu, 7 lipca 1633 r., w Wilnie zmarł Lew Sapieha, hetman wielki i kanclerz litewski, uznawany za jednego z najwybitniejszych dyplomatów i polityków epoki. Twórca potęgi rodu, który w późniejszej historii Polski odegra ogromną rolę, był również architektem i wizjonerem polityki wschodniej Rzeczypospolitej.