Artykuły historyczne

Trzy miesiące po wojnie w Krakowie doszło do pogromu. Iskrą był krzyk harcerza: „Żydzi mnie mordują”

11 sierpnia 1945 r., zaledwie trzy miesiące od zakończenia wojny, w Krakowie doszło do pogromu. Iskrą był krzyk biegnącego od strony synagogi harcerza: „Żydzi mnie mordują”.

80 lat temu powstała Brygada Świętokrzyska

80 lat temu, 11 sierpnia 1944 r., na Kielecczyźnie pod dowództwem kpt. Antoniego Dąbrowskiego-Szackiego „Bohuna” powstała Brygada Świętokrzyska, największa formacja zbrojna Narodowych Sił Zbrojnych; walcząca zarówno z podziemiem komunistycznym, jak i Niemcami. Obecnie toczą się dyskusje dotyczące charakteru niektórych działań BŚ.

Podbijał publiczność, nim dotknął klawiszy - 110 lat temu urodził się Witold Małcużyński

110 lat temu, 10 sierpnia 1914 roku, urodził się Witold Małcużyński - pianista, który podbijał publiczność, nim dotknął klawiszy. Zajął trzecie miejsce na III Konkursie Chopinowskim; pomógł odzyskać przechowywane podczas II wojny światowej w Kanadzie zbiory wawelskie i rękopisy Chopina.

„Choć na tygrysy mają visy” – broń strzelecka powstańców warszawskich

Obok chętnych do walki żołnierzy, broń była warunkiem niezbędnym do rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Żołnierze AK używali wszystkiego z czego dało się strzelać. Szczególnie ceniono broń aliancką.

160 lat temu urodził się Roman Dmowski, jeden z twórców niepodległej Polski

160 lat temu, 9 sierpnia 1864 r., w Kamionku, obecnie części Warszawy, urodził się Roman Dmowski, główny ideolog polskiego nacjonalizmu, przywódca obozu narodowego, dyplomata, uczestnik konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r.; jeden z twórców polskiej niepodległości.

80 lat temu zmarł Juliusz Kaden-Bandrowski, pisarz, publicysta, piłsudczyk

8 sierpnia 1944 r. zmarł Juliusz Kaden-Bandrowski, pisarz, publicysta, piłsudczyk, autor m.in. „Generała Barcza”, „Mateusza Bigdy”, „Czarnych skrzydeł” i „W cieniu zapomnianej olszyny”. Dwa dni wcześniej został ciężko ranny podczas niemieckiego ataku na Redutę Kaliską na warszawskiej Ochocie.

Maszt w Konstantynowie – chluba polskiej inżynierii, symbol niedbalstwa

8 sierpnia 1991 r., nieco po godzinie 19:00 najwyższa na świecie konstrukcja niespodziewanie zniknęła z horyzontu. Tego dnia zawalił się maszt w Konstantynowie, będący przez 17 lat dumą polskiej inżynierii.

60. rocznica premiery filmu „Giuseppe w Warszawie”. Żołnierze włoscy w Polsce w czasie II wojny światowej

Mija 60 lat od premiery komedii Stanisława Lenartowicza z Antoniem Cifariellą, Elżbietą Czyżewską i Zbigniewem Cybulskim. Film opowiada o perypetiach młodego włoskiego żołnierza zagubionego w okupowanej przez Niemców Polsce, drwi z utrwalonych klisz dotyczących okupacji i polskiego ruchu oporu, odchodzi od wojennej martyrologii. Jednak za filmowymi przygodami pechowego Włocha kryje się tragiczna rzeczywistość.

110 lat temu z krakowskich Oleandrów wyruszyła I Kompania Kadrowa

110 lat temu, 6 sierpnia 1914 r., z krakowskich Oleandrów w kierunku ziem zaboru rosyjskiego wyruszyła I Kompania Kadrowa. „Wszyscy, co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami polskimi. (…) Jedynym waszym znakiem jest odtąd orzeł biały” – mówił do swoich żołnierzy Józef Piłsudski.

„Pozyskać lud dla Polski i odbudować Polskę dla ludu” – rola chłopów w walce o niepodległość Rzeczypospolitej

Polskie zrywy narodowowyzwoleńcze z XIX w. pokazały jedno – bez poparcia chłopów nie uda się doprowadzić do odrodzenia Rzeczypospolitej. Zarówno powstańcy listopadowi, jak i styczniowi przegrali bitwy o włościan, a wraz z nimi – szanse na spełnienie marzeń o wolności. Jak zachowali się mieszkańcy wsi po wybuchu I wojny światowej?