Artykuły historyczne

44 lata temu zawarto Porozumienia Jastrzębskie. Górnicy wywalczyli wolne soboty

3 września 1980 r. w Jastrzębiu-Zdroju strajkujący górnicy tamtejszych kopalń zawarli porozumienia z przedstawicielami władz. Wśród wywalczonych postulatów znalazł się zapis o wolnych od pracy sobotach.

130 lat temu urodził się Gwido Langer, współtwórca złamania szyfru Enigmy

130 lat urodził się płk Gwido Langer. Przed II wojną kierował Biurem Szyfrów, komórką organizacyjną oddziału II sztabu generalnego Wojska Polskiego, w której kryptolodzy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali niemiecki szyfr Enigmy.

Samochód opancerzony "Kubuś", symbol Powstania Warszawskiego

W czasie Powstania Warszawskiego zbudowano samochód opancerzony, co było ewenementem w historii ruchu oparu podczas II wojny światowej. Na bazie ciężarowego Chevroleta powstał na Powiślu legendarny powstańczy "Kubuś". 2 września 1944 r. wziął udział w drugim ataku na Uniwersytet Warszawski.

Pół wieku temu odbyła się premiera filmu „Potop”

„Stan oblężenia w kinach wyświetlających ekranizację przygód Kmicica” - informował „Express Wieczorny” 4 września 1974 roku. Dwa dni wcześniej w warszawskim szerokoformatowym kinie „Relax” odbyła się premiera „Potopu” w reżyserii Jerzego Hoffmana.

Film „Potop” w 50. rocznicę premiery

Czy jest ktoś w Polsce, kto nie widział tego legendarnego filmu będącego adaptacją prozy Henryka Sienkiewicza? Mija 50 lat od premiery wielkiej polskiej superprodukcji znanej kilku pokoleniom Polaków. Film zestarzał się niezwykle dobrze i wiele scen po dziś dzień robi wrażenie rozmachem i dbałością o detale.

Konfederacja Polski Niepodległej – „romantycy i szaleńcy”

1 września 1979 r. pod Grobem Nieznanego Żołnierza twórcy KPN – głosem Niny Milewskiej – wyrazili publicznie, jaka idea połączyła ich w jednej partii. Niepodległość Polski, bo o niej mowa, była wówczas raczej marzeniem niż realnym celem politycznym.

35 lat temu zmarł Tadeusz Sędzimir, zwany „Edisonem metalurgii”

35 lat temu zmarł Tadeusz Sędzimir, polski inżynier i wynalazca zwany „Edisonem metalurgii”. Trzy najważniejsze spośród wielu jego wynalazków to metoda ciągłego cynkowania ogniowego, linia produkcyjna do ciągłego walcowania blachy na zimno oraz tzw. walcarka planetarna, pozwalająca zmienić masywną bryłę metalu w cienką blachę.

85 lat temu wybuchła II wojna światowa

Kampania polska we wrześniu 1939 r. to punkt zwrotny dziejów XX wieku. Opór Polski sprawił, że nazistowskie Niemcy straciły szansę na błyskawiczne zwycięstwo w ograniczonym, lokalnym konflikcie. Przez pięć tygodni Polska walczyła samotnie, najpierw z niemieckim, a potem także z sowieckim agresorem.

45 lat temu powstała Konfederacja Polski Niepodległej

1 września 1979 r. w Warszawie ogłoszono powstanie Konfederacji Polski Niepodległej. Było to pierwsze w dziejach PRL jawne ugrupowanie polityczne stawiające sobie za cel odzyskanie pełnej niezawisłości i całkowity demontaż ustroju komunistycznego.

75 lat temu urodził się Mirosław Chojecki – współtwórca niezależnego ruchu wydawniczego w PRL

1 września 1949 r. w Warszawie urodził się Mirosław Chojecki – opozycjonista, członek Komitetu Obrony Robotników, współtwórca niezależnego ruchu wydawniczego w PRL, współorganizator Niezależnej Oficyny Wydawniczej, która w podziemiu wydała ponad 500 książek; kawaler Orderu Orła Białego.