Choć dla dużej części Polaków Wielkanoc to przede wszystkim święta rodzinne (63 proc.), a nie przeżycie religijne (44 proc.), większość z nich uczestniczy w wielkopostnych i wielkanocnych praktykach religijnych - wynika z sondażu CBOS.
Dla 44 proc. ankietowanych Wielkanoc to przede wszystkim miła tradycja. Co szósty (16 proc.) wskazał, że święta te stanowią okazję do wypoczynku. Dla stosunkowo nielicznej grupy są one głównie czasem przeznaczonym na spotkania z przyjaciółmi (8 proc.), kłopotem i wysiłkiem związanym ze świątecznymi przygotowaniami (3 proc.) lub okazją do jedzenia i picia (1 proc.).
Postrzeganie Wielkanocy jako święta przede wszystkim rodzinnego przeważa w niemal wszystkich grupach społeczno-demograficznych. Pewnym wyjątkiem są tu osoby najbardziej religijne, czyli praktykujące kilka razy w tygodniu - dla nich Wielkanoc jest głównie przeżyciem religijnym (90 proc.), a dopiero w drugiej kolejności świętem rodzinnym (71 proc.).
Jak zauważa CBOS, postrzeganie świąt wielkanocnych w ciągu ostatnich 20 lat nie uległo większym zmianom, choć obecnie nieco rzadziej niż 1994 r. są one wiązane z przeżyciami religijnymi i zachowywaniem tradycji.
Do najczęściej praktykowanych zwyczajów wielkopostnych o charakterze religijnym należy zachowywanie postu w Wielki Piątek (83 proc. wskazań) oraz spowiedź wielkanocna (70 proc.). Prawie dwie trzecie badanych deklaruje uczestnictwo w obrzędzie posypywania głowy popiołem w Środę Popielcową (64 proc.), a niewiele mniej ankietowanych bierze udział w kościelnych obchodach Triduum Paschalnego (56 proc.).
Do najczęściej praktykowanych zwyczajów wielkopostnych o charakterze religijnym należy zachowywanie postu w Wielki Piątek (83 proc. wskazań) oraz spowiedź wielkanocna (70 proc.). Prawie dwie trzecie badanych deklaruje uczestnictwo w obrzędzie posypywania głowy popiołem w Środę Popielcową (64 proc.), a niewiele mniej ankietowanych bierze udział w kościelnych obchodach Triduum Paschalnego (56 proc.).
Udział w rekolekcjach wielkopostnych, w nabożeństwie drogi krzyżowej lub gorzkich żalach, czy też w rezurekcji, deklaruje mniej więcej połowa badanych. "Patrząc z nieco dłuższej perspektywy można zauważyć, iż w ciągu ostatnich ośmiu lat – generalnie – zmniejszyły się odsetki badanych uczestniczących w omawianych praktykach wielkopostnych i wielkanocnych" - napisał CBOS w omówieniu wyników sondażu.
Osoby przynajmniej raz w tygodniu biorące udział we mszy bądź w nabożeństwie ponadprzeciętnie często uczestniczą we wszystkich praktykach wielkopostnych i wielkanocnych. Częściej w rytuałach świątecznych uczestniczą też kobiety, mieszkańcy mniejszych miejscowości, gorzej wykształceni, starsi, a także ankietowani o prawicowych poglądach politycznych.
CBOS zapytał też respondentów, czy w okresie Wielkiego Postu starają się ograniczać rozrywki, rzadziej oglądać telewizję, nie chodzić na zabawy czy do kina i nie słuchać muzyki rozrywkowej. Działania takie zadeklarowało 53 proc. z nich; w 2010 r. było to 62 proc.
"Co interesujące, w grupach wyróżnionych ze względu na wiek, stosunkowo najczęściej na ograniczenie rozrywek decydują się najmłodsi badani, najrzadziej zaś najstarsi, co może jednak wynikać z faktu, iż najstarsi respondenci w ogóle rzadziej korzystają z rozrywek, o których mowa w treści pytania" - wnioskuje CBOS.
Mniej niż dwie piąte badanych (38 proc. - o 5 pkt proc. mniej niż w w roku 2002) zadeklarowało, że w okresie Wielkiego Postu częściej niż zwykle myśli o swoim życiu lub podejmuje jakieś postanowienia czy zobowiązania.
W podsumowaniu wyników sondażu CBOS konkluduje, że uzyskane wyniki korespondują z wielokrotnie już diagnozowanym procesem sekularyzacji polskiego społeczeństwa.
Sondaż przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich w dniach 3–9 kwietnia br. na liczącej 1028 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. (PAP)
mca/ bno/ gma/
