Wśród cmentarzy cywilnych objętych opieką jest m.in. lwowski Cmentarz Łyczakowski. "Należy on nie tylko do wspólnej spuścizny kulturowej Polski i Ukrainy, ale również dziedzictwa ogólnoeuropejskiego" - podkreśla MKiDN.

Od 2008 r. resort kultury finansuje kolejne etapy prac konserwatorskich na terenie tej nekropolii. O wyborze konkretnych zabytków decyduje wspólna, polsko-ukraińska komisja ekspertów. Prace konserwatorskie wykonywane są przez zespoły polsko-ukraińskie i finansowane w ramach funduszy pochodzących z programów MKiDN: "Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą" a od 2017 r. również "Miejsca Pamięci Narodowej za Granicą".

W latach 2008-16 na Cmentarzu Łyczakowskim, "profesjonalnym, kompleksowym" pracom konserwatorskim, poddano 70 nagrobków i grobowców, m.in.: pisarki i publicystki Gabrieli Zapolskiej, powstańca listopadowego Juliana Konstantego Ordona; historyka, wieloletniego dyrektora Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie Wojciecha Kętrzyńskiego; ukraińskiego poety i pisarza Markijana Szaszkewycza; kompozytora i pianisty, ucznia Fryderyka Chopina, założyciela lwowskiego Konserwatorium Karola Mikulego; pierwszego konserwatora zabytków Galicji Wschodniej Mieczysława Potockiego; metropolity obrządku ormiańskiego abp. Grzegorza Romaszkana; metropolity obrządku ormiańskiego abp. Samuela Stefanowicza.

Działania Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2017 roku

COPYRIGHT

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, we współpracy z Konsulatem Generalnym we Lwowie, podobnie jak w latach ubiegłych, wspiera również akcję "Światełko Pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego". W związku z tym 1 listopada tysiące zniczy zapłoną na terenie tej lwowskiej nekropolii.

W 2017 r. MKiDN, dzięki funduszom Programu "Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą", finansuje również m.in. prace konserwatorskie nagrobka Fryderyka Chopina na cmentarzu Pere-Lachaise w Paryżu; upamiętnienie miejsca spoczynku Stefana Szolc-Rogozińskiego na cmentarzu w Bagneux (Francja); piąty etap renowacji polskich nagrobków na cmentarzu w Drohobyczu, gdzie pracami ratunkowymi zostaną objęte 92 nagrobki; prace konserwatorskie dwóch nagrobków ormiańskich w Kutach (Ukraina); prace konserwatorskie kaplicy Strzemboszów w dawnych Prusach - obecnie Jampilu (Ukraina); prace konserwatorskie nagrobków Justyny Czadowskiej i Tekli Hrebnickiej na Rossie w Wilnie, prace konserwatorskie na cmentarzach w Kiszyniowie i Raszkowie (Mołdawia), II etap inwentaryzacji cmentarzy żydowskich na Huculszczyźnie, inwentaryzację cmentarzy w dawnym powiecie tarnopolskim.

W tym roku w resorcie kultury uruchomiono także nowy program dotacyjny "Miejsca Pamięci Narodowej za Granicą". Z funduszy pochodzących z tego programu prowadzone są następujące prace: generalne remonty pięciu cmentarzy i kwater wojennych z 1920 r. na Białorusi (Dokszyce, Duniłowicze, Głębokie, Podświle, Zadoroże); prace konserwatorskie nagrobka Ezechiela Berzewiczego - powstańca listopadowego i porucznika Pułku Jazdy Wołyńskiej Karola Różyckiego na cmentarzu w Bołszowcach; prace remontowe na polskim cmentarzu wojennym z 1920 r. w Kowlu; renowacja kwatery powstańców listopadowych oraz grobów trzech lwowskich prezydentów na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie; renowacja kwatery polskich żołnierzy poległych w 1920 r. pod Łopatynem i Cyganówką na cmentarzu parafialnym w Łopatynie; prace konserwatorskie alabastrowego epitafium Adama Kisiela w cerkwi w Niskieniczach; projekt kwatery wojennej na cmentarzu w Mościskach żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1939 r. pod Lwowem; renowacja nagrobka płk Tadeusza Schaetzla i ppłk Edmunda Charaszkiewicza na cmentarzu South Ealing w Londynie.

Z funduszy Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych prowadzone są też remonty pięciu cmentarzy i kwater polskich uchodźców z okresu II wojny światowej w Iranie (Dulab, Teheran, Meszhed, Ahwaz, Isfahan), Uzbekistanie (wymiana tablic z inskrypcjami na 8 polskich cmentarzach wojennych żołnierzy armii gen. Andersa i cywilnych uchodźców); sfinansowany został remont Cmentarza Wojennego ofiar Zbrodni Katyńskiej oraz ukraińskiej części Memoriału w Bykowni koło Kijowa; we współpracy z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie, wykonane zostały prace archeologiczno-ekshumacyjne na Łotwie w Katymiołce (żołnierze z 1920 r.) i chutorze Taurkali (prawdopodobnie żołnierze carscy) oraz we Francji, w le Crotoy (NN żołnierz polski z II wojny światowej).

Bezpośrednio z funduszy MKiDN finansowana jest również, m.in. opieka nad polskimi cmentarzami wojennymi w Uzbekistanie, Kazachstanie i Kirgistanie, nad trzema nekropoliami we Włoszech oraz cmentarzem w Bejrucie w Libanie.

Jak poinformował resort, dotacje z Programu MKiDN pozwalają na otoczenie stałą opieką cmentarzy wojennych na Ukrainie: Obrońców Lwowa (Orląt Lwowskich) i Górki Powstańczej na Cmentarzu Łyczakowskim, nekropolii w Zadwórzu i Mościskach, cmentarzy legionowych, a także cmentarzy w Iranie – Teheran, Bandar Anzali, Isfahan, Maszhad, Ahwaz. Z kolei Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie rozpoczęła kompleksowy projekt inwentaryzacji polskich Miejsc Pamięci i grobów wojennych w Niemczech.(PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

edytor: Paweł Tomczyk

ksi/ pat/