Na ścianie siedziby Banku Rolników w Opolu odsłonięto w czwartek tablicę upamiętniającą Walentego Biasa, działacza polonijnego w Niemczech, uczestnika Powstań Śląskich i współzałożyciela powołanego w 1911 r. Banku Rolników – „spółki z nieograniczoną poręką”.
Jak podkreślił podczas uroczystości wojewoda opolski Sławomir Kłosowski, działalność Walentego Biasa - zarówno ta bankowa, jak i społeczna - miała fundamentalne znaczenie dla istnienia żywiołu polskiego na terenach poddawanych systematycznej germanizacji, między innymi poprzez udział w działaniach na rzecz rozwoju organizacji polonijnych i pracę na rzecz Polski w czasie plebistytu i powstań śląskich.
Dyrektor opolskiego oddziału Narodowego Banku Polskiego prof. Paweł Frącz przypomniał o roli polskich bankowców na terenie Górnego Śląska.
"Bez polskich banków na Górnym Śląsku, polski żywioł byłby łatwym celem dla polityki germanizacyjnej. Bankowcy ci nie tylko udzielali kredytów polskim rolnikom, rzemieślnikom i przemysłowcom, ale i w wymierny sposób wspomagali polonijne organizacje edukacyjne, biblioteki, akcje wyborcze obozu polskiego w wyborach do Reichstagu i pruskiego Landtagu. Mało kto dzisiaj pamięta, że śląskie banki angażowały się w tworzenie funduszu Pożyczki Odrodzenia Polski, dając dowód wysokiej świadomości roli gospodarki w odzyskaniu i utrzymaniu niepodległości Polski po 1918 roku i dbałości o interes ojczyzny" - powiedział prof. Frącz.
W rozmowie z PAP prezes Banku Rolników w Opolu Jan Jóźków, podkreślił rolę lokalnych banków, która nie zmieniła się od dziesięcioleci.
"Bank Rolników w Opolu, który został założony w 1911 roku jako +spółka z nieograniczoną poręką+, od samego początku był instutycją zarówno bankową, jak i ważnym ośrodkiem wsparcia dla lokalnej społeczności. Dzięki złożonym w banku depozytom możliwe było prowadzenie działań na rzecz rozwoju lokalnej gospodarki, ale i kultury i oświaty. W budynku banku w okresie międzywojennym mieściło się biuro Komisariatu Plebistytowego i Konsulat Generalny RP, można więc powiedzieć, że tutaj biło serce polskości w tej części Górnego Śląska. Po wybuchu wojny władze niemieckie zarekwirowały majątek banku, jednak po 1945 roku Bank Rolników wrócił do swojej siedziby i był jedną z tych instytucji, które pozwalały się zadomowić przyjeżdżającym tu z innych części kraju Polakom. Także dzisiaj staramy się zachować wartości, które przyświecały założycielom bankowości na początku ubiegłego wieku" - powiedział Jóźków.
Walenty Bias urodził się 14 lutego 1869 r. w Szczepanowicach (obecnie dzielnica Opola). Przez całe swoje życie był zaangażowany w działalność polonijną na Górnym Śląsku, za co wielokrotnie był prześladowany przez władze niemieckie, które podejrzewały go nawet o przynależność do oddziału Wawelberga i udział w wysadzeniu mostu kolejowego na Zalewie Odrzańskim w nocy z 2 na 3 maja 1921 r. Zmarł 22 listopada 1925 r. i jest pochowany na nieczynnym już cmentarzu w Opolu. (PAP)
autor: Marek Szczepanik
masz/ pat/
