Prace prof. S. Kulona. Źródło: IPN
IPN zaprasza na spotkanie z rzeźbiarzem prof. Stanisławem Kulonem, które odbędzie się 10 lutego (wtorek) o godz. 17:00 w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, ul Marszałkowska 21/25 w Warszawie.
Prof. Stanisław Kulon weźmie udział wernisażu niezwykle osobistej wystawy „Świadectwo 1939-1946”, która można oglądać w „Przystanku Historia” do końca lutego. Na 33 reliefowanych, barwionych sosnowych tablicach wybitny rzeźbiarz przedstawił to co zapamiętał jako kilkuletnie dziecko wywiezione z rodziną na Ural. Tułaczki nie przetrwali jego rodzice i troje rodzeństwa. W 1946 roku po latach spędzonych w sowieckich sierocińcach wrócił do kraju.
W rękach prof. Kulona drewno, jako materiał rzeźbiarski, zyskuje prawdziwą duszę. Rzeźbiarz, zanim rozpoczął karierę na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP, kształcił się pod kierunkiem prof. Antoniego Kenara w zakopiańskim Liceum Technik Plastycznych.
Sowieckie deportacje obywateli II RP z Kresów
Po wejściu 17 września 1939 roku na wschodnie tereny Rzeczypospolitej Sowieci szybko zaczęli wprowadzać swoje porządki. Usunęli polskie nazwy ulic, wprowadzili swoją administrację, zakazali używać polskiego języka w urzędach, po zbójeckim kursie dokonano wymiany pieniądza. Szybko zaczęły się masowe aresztowania przedstawicieli polskich elit. Później przyszły masowe wywózki.
Pierwsza z czterech wielkich zsyłek Polaków z Kresów miała miejsce w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Objęła ona przede wszystkim rodziny polskich wojskowych, żołnierzy wojny 1920 roku, którym w II Rzeczpospolitej przyznawano ziemie na Kresach, a także przedstawicieli polskich służb mundurowych, leśników i urzędników. Ludzi przewożono w wagonach towarowych z zakratowanymi oknami, do których ładowano po 50 , a czasem i więcej osób. Podróż na zsyłkę trwała nawet kilka tygodni. Ludzie umierali z zimna, głodu, wyczerpania. Do północnych rejonów Rosji i na zachodnią Syberię wywieziono około 140 tysięcy Polaków.
W sumie władze Związku Sowieckiego okupującego wówczas wschodnią część Polski, w okresie od 10 lutego 1940 r. do czerwca 1941 r. zorganizowały cztery wywózki na Wschód obywateli polskich różnych narodowości. Historycy na podstawie różnych źródeł szacują, że w latach 1939-41 Sowieci wywieźli nie mniej niż 325 tysięcy osób. Czekały na nich mordercza praca, głód, nędza i choroby.
O tym opowie wystawa Stanisława Kulona.
Źródło: IPN
