„Freedom Express". Źródło: Europejska Sieć Pamięć i Solidarność, materiały prasowe
"Freedom Express" to tytuł wyprawy śladami przemian 1989 r., którą z inicjatywy Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność przemierzy 20 młodych historyków, dziennikarzy i artystów. Podróż, którą można śledzić w internecie, ma upowszechniać najnowszą historię.
Wyprawa rozpocznie się 30 sierpnia w Gdańsku, a jej uczestnicy poza Polską odwiedzą inne postkomunistyczne kraje: Węgry, Rumunię, Słowację, Czechy i Niemcy, gdzie podróż 13 września zakończy się w Berlinie.
"Ta podróż ma zwrócić uwagę, że to, co się stało w 1989 roku w dalszym ciągu jest dla nas ważne. Jedną z takich najważniejszych rzeczy, która powinna wynikać z tego przedsięwzięcia jest to, że 1989 r. dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej był kluczowy i cały czas pozostaje kluczowy" - powiedział pisarz i publicysta Dariusz Rosiak, który będzie jednym z opiekunów wyprawy.
W Polsce i w innych krajach postkomunistycznych - w ocenie Rosiaka - ludzie wciąż mają problemy z mówieniem o tym, co działo się przed i po 1989 r., m.in. ze względu na słabe zainteresowanie historią. "Próby uciekania od historii są kontrproduktywne. To próby, które w efekcie kierują się przeciwko nam, bo tym samym pozbawiają nas fundamentalnego narzędzia do oceny samych siebie i do mówienia o samych sobie" - tłumaczył pisarz.
Podczas zwiedzania najważniejszych dla przełomu 1989 r. miejsc młodzi ludzie wezmą udział m.in. w warsztatach filmowych i teatralnych, a także grach miejskich. W programie podróży znalazły się np. otwarcie Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, warsztaty z demokracji przy autentycznym Okrągłym Stole w Warszawie, a także spotkania z bohaterami przełomu – m.in. przywódcą duchowym rumuńskiej rewolucji 1989 r. Laszlo Tokeszem oraz z członkami legendarnego zespołu muzycznego w Czechosłowacji – Plastic People of the Universe.
20 uczestników wyprawy, których wyłoniono w konkursie, pochodzi z 10 krajów. Cztery osoby pochodzą z Niemiec, po trzech przedstawicieli mają Czechy i Polska, po dwóch Rumunia, Słowacja i Ukraina, a po jednym przedstawicielu Kostaryka, Mołdawia, Węgry i Wielka Brytania. To absolwenci filozofii, dziennikarstwa, socjologii, nauk politycznych, informatyki i szkół artystycznych. Najstarszy uczestnik urodził się w 1983 r., a najmłodszy w 1994 r. Ich podróż będzie można śledzić na blogu prowadzonym na stronie internetowej www.freedomexpress.enrs.eu.
Wyprawa jest elementem kampanii społeczno-edukacyjnej "Freedom Express" realizowanej przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność, w którą zaangażowane są ministerstwa kultury i instytucje zajmujące się historią XX w. w Polsce, Niemczech, na Węgrzech, Słowacji, a także w Rumunii i Czechach.
Kampanii towarzyszy także plenerowa wystawa "Drogi do przełomu. Europa Środkowo-Wschodnia 1939-1989", która przedstawia różne metody ograniczania praw i wolności obywatelskich w krajach komunistycznych oraz sposoby walki o ich odzyskanie. W październiku i listopadzie jej pierwsze prezentacje odbędą się kolejno w Berlinie, Budapeszcie i w Warszawie. Wystawa w wersji wirtualnej dostępna będzie na stronie internetowej kampanii. Przygotowano także anglojęzyczny profil na Facebooku "Made in 89".
Patronat honorowy nad przedsięwzięciem sprawuje prezydent Bronisław Komorowski, Parlament Europejski, a także ministrowie kultury m.in. z Polski, Słowacji i Rumunii.
Europejska Sieć Pamięć i Solidarność to międzynarodowa organizacja, która ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX w. i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami sieci są m.in. Niemcy, Polska i Węgry. (PAP)
nno/ dym/
