Propagowanie bogactwa kultury i historii Żydów polskich jest ideą konkursów organizowanych przez Fundację Shalom. Biorą w nich udział prace historyczne nadsyłane przez młodzież ponadgimnazjalną i prace także multimedialne, które mogą przygotować młodsi uczniowie.
"Pierwszy konkurs dla młodzieży zorganizowano w 1993 r. w 50. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Była to inicjatywa Gołdy Tencer, założycielki Fundacji Shalom. Był to jeden z pierwszych projektów edukacyjnych młodej Fundacji. Teraz takich konkursów jest dużo, ale nasz, może dlatego że był jednym z pierwszych tego typu na skalę ogólnopolską od lat cieszy się niezmienną popularnością i przywiązaniem wielu szkół oraz nauczycieli" - opowiadała PAP Hanna Pałuba, dyrektor programowa konkursu z Fundacji Shalom, która go organizuje.
Konkurs odbywa się co dwa lata, ale - jak zaznaczyła - trwa właściwie przez cały rok szkolny. "Jest ogłaszany na początku września, uczniowie przygotowują prace, przesyłają je do nas mniej więcej w połowie roku szkolnego. Są one później sprawdzane przez ekspertów z UW i UJ, Żydowskiego Instytutu Historycznego czy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. W projekt są więc zaangażowani najlepsi naukowcy i badacze zajmujący się tematyką historii i kultury Żydów polskich" - relacjonowała dyrektor.
Ideą konkursu jest propagowanie bogactwa kultury i historii Żydów polskich. "Jak widać trafiliśmy z tą tematyką, ponieważ w konkursie wzięło już w sumie udział ok. 20 tys. uczniów z całego kraju. Wiele prac przychodzi z małych miejscowości i często są ona bardzo cenne, ponieważ ich autorzy ruszają w teren i wyszukują prawdziwe perełki. Konkurs doceniły też instytucje naukowe, a nasi laureaci otrzymują tzw. wolne indeksy na wybrane wydziały UW i UJ, czekają także na nich staże w Muzeum POLIN. Nagrodą jest również wyjazd do Izraela. Konkurs honorowym patronatem objęło Ministerstwo Edukacji Narodowej" - mówiła Pałuba.
Konkurs ma dwie równoległe edycje - ta dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych pt. "Historia i Kultura Żydów Polskich" jest organizowana od 1993 r. "Ale w związku z dużym zainteresowaniem także młodszych osób z czasem rozszerzyliśmy konkurs i w jego drugiej części pt. +Na wspólnej ziemi+ mogą uczestniczyć uczniowie ze szkół podstawowych i gimnazjów. Konkursowi dla młodszych przewodniczy prof. Paweł Śpiewak, dla starszych - dr hab. Jolanta Żyndul" - powiedziała dyrektor.
Na konkurs dla młodszych uczniów można przesyłać zarówno prace indywidualne, jak i zbiorowe, w formie pisemnej, ale także multimedialnej. Te z nich, które zostaną uznane przez komisję szkolną za najlepsze, trafiają do oceny komisji konkursowej. "Uczniowie robią kwerendy, wyszukują świadków historii, robią zdjęcia, kręcą filmy. To bardzo angażujące projekty, z których powstają fantastyczne prace będące takimi monografiami często małych miejscowości czy miasteczek, zawierające informacje, do jakich czasem nawet historycy z ośrodków badawczych nie mogą dotrzeć. Mają różne formy np. albumów, makiet, a nawet gier planszowych" - podkreśliła Pałuba.
W części dla starszej młodzieży biorą udział indywidualne prace pisemne, naukowe, które muszą mieć znamiona pracy historycznej, czyli być opatrzone przypisami i źródłami. "To więc już taka stricte praca naukowa. Prace uznane za najlepsze przez komisję szkolną trafiają do oceny komisji konkursowej, która kwalifikuje prace do finału" - mówiła dyrektor. Obejmuje on rozmowę z komisją egzaminacyjną i pytania dotyczące - wiedzy ogólnej związanej z tematyką konkursu na podstawie literatury podstawowej, pracy pisemnej i trzech wybranych lektur. "Ta część odbywa się dzisiaj w stołecznym Teatrze Żydowskim. Wręczenie nagród zaplanowano na sobotę" - powiedziała Pałuba.
Jak zaznaczyła, dla wielu laureatów konkurs jest początkiem badań nad wspólną polsko-żydowską historią, które kontynuują w życiu zawodowym. "Wśród laureatów znajdują się pracownicy naukowi i adiunkci polskich uczelni" - dodała dyrektor. (PAP)
akn/ agz/
