Lekcje online poświęcone historii Polski okresu II wojny, zwłaszcza Powstania Warszawskiego przygotowało dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych Muzeum Powstania Warszawskiego. Uczniowie dowiedzą się m.in. o genezie zrywu, kim byli konspiratorzy, jak wyglądał powstańczy dzień powszedni.
„Naszą misją jest niesienie wiedzy i pamięci na temat Powstania Warszawskiego w szerokim kontekście udziału Polaków i ich sytuacji w czasie II wojny. Do tej pory robiliśmy to na muzealnych lekcjach stacjonarnych i poprzez oprowadzanie po naszej ekspozycji. Teraz, z uwagi na pandemię, edukacja przeniosła się do sieci, więc uznaliśmy, że nasza oferta edukacyjna powinna też zaistnieć w świecie wirtualnym. Dlatego postanowiliśmy nasze lekcje muzealne przekształcić w lekcje online” – powiedział PAP kierownik działu edukacyjnego Muzeum Powstania Warszawskiego Karol Mazur.
Jak wyjaśnił, wykorzystano przy tym narzędzia dedykowane do konferencji i spotkań. „Najbardziej powszechnym jest Microsoft Teams, z którego korzystamy podobnie jak większość szkół. Pozwala on na przeprowadzenie zamkniętego spotkania. Na wiosnę organizowaliśmy szeroką ofertę powszechnie dostępną dla każdego na Facebooku. Teraz uznaliśmy, że powinna być ona skierowana do konkretnego odbiorcy, który ją sobie zamówi, spotka się z nami wirtualnie i wejdzie w dialog – odpowiadając na nasze pytania lub sam je zadając” - relacjonował.
„Jest dla nas ważne, by ten odbiorca był ściśle określony, stąd bogata oferta dla konkretnych poziomów nauczania - od 1 klasy szkoły podstawowej po ostatnie szkół ponadpodstawowych. To przede wszystkim lekcje muzealne związane lub lekko rozszerzające podstawę programową, dające nauczycielom możliwość realizacji celów merytorycznych lub też wychowawczych. Mam tu na myśli niesienie patriotyzmu, ale też społeczeństwo obywatelskie, wartości powszechnie uznawane za ważne takie jak braterstwo, miłość bliźniego” – podkreślił Mazur.
Termin lekcji wybiera nauczyciel. Może ją zarezerwować wysyłając do Muzeum zgłoszenie przez formularz rezerwacji. Po jego przyjęciu Muzeum kontaktuje się z nauczycielem, aby ustalić dokładny termin lekcji i możliwości sprzętowe szkoły. Zajęcia są płatne. Na dzień przed lekcją nauczyciel otrzymuje link do spotkania utworzonego w programie Microsoft Teams, a także materiały potrzebne do lekcji (karty pracy, teksty źródłowe itp.) lub/i listę materiałów do przygotowania przez uczestników (np. kartki, kredki, nożyczki). Jeśli uczniowie korzystają indywidualnie z komputerów nauczyciel przekazuje im link. O ustalonej godzinie wszyscy spotykają się na lekcji online.
„Podczas muzealnych lekcji stacjonarnych najważniejszym elementem było pokazanie ekspozycji. I wyzwaniem stało się jak ją zaprezentować w sposób zdalny. Tu przyszedł nam z pomocą nasz dział Archiwum Historii Mówionej, który ma odpowiedni sprzęt i specjalistów od nagrywania. I nakręciliśmy specjalne materiały filmowe, które wykorzystujemy w trakcie lekcji. Było to dla mnie odkrywcze, ponieważ na tych filmikach dzięki odpowiedniemu pokazaniu eksponatów, przede wszystkim możliwości ich powiększania, możemy je lepiej przybliżyć odbiorcy” – zaakcentował Mazur.
Ofertę Muzeum podzieliło na dwa segmenty: lekcje muzealne online i zajęcia „Przejdźmy do historii”. Lekcje muzealne są realizacją podstawy programowej szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Prowadzą je doświadczeni edukatorzy z Działu Edukacyjnego Muzeum. Cykl spotkań historycznych „Przejdźmy do historii” to propozycja dla najstarszych klas szkół podstawowych (VII-VIII), liceów, techników i szkół branżowych. „To prowadzone przez przewodników takie już tematyczne wykłady, też oczywiście wspomagane prezentacjami. Taka oferta uzupełniająca, bardziej odbiegająca od podstawy programowej, pomagająca nauczycielom realizować cele wychowawcze, tematy, na które często nie ma czasu w szkole np. opowiedzenie o kobietach w Powstaniu” – mówił.
Lekcje będą trwały ok. 45 minut. „Dla młodszych zgodnie z zarządzeniami do pół godziny. Lekcję rozpoczyna krótka pogawędka, forma wykładu uzupełniona materiałami multimedialnymi. Można też oczywiście zadawać pytania. Widzimy, że młodzież chętnie wchodzi w interakcje. Ważnym elementem jest to wirtualne wyjście na ekspozycję, by zaprezentować jej fragmenty pomocne przy realizacji tematu. Na koniec omawiamy zadanie końcowe, które zostawiamy do pracy samodzielnej” – relacjonował Mazur.
Tematyka zajęć jest bardzo szeroka. „Staramy się pokazać różne aspekty Powstania. Dla najmłodszych skupiamy się przede wszystkim na ich rówieśnikach. Pokazujemy, jaka była sytuacja dzieci w czasie wojny i Powstania, ich zaangażowanie, czyli harcerzy Szarych Szeregów w Pocztę Polową. Opowiadamy jak wyglądało życie codzienne w Powstaniu. To okazja do pokazania, że wtedy było jeszcze trudniej i że warto docenić dzisiejszy czas pokoju, nawet jeśli dotknęła nas epidemia. To oczywiście też ukazanie wagi więzi, przyjaźni, niesiania pomocy innym” - zaznaczył.
„Jeżeli chodzi o wyższe stopnie zajęcia oczywiście są trudniejsze. Przede wszystkim mamy lekcje faktograficzne. Opowiadamy o co powstańcy walczyli, że to nie była tylko walka z Niemcami, ale przede wszystkim o wolną Polskę, co jest wartością samą w sobie. Realizujemy też trudną problemową lekcję o sytuacji ludności cywilnej w Powstaniu, żeby podyskutować czy można prowadzić działania wojenne kosztem cywili. Robimy także zajęcia na temat genezy zrywu, chcemy pokazać w jak trudnej sytuacji znaleźli się przywódcy decydując się na rozpoczęcie walk. Proponujemy też lekcje bardziej polonistyczne, by przybliżyć np. poetów walczącej stolicy” – mówił Mazur.
Jak podkreślił dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski, w ramach lekcji przygotowano kilkadziesiąt tematów, także dających możliwość poszerzenia programu zajęć. „Będą to na pewno bardzo ciekawe spotkania. Pokażemy nieznane zakamarki muzeum, niepublikowane fotografie i eksponaty. Opowiemy o przeszłości tak, że będzie to można wykorzystać także na lekcjach języka polskiego, wiedzy o społeczeństwie, godzinie wychowawczej” – wyjaśnił. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
akn/ pat/
