Lekcję internetową poświęconą pracom artystycznym, które tworzyli więźniowie niemieckiego obozu Auschwitz, udostępniło na swej witrynie internetowej Muzeum Auschwitz - podało w środę biuro prasowe placówki.
„Muzeum posiada w zbiorach największą i unikatową na skalę światową kolekcję sztuki związanej z obozem Auschwitz. Prace artystyczne stworzone w warunkach skrajnego zagrożenia są niezwykłym, poruszającym dokumentem czasu i historii. (…) Można w nich odnaleźć trudne do odtworzenia dziś uczucia i emocje, które towarzyszyły więźniom każdego dnia. Ze względu na tę olbrzymią wartość historyczną i emocjonalną sztuka obozowa jest niezwykle cenna i stanowi uniwersalny przekaz zrozumiały dla każdego odbiorcy” – podkreśliła autorka lekcji Agnieszka Sieradzka, historyk sztuki, która pracuje w muzealnym dziale zbiorów.
Lekcja dostępna jest pod adresem: lekcja.auschwitz.org/pl_18_sztuka/ w wersjach polskiej i angielskiej. Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum poinformował, że oprócz tekstów poświęconych historii działalności artystycznej więźniów, znaleźć w niej można ponad sto prac wykonanych w obozie oraz wiele relacji świadków.
Sieradzka podkreśliła, że w zbiorach Muzeum znajdują się prace wykonane w obozie oficjalnie – na zlecenie SS, dzieła tworzone w ukryciu, nielegalnie, a także prace powojenne byłych więźniów, będące rodzajem relacji z tamtych wydarzeń i próbą uporania się z obozową traumą.
Prace na zlecenie SS obejmowały przede wszystkim rysunki instruktażowe, makiety i obrazy przedstawiające plany rozbudowy obozu, prace plastyczne dokumentujące przebieg chorób i eksperymentów medycznych oraz liczne przedmioty rzemiosła artystycznego wykonywane na potrzeby władz obozowych. Esesmani wykorzystywali też umiejętności więźniów do prywatnych celów, żądając od nich prac niezwiązanych z tematem obozu, które wysyłali nieoficjalnie do domów.
„Unikatowym dziełem w zbiorach Muzeum jest zestaw rysunków nieznanego autora, prawdopodobnie Żyda, o inicjałach MM, zwany również +Szkicownikiem z Auschwitz+. To jedyna praca, w której ukazana jest zagłada deportowanych do Auschwitz Żydów, a także eksterminacja więźniów chorych i wycieńczonych” - mówiła autorka lekcji Agnieszka Sieradzka.
Autorka lekcji podkreśliła, że większość nielegalnych prac została wykonana przy użyciu materiałów „wykradzionych” z biur SS lub warsztatów rzemieślniczych. Najliczniejszą ich grupę stanowią portrety więźniów. Duży zbiór tworzą również prace o tematyce niezwiązanej z obozem. To obrazki rodzajowe, pejzaże i kartki okolicznościowe, a także drobne przedmioty rzemiosła artystycznego.
„Unikatowym dziełem w zbiorach Muzeum jest zestaw rysunków nieznanego autora, prawdopodobnie Żyda, o inicjałach MM, zwany również +Szkicownikiem z Auschwitz+. To jedyna praca, w której ukazana jest zagłada deportowanych do Auschwitz Żydów, a także eksterminacja więźniów chorych i wycieńczonych” – dodała historyk sztuki.
Osobną grupę tworzą prace powojenne. Jak wspomniała Sieradzka artyści, którzy przeżyli obóz, starali się oddać w nich ogrom tragedii i przerażającą rzeczywistość obozowego życia. Wykonywali prace, a nieraz całe cykle, na których ukazali egzystencję więźniów, apele, dramatyczne warunki sanitarne, głód, kary, upokorzenie, a także emocje: strach, rozpacz i bezsilność.
„Sztuka spełniała bardzo ważną rolę w ratowaniu ludzkiej godności. W sytuacji obozowej stawała się dla artysty istotą jego człowieczeństwa. Pomagała zachować sprawność umysłową i równowagę psychiczną, tak istotną w walce o przeżycie w warunkach skrajnie ekstremalnych. (…) Była także wyrazem przemożnej potrzeby człowieka pozostawienia śladu po sobie” – podkreśliła Agnieszka Sieradzka.
Muzeum Auschwitz jest pionierem e-learningu w instytucjach tego typu w Polsce. Pierwszą lekcję, przybliżającą historię obozu, opublikowało w 2012 r. Dogłębnie omówione zostały też losy Polaków w Auschwitz.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. (PAP)
szf/ mow/