80 lat temu, w nocy z 27 na 28 grudnia 1941 r., w okupowanej Polsce wylądowała grupa działaczy komunistycznych z Marcelim Nowotką na czele. Ich zadaniem było tworzenie struktur Polskiej Partii Robotniczej przygotowującej się do przejęcia władzy w Polsce podporządkowanej ZSRS.
W Rosji zmarł w wieku 89 lat Oleg Bakłanow, uczestnik tzw. puczu Janajewa z sierpnia 1991 r. - próby odsunięcia od władzy ówczesnego przywódcy ZSRR Michaiła Gorbaczowa. Bakłanow był ostatnim żyjącym członkiem Państwowego Komitetu ds. Stanu Wyjątkowego (ros. skrót GKCzP).
„W latach osiemdziesiątych do marksizmu-leninizmu odwołuje się dwadzieścia sześć krajów. W czternastu z nich od ponad trzydziestu lat rządzi partia komunistyczna. W stosunku do liczby ludności świata państwa te stanowią 34,4 procent mieszkańców naszej planety. Pod względem obszaru zajmują one 30,7 procent całkowitej powierzchni terenów zamieszkanych. Żaden system polityczny w dziejach nie rozprzestrzenił się w tak krótkim czasie w tak wielu regionach ani nie pozostawił trwałego śladu w tak wielu umysłach i na tak dużym terytorium” – pisze Thierry Wolton.
W Rosji mija „stulecie Sacharowa” - pisze niezależna „Nowaja Gazieta” w piątek, gdy przypada setna rocznica urodzin Andrieja Sacharowa - wybitnego rosyjskiego fizyka, laureata pokojowego Nobla, dysydenta i obrońcy praw człowieka.
Urodził się 24 lipca 1905 r. w Kazimierzu Dolnym. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1920 r. wstąpił do Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. W 1921 r. został członkiem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W latach 1922–1923 był członkiem KC Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce, a w 1922 r. kierował jego obwodem na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, województwa krakowskiego, Śląska Cieszyńskiego oraz Górnego Śląska.
Lenin wielokrotnie powtarzał: „Stworzyliśmy nowy typ państwa!”. Uważał bowiem nowe państwo za radykalnie inne, różniące się od demokracji konstytucyjnej z typowymi dla niej swobodami obywatelskimi. „Dokonał się epokowy przełom. Skończyła się epoka burżuazyjno-demokratycznego parlamentaryzmu. Rozpoczął się nowy rozdział w dziejach świata: epoka dyktatury proletariatu” – twierdził.
W warszawskim Przystanku Historia Centrum Edukacyjnym IPN odbył się wykład promujący najnowszą książkę dr. Roberta Spałka „Na licencji Moskwy. Wokół Gomułki, Bermana i innych 1943–1970”. Monografia przybliża dzieje władzy komunistycznej w Polsce oraz powody walk frakcyjnych wśród komunistów.
Bardzo prawdopodobne, że po 1945 r. czołowym funkcjonariuszem reżimu komunistycznego stałby się Marceli Nowotko. Ważną pozycję zajął przecież ostatni konspiracyjny przywódca PPR, Władysław Gomułka – mówi PAP dr Piotr Gontarczyk z Biura Badań Historycznych IPN. 125 lat temu, 8 lipca 1893 r., urodził się Marceli Nowotko, pierwszy przywódca stworzonej na rozkaz Stalina Polskiej Partii Robotniczej.
„Sowiecki reżim umknął w popłochu z teatru historii, choć zawitał tam w dźwięku fanfar. Tak dalece zaważył na historii stulecia, że niesławny koniec, wieńczący jego krótkie trwanie, stanowi tym większy kontrast z jego błyskotliwą karierą” – pisze Furet w przedmowie swojego eseju.