Książka „Konspiratorka z ulicy Walecznych. Wspomnienia z okupacji niemieckiej 1939–1945” to historia niezwykłej kobiety Izabelli Horodeckiej, wywiadowcy Armii Krajowej, sanitariuszki i łączniczki w Powstaniu Warszawskim, odznaczonej Orderem Virtuti Militari.
Wspomnienia Izabelli Horodeckiej z lat 1939–1945 obejmują wybuch wojny i niesienie pomocy rannym w szpitalach we wrześniu 1939, przystąpienie do AK oraz pracę wywiadowczyni w oddziale 993/W – udział w przygotowaniu ponad 20 akcji, których celem była likwidacja konfidentów i funkcjonariuszy niemieckiego aparatu represji, walkę w powstaniu warszawskim na Woli i Starówce, wydostanie się z Warszawy i przystąpienie do partyzantki.
Książka jest opowieścią o codzienności konspiracyjnej stolicy, specyfice oraz organizacji pracy oddziału wykonującego wyroki sądu podziemnego, w którym bardzo ważną rolę odgrywały kobiety. Wspomnienia spisane tuż po wojnie uzupełniono fragmentami z wielogodzinnych relacji biograficznych Autorki oraz kodami QR umożliwiającymi odsłuchanie części z tych historii mówionych.
„Do naszych obowiązków należało przygotowanie likwidacji osoby, na którą był wydany wyrok. W tym celu należało rozpoznać sytuację pod każdym względem. Jak mieszka, gdzie się porusza – i w oparciu o te wiadomości zastanowić się nad sposobem podejścia do likwidacji. Następnie należało przekazać swoje spostrzeżenia dowódcy i być pomocną przy samej akcji [...]” – relacjonowała Horodecka.
Izabella Horodecka (1908–2010) – urodziła się w Moskwie, w 1919 roku przyjechała z rodziną do Warszawy. Jako siostra operacyjna przed wojną pracowała w Szpitalu Ujazdowskim (w sierpniu 1939 zmobilizowana), potem w szpitalu polowym, z którym została ewakuowana na Wschód (wróciła do Warszawy na początku listopada). Od kwietnia 1942 zaprzysiężona w AK, w latach 1943–1944 wywiadowca w oddziale 993/W – zajmującym się wykonywaniem wyroków śmierci. W Powstaniu Warszawskim łączniczka i dowódca patrolu sanitarnego w kompanii „Zemsta” na Woli, następnie na Starym Mieście, z którego przeszła kanałami na Żoliborz, by trafić do partyzantki. Po wojnie bezskutecznie próbowała wyjechać na Zachód, by połączyć się z mężem. Do późnych lat życia zaangażowana była w działalność PTTK oraz Polskiego Związku Kajakowego. Odznaczona m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Książka „Konspiratorka z ulicy Walecznych. Wspomnienia z okupacji niemieckiej 1939–45” ukazała się nakładem Fundacji Ośrodka KARTA.
wnk/
