"Krótka historia Solidarności. 1980-1989" to najnowsza książka wydana przez Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku. Jej autor, Jan Skórzyński, adresuje ją do szerokiej grupy odbiorców, tych, którzy osobiście przeżyli tamte czasy, jak i młodszego pokolenia.
"Chciałem pokazać historię +Solidarności+ w wersji popularnej, w taki sposób, aby także ludzie, którzy niewiele o tym wiedzą, mogli się z tym kawałkiem polskich dziejów zapoznać i go polubić. Liczę, że będzie to ciekawe, czytelne i zrozumiałe także dla tych, którzy nie przeżyli osobiście fenomenu Solidarności" - powiedział PAP Skórzyński.
Opublikowana w ostatnich dniach książka ma ponad 180 stron i zawiera ponad 70 archiwalnych zdjęć.
Skórzyński przyznał, że największym wyzwaniem przy tego typu syntetycznych opracowaniach jest selekcja faktów.
Opisał te zdarzenia, które w jego opinii, są najważniejsze i przełomowe w historii Solidarności. "Co oczywiste, do tej kategorii należy strajk z sierpnia 1980 r. i choć było to wydarzenie na skalę światową to do dziś, niestety, nie mamy książki na temat tego protestu w Polsce, bo przecież miał on wówczas miejsce nie tylko w Stoczni Gdańskiej" - nadmienił historyk.
"Patrzę na Solidarność z bardzo określonego punktu widzenia: interesuje mnie ona jako ruch społeczny, który chciał uzyskać więcej wolności w komunistycznej Polsce. Przyjąłem sobie za zadanie opisać, jak ten wysiłek ludzi Solidarności wyglądał i jaką cenę wielu z nich za to zapłaciło" - podkreślił autor książki.
"Patrzę na Solidarność z bardzo określonego punktu widzenia: interesuje mnie ona jako ruch społeczny, który chciał uzyskać więcej wolności w komunistycznej Polsce. Przyjąłem sobie za zadanie opisać, jak ten wysiłek ludzi Solidarności wyglądał i jaką cenę wielu z nich za to zapłaciło. I jak ten ruch będący pokojową rewolucją, który nie zamierzał obalić rządów komunistycznych, tylko je stopniowo ograniczać, zdobywając krok po kroku więcej wolności, doprowadził w rezultacie do całkowitego upadku tego systemu" - podkreślił autor książki.
W książce "Krótka historia Solidarności. 1980-1989" Skórzyński zrezygnował ze szczegółowego relacjonowania postawy władz komunistycznych i Służby Bezpieczeństwa wobec związku zawodowego.
"Uważam bowiem, że mimo wielkiego hałasu jakie w opinii publicznej wywołują różne opracowania książkowe i pogłoski o agenturze w szeregach Solidarności, to są ogromnie przesadzone informacje. Moim zdaniem, wpływ tajnych służby na działaczy +S+ nie był znaczący. To był podmiotowy, wielomilionowy ruch" - ocenił Skórzyński.
Podkreślił, że jego ambicją było przedstawienie historii Solidarności w jej istocie, nie skupiając się na "marginesach". "Tak, jak na przykład, sprawa domniemanej współpracy Lecha Wałęsy z SB zasłania często jego całą i wielką biografię jako przywódcy Solidarności" - uważa Skórzyński, który w 2009 r. wydał biografię b. prezydenta Polski pt. "Zadra".
"Nie interesuje mnie +drugie dno+ wydarzeń historycznych, czy różne teorie spiskowe. Według niektórych osób, zawodowo zajmujących się historią, jakiś spisek i układ został zawarty chociażby przy Okrągłym Stole. To oznaczałoby, że wielki sukces, jakim za zasługą Solidarności było odzyskanie przez Polskę niepodległości, to rezultat jakiegoś złowrogiego planu. Prezentuję zupełnie inną szkołę myślenia historycznego" - powiedział Skórzyński.
Jan Skórzyński ma 60 lat. Jest pracownikiem ECS i profesorem Collegium Civitas. W latach PRL był uczestnikiem niezależnego ruch studenckiego. Po wprowadzeniu stanu wojennego internowany w Białołęce.
Był m.in. kierownikiem działu historycznego "Tygodnika Solidarność" (1989-1990) oraz zastępcą redaktora naczelnego "Rzeczpospolitej" i szefem dodatku "Plus-Minus" (2000-2006) w tym dzienniku. Oprócz książki "Zadra. Biografia Lecha Wałęsy" ma na swoim koncie kilka innych pozycji o najnowszej historii Polski, w tym "Od Solidarności do wolności", "Rewolucja Okrągłego Stołu" i "Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników".
ECS publikuje książki od 2008 r. Do tej pory ukazało się 50 tytułów w kilku seriach wydawniczych. Oprócz książek ECS wydaje także czasopismo "Wolność i Solidarność" oraz współwydaje "New Eastern Europe" oraz "Nowaja Jewropa".
Siedziba ECS, zlokalizowana obok Pomnika Poległych Stoczniowców, otwarta została 30 i 31 sierpnia w 34. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. Centralną jego częścią jest wystawa stała poświęcona historii Solidarności oraz innych ruchów opozycyjnych, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej. (PAP)
rop/ par/
