Mszą w bazylice jasnogórskiej, podczas której zabrzmiał chorał gregoriański „Missa de Inventione Sanctae Crucis” ze średniowiecznych zbiorów klasztoru na Jasnej Górze, liturgicznie zainaugurowano w środę 28. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej "Gaude Mater".
"Gaude Mater" to największy w Polsce projekt promujący muzykę różnych religii i kultur. Odbywa się w Częstochowie od ponad 25 lat i stał się rozpoznawalną w kraju muzyczną marką. Festiwal rozpoczął się we wtorek, natomiast w środę odbyła się jego inauguracja liturgiczna, kiedy muzyka była prezentowana w czasie mszy świętej - przewodniczył jej o. Nikodem Kilnar, krajowy Duszpasterz Muzyków Kościelnych i współorganizator festiwalu.
Chorał gregoriański ze średniowiecznych zbiorów jasnogórskich wykonała Schola Gregoriana Cardinalis Stephani Wyszyński pod dyrekcją Michała Sławeckiego. Ten istniejący od blisko pięciu lat zespół tworzą pasjonaci śpiewu gregoriańskiego. Ich repertuar stanowią klasyczne formy gregoriańskie oraz tzw. twórczość postklasyczna. Zespół występuje na wielu festiwalach, ma w dorobku m.in. współczesne prawykonania kompozycji ze średniowiecznych zbiorów paulińskich.
W homilii o. Kilnar zaznaczył, że prezentowany w środę chorał pochodzi sprzed 500 lat - już wówczas był wykonywany na Jasnej Górze. "Nie ma piękniejszej muzyki nad chorał gregoriański, który porusza nasze serca, uzdalnia nas do tego, abyśmy mogli w pełni przyjąć w nasze serca dar bożej obecności” – mówił paulin, wskazując na ważną rolę muzyki kościelnej podczas liturgii. Podkreślił, że w jasnogórskim sanktuarium na przestrzeni wieków muzyka zawsze była należycie dowartościowana.
„Ojcowie paulini już w połowie XVI wieku założyli Kapelę Jasnogórską, w skład której wchodzili zakonnicy - byli wykonawcami, dyrygentami, również kompozytorami. Oni tworzyli piękno liturgii. Ta Kapela była szkołą muzyczną, a nawet akademią muzyczną, kształciła znakomitych śpiewaków, dyrygentów, wykonawców, kompozytorów. Pielgrzymi, którzy tu przybywali, mogli usłyszeć muzykę na bardzo wysokim poziomie" - powiedział krajowy Duszpasterz Muzyków Kościelnych.
Tegoroczny 28. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej "Gaude Mater" potrwa do 7 maja. Na jego program składają się m.in. koncerty muzyki dawnej, organowej, chóralnej i gospel, a także wystawy malarstwa i fotografii. W środę, oprócz liturgicznej inauguracji imprezy, w programie znalazł się także prapremierowy koncert zespołu Marii Pomianowskiej "Muzyczne świątynie świata". W projekcie polskiej multiinstrumentalistki uczestniczą m.in. Mohammad Rasouli z Iranu i Adeb Chamoun z Syrii.
Czwartek, trzeci dzień festiwalu, będzie okazją do posłuchania organowej gry Emanuela Bączkowskiego, który w kościele ewangelicko-augsburskim wykona m.in. dzieła Bacha, Walthera, Rimbaulta, Ebena oraz autorskie "Improwizacje Jasnogórskie". Występowi będzie towarzyszyć otwarcie wystawy fotografii Jarosława Dumańskiego i Cezarego Miłosia, poświęconej festiwalom muzyki organowej i kameralnej w kościele parafialnym pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Częstochowie.
W piątek 4 maja w kościele Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Częstochowskiej wystąpi Narodowy Chór Ukrainy im. G.G. Wierowki, wykonujący ukraińskie pieśni sakralne i ludowe, zaś Miejski Dom Kultury wypełni muzyka gospel; na scenie pojawi się formacja Celebrate Gospel z Wielkiej Brytanii z Colinem Williamsem, a także polska wokalistka Gabi Gąsior z zespołem.
Kolejnego dnia w kościele Najświętszego Imienia Maryi (Kościele Rektorackim) zaplanowano koncert Bogusława Grabowskiego i Macieja Sikały. Artyści trzy lata temu wydali płytę Mater Sanctissima, poświęconą tematyce maryjnej, a podczas częstochowskiego koncertu wykonają "Improwizacje na tematy pieśni maryjnych", z wykorzystaniem organów i saksofonu.
W niedzielę 6 maja w Filharmonii Częstochowskiej zabrzmi muzyka synagogalna w wykonaniu kantora Yosepha Schwartza z Izraela oraz Chóru Synagogi pod Białym Bocianem we Wrocławiu pod batutą Stanisława Rybarczyka. Natomiast wieczorem w OPK "Gaude Mater" wystąpią Karolina Cicha i Elżbieta Rojek - w ich projekcie "Jeden/Wiele. Pieśni chwalebne wielu świątyń" przeplatają się pieśni trzech religii, w nawiązaniu do różnych tradycji religijnych, przenikających się na Podlasiu.
Na zakończenie festiwalu, 7 maja, w Bazylice Jasnogórskiej zabrzmi oratorium "Mesjasz", autorstwa niemieckiego kompozytora późnego baroku Georga Friedricha Haendla. Dzieło, ze znanym fragmentem chóralnym "Hallelujah", wykonają soliści, chór Collegium Cantorum oraz orkiestra Filharmonii Częstochowskiej pod batutą Adama Klocka.
Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej "Gaude Mater" został zainicjowany ponad ćwierć wieku temu przez Krzysztofa Pośpiecha, dyrygenta, pedagoga i pierwszego dyrektora Ośrodka Promocji Kultury "Gaude Mater" w Częstochowie. Festiwal służy prezentowaniu muzyki trzech największych religii monoteistycznych: chrześcijaństwa, judaizmu i islamu. Jest też okazją do przedstawienia wartości poszczególnych kultur i zachętą do dialogu między nimi. Impreza jest dofinansowywana ze środków ministra kultury i dziedzictwa narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. (PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ agz/
