Jerzy Gruza. Fot. PAP/A. Rybczyński
Jerzy Gruza, polski reżyser i scenarzysta filmowy, otrzyma Platynowe Lwy za całokształt twórczości. Wyróżnienie przyznawane przez komitet organizacyjny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni zostanie mu wręczone 23 września, podczas gali finałowej festiwalu.
Twórców do Platynowych Lwów rekomenduje Rada Programowa Festiwalu w porozumieniu ze Stowarzyszeniem Filmowców Polskich. Jak podkreślił jej przewodniczący Wojciech Marczewski, tegorocznego laureata należało uhonorować już dawno. "I to z wielu powodów: za filmy, seriale, setki programów TV, spektakle teatralne, za nowatorski język, który wprowadził do polskiej telewizji. Za życzliwy, ale ironiczny, często szyderczy opis naszej rzeczywistości" - powiedział.
"Każdy może wybrać swój własny powód. Ja również. Moje prywatne Platynowe Lwy przyznaję Jerzemu Gruzie za realizację dwóch Teatrów Telewizji: +Mieszczanina Szlachcicem+ z Bogumiłem Kobielą oraz +Rewizora+ z Tadeuszem Łomnickim. Oba wybitne i niezapomniane!" - dodał.
Jak przypomniał Marczewski, Gruza odbierając Platynowe Lwy podczas gali finałowej 42. FPFF, ponownie stanie na scenie Teatru Muzycznego w Gdyni, z którym wiążą się jedne z największych sukcesów w jego karierze. "Dla człowieka telewizji i filmu, którym był Jerzy Gruza od początku zawodowej drogi, właśnie teatr okazał się przestrzenią niezwykle podatną na jego reżyserskie koncepcje i realizacyjny rozmach" - podkreślił.
Przewodniczący Rady Programowej Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni Wojciech Marczewski: Tegorocznego laureata należało uhonorować już dawno. I to z wielu powodów: za filmy, seriale, setki programów TV, spektakle teatralne, za nowatorski język, który wprowadził do polskiej telewizji. Za życzliwy, ale ironiczny, często szyderczy opis naszej rzeczywistości.
Jerzy Gruza urodził się w 1932 roku w Warszawie. Studiował reżyserię w łódzkiej filmówce, której dyplom uzyskał dopiero po latach - już jako uznany autor kultowych polskich seriali telewizyjnych.
Od połowy lat 50. był związany z Teatrem Telewizji, dla którego przygotował takie spektakle, jak m.in.: "Grona gniewu" Johna Steinbecka (1957), "Szkoła wdów" Jeana Cocteau, "Mały książkę" Antoine de Saint-Exupery'ego (1958), "Trio" według "Wygnańców" Jamesa Joyce'a (1961), "Kubuś Fatalista i jego pan" Denisa Diderota (1963), "Króla Edypa" Sofoklesa (1967), "Wizyta starszej pani" Friedricha Durrenmatta (1971), "Szkoła żon" Moliera (1972), "Drzewa umierają stojąc" Alejandro Cassony (1986) oraz "Zatrute pióro" Ronalda Harwooda (1994).
W 1965 r. Gruza rozpoczął realizację serialu telewizyjnego "Wojna domowa", w którym niezapomniane role wykreowali m.in. Alina Janowska, Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Andrzej Szczepkowski i Jarema Stępowski.
Dziewięć lat później reżyser spotkał się na planie z m.in. Anną Seniuk, Ireną Kwiatkowską oraz Andrzejem Kopiczyńskim, czyli legendarnym inżynierem Karwowskim - głównym bohaterem kultowego "Czterdziestolatka". W serialu, kontynuowanym na początku lat 90. jako "Czterdziestolatek. 20 lat później", Gruza - jak podkreśla Rada Programowa Gdyńskiego Festiwalu - "stworzył nie tylko galerię nieśmiertelnych postaci – bohaterów, których pokochali widzowie – ale też przenikliwie, z komediowym zacięciem, sportretował polską rzeczywistość".
Na przełomie wieków, w 1999 i 2003, na ekranach telewizorów pokazywane były z kolei "Tygrysy Europy" Gruzy.
Jako scenarzysta i reżyser Gruza zrealizował takie filmy, jak: "Dzięcioł" (1970), "Przeprowadzkę" (1972), "Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy" (1973), "Noc poślubna w biały dzień" (1982), "Pierścień i różę" (1986).
W latach 1983-1991 Jerzy Gruza był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Muzycznego w Gdyni, gdzie stworzył m.in. "Skrzypka na dachu" (1984) - wystawionego po raz pierwszy w Polsce, 20 lat po nowojorskiej premierze, "My Fair Lady" (1986), "Jesus Christ Superstar" (1987), "Les Miserables" (1989), "Człowieka z La Manchy" (1991) i "Żołnierza Królowej Madagaskaru" (1991).
W jego dorobku znajduje się też kilka książek: felietonów, wspomnień i opowiadań. Gruza opublikował je m.in. w tomach "40 lat minęło jak jeden dzień" (1988), "Pasaże warszawskie" (2004) oraz "Głową o stolik. Kronika wypadków medialnych” (2013).
Jerzy Gruza jest laureatem m. in. SuperWiktora’93 za całokształt twórczości telewizyjnej, Nagrody Publiczności Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych - za "Motylem jestem, czyli romans 40-latka" (1976) oraz tytułu "Gwiazdy Telewizji Polskiej", przyznanego mu z okazji 50-lecia TVP "za tworzenie oryginalnych form filmowych, teatralnych i rozrywkowych".
Wśród dotychczasowych laureatów Platynowych Lwów są m.in. Jerzy Antczak, Andrzej Wajda, Witold Sobociński, Tadeusz Konwicki, Roman Polański, Jerzy Wójcik, Sylwester Chęciński, Tadeusz Chmielewski oraz Janusz Majewski.
42. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni odbędzie się w dniach 18-23 września 2017 roku.(PAP)
oma/ itm/
