Symboliści i surrealiści na wystawie w DESA Unicum

„Oczy szeroko zamknięte. Nadrzeczywistość w sztuce XX-XXI wieku” to pierwsza w historii DESA Unicum tak bogata ekspozycja sztuki surrealistycznej i symbolicznej” – zaznacza Martyna Dałkowska, reprezentująca organizatorów wydarzenia.

Jacek Malczewski w swoich symbolicznych obrazach przedstawiał zagadnienie wolności, losu i powołania artysty. Ważne wydarzenia historyczne, lęki i napięcia egzystencjalne ukazywał pod maską mitów i legend.

Malarz portretował także polską elitę artystyczną i intelektualną początku XX wieku.

To właśnie dwa portrety: Józefa Nekanda-Trepki i mężczyzny przy fortepianie, prezentowane na wystawie w DESA Unicum, są charakterystycznym przykładem portretowego malarstwa Malczewskiego; artysta w fascynujący sposób łączy tu dwa światy – realny i fantastyczno-symboliczny.

Obok obrazów Malczewskiego na wystawie znalazły się prace jego najwybitniejszego ucznia Wlastimila Hofmana, uważanego za kontynuatora malarstwa symbolisty. Bliskie analogie z twórczością Malczewskiego przyczyniły się do szybko uzyskanej przez Hofmana rozpoznawalności, a jego obrazy ceniono za technikę, świetny rysunek, a także poetycki oraz ludowy charakter.

Artysta czerpał inspiracje do swoich kompozycji ze świata baśni, romantycznej poezji i ludowych podań, ale istotną rolę w jego twórczości odgrywała także przyroda. Jeden z dwóch obrazów wystawionych w DESA Unicum - „Wiosna”, przedstawia dwie kobiety, które niczym antyczne nimfy czy słowiańskie rusałki, wieszczą metaforyczne nadejście wiosny. Tym samym Hofman, podobnie jak jego mistrz, łączy w obrazie świat realny i przestrzeń metafizyczną.

Jacek Malczewski inspirował artystów różnych generacji. Na wystawie znalazła się m.in. praca Dariusza Kalety, który, zarówno poprzez tytuł obrazu „Dialog z Malczewskim II”, jak i technikę oraz kolorystykę dzieła nawiązuje wprost do twórczości wielkiego symbolisty. Kaleta zachowuje przy tym swój oryginalny styl wyrażający się m.in. w niemal niespotykanej we współczesnym malarstwie palecie kolorów.

Sympatycy twórczości malarstwa Rafała Olbińskiego zobaczą jeden z ostatnich obrazów artysty – „Siostrę Ikara” - namalowany specjalnie na tę wystawę. Olbiński sięgnął po grecki mit o Dedalu i Ikarze, jednak bohaterką obrazu uczynił jego siostrę, nadając mu nowe oryginalne znaczenie.

„Jednym ze sztandarowych dzieł aukcji jest obraz Wojciecha Siudmaka +La dignite d’un attente eternelle+, który tak nas zachwycił, że znalazł się na okładce katalogu wystawy” - mówi Artur Dumanowski, dyrektor Departamentu Projektów Aukcyjnych DESA Unicum.

To, według Dumanowskiego, niezwykła praca łącząca w sobie fantazję architektoniczną z idealnym krajobrazem marynistycznym. „Siudmak zachowuje wierność szczegółów, jednocześnie powołując do życia fantasmagoryczną wizję za pomocą charakterystycznych dla swojej twórczości przejść kolorystycznych. Kolekcjonerów i gości wystawy na pewno zainteresuje fakt, że to właśnie okładka Siudmaka do powieści +Diuna+ zainspirowała Denisa Villeneuve'a do stworzenia swojego monumentalnego, oscarowego hitu” – dodaje dyr. Dumanowski.

Wystawa surrealizmu prezentuje też pracę nadrealisty Salvadora Dali. Obraz „Koronacja Gali (Cesarzowa)” przedstawia Galę, czyli wielką miłość artysty, a później także żonę, siedzącą na tronie z insygniami władzy w dłoniach.

„Dali często wyrażał swoje uczucia do ukochanej, umieszczając ją jako bohaterkę swoich prac, a w pewnym momencie zaczął je nawet podpisywać nazwiskiem żony. Uważał Galę za ideał kobiety i swoją muzę, a jego miłość graniczyła niemal z szaleństwem. Gala odegrała ogromną rolę w życiu artysty” – komentuje kurator wystawy Karolina Jankowska.

Aukcja pokazywanych na wystawie prac odbędzie się 14 września 2023 r. Najwyższą estymację osiągają dwie prace Jacka Malczewskiego – „Portret Józefa Nekanda Trepki” (500 000 – 700 000 zł) oraz „Portret mężczyzny przy fortepianie” (450 000 – 600 000 zł). (PAP)

Autorka: Anna Bernat

abe/ dki/