Stefan Żeromski. Fot. PAP/CAF
Projekcja filmu „Rok 1863” - będącego najstarszą ekranizacją „Wiernej rzeki” Stefana Żeromskiego - oraz wystawa fotografii i prezentacja o powstaniu styczniowym zainaugurują w niedzielę obchody roku pisarza w ośrodku „Szklany Dom” w Ciekotach (Świętokrzyskie).
W tym roku przypada 150. rocznica urodzin Żeromskiego. Pisarz przyszedł na świat 14 października 1864 roku w Strawczynie k. Kielc.
Ośrodek "Szklany Dom" w Ciekotach (powiat kielecki) tworzą centrum edukacyjne i rekonstrukcja dawnego dworku szlacheckiego. Powstał on w miejscu domu, w którym Żeromski wychowywał się przez 12 lat.
Jak powiedziała PAP kierownik centrum Krystyna Nowakowska, 151. rocznica wybuchu powstania styczniowego jest okazją do inauguracji Roku Żeromskiego. „Powstanie mocno odbiło się na życiu rodziny pisarza, miało wpływ także na samego Żeromskiego. Jego rodzice wspierali powstańców. Na tle rodzinnych opowieści oparł potem treść +Wiernej rzeki+” – tłumaczyła.
Na wystawie „Powstanie styczniowe w powiecie kieleckim” twórcy ze stowarzyszenia Zenit zaprezentują fotografie, przedstawiające miejsca pamięci związane z wydarzeniem oraz dokumentujące rekonstrukcję bitwy pod Ociesękami.
Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki z Instytutu Pamięci Narodowej przedstawi multimedialny wykład, poświęcony tradycji i pamięci o zrywie niepodległościowym z lat 1863-1864.
Zostanie pokazana także najstarsza ekranizacja prozy Żeromskiego – niemy film „Rok 1863”, w reżyserii Edwarda Puchalskiego. Obraz z 1922 roku jest ekranizacją „Wiernej rzeki”.
Najwięcej wydarzeń artystycznych i edukacyjnych poświęconych pisarzowi centrum będzie organizowało od maja do października, w ramach projektu „Przestrzenie Żeromskiego”. Będą to wykłady popularno-naukowe, poświęcone różnym sferom życia i twórczości pisarza, z udziałem m.in. literaturoznawców, językoznawców i filmoznawców.
Dla młodzieży zaplanowano warsztaty literackie, oparte na prozie autora „Przedwiośnia”, fotograficzne i filmowe.
W wakacje zostanie zorganizowane kino letnie, z przeglądem wszystkich ekranizacji dzieł pisarza oraz wybranych dokumentów poświęconych twórcy.
We wrześniu „Szklany Dom” będzie obchodził imieniny Stefana (przypadają 2 września) – zaplanowano piknik literacki z inscenizacją teatralną.
Stefan Żeromski był prozaikiem, dramatopisarzem oraz publicystą. Urodził się 14 października 1864 r. w Strawczynie k. Kielc. W miejscowym kościele do dziś znajduje się metryka chrztu pisarza. Wychowywał się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich. Od 1874 r. uczył się w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Lat Szkolnych Żeromskiego. Akcję wielu swoich utworów umieścił na Kielecczyźnie. Tytuł powieści "Wierna Rzeka" stał się nawet nową nazwą dla przepływającej na zachód od Kielc rzeki Łosośnej oraz stacji kolejowej w pobliżu Gnieździsk (linia Kielce-Włoszczowa).
Pisarz zmarł w Warszawie 20 listopada 1925 roku. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym na warszawskiej Woli.
Centrum Edukacyjne "Szklany Dom" w Ciekotach rozpoczęło działalność w 2011 r.; powstało m.in. dzięki środkom unijnym. Instytucja służy prezentacjom sztuki współczesnej oraz realizacjom programów edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
Ośrodek znajduje się na Szlaku Literackim, wiodącym przez świętokrzyskie miejscowości mające związek z inspiracjami literackim, narodzinami lub pobytem w nich znanych polskich pisarzy. (PAP)
ban/ gma/
