Konieczna jest nowelizacja systemu poboru opłaty reprograficznej poprzez rozszerzenie listy urządzeń objętych opłatą i dostosowanie jej do realiów rynkowych i rozwoju technologicznego - wskazali twórcy raportu „Prawne i ekonomiczne uwarunkowania opłaty reprograficznej”.
We wtorek w siedzibie uczelni Collegium Intermarium w Warszawie odbyła się konferencja prasowa dotycząca aspektów prawnych opłaty reprograficznej w kontekście projektu ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego oraz projektu rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie typów urządzeń i nośników, od których pobiera się opłatę.
Konferencja związana była z publikacją raportu pod tytułem "Prawne i ekonomiczne uwarunkowania opłaty reprograficznej". Ośrodek Analiz Prawnych, Gospodarczych i Społecznych im. H. Cegielskiego, we współpracy z LOTTO oraz prawnikami i ekonomistami, przeprowadził badania w zakresie prawnych i ekonomicznych uwarunkowań opłaty reprograficznej - której celem jest zabezpieczenie prawa twórców do czerpania pożytków z praw własności intelektualnej do utworów będących w rosnącym zakresie przedmiotem nieodpłatnego dozwolonego użytku.
"Podstawowym celem raportu było przeanalizowanie, także w aspekcie prawnoporównawczym, tego w jaki sposób system poboru opłaty reprograficznej funkcjonuje w wybranych krajach UE i w Polsce. W raporcie zostały zaprezentowane różne systemy funkcjonujące w poszczególnych państwach Unii Europejskiej. Punktem wyjścia do rozważań jest prawodawstwo unijne i regulacja, do respektowania której państwo polskie jest zobowiązane" - powiedział PAP Olaf Szczypiński, współautor zaprezentowanego we wtorek raportu.
Przyznał, że są państwa, w których systemu opłaty reprograficznej nie ma, "natomiast w związku z tym, że funkcjonujemy w pewnych ramach unijnych, w których ustawodawca przewiduje, że pewna forma godziwej rekompensaty dla twórców powinna być, to nie mamy wielkiego pola, żeby z tym dyskutować".
Jak mówił, "zasadniczo system opłaty reprograficznej powinien - chociażby z tego punktu widzenia - zostać utrzymany". "Oczywiście odrębną kwestią jest jak ten system funkcjonuje" - wskazał.
Przekazał, że "niewątpliwie konieczna jest nowelizacja systemu opłaty reprograficznej, pod kątem jej rozszerzenia na inne urządzenia i dostosowania do realiów rynkowych i rozwoju technologicznego".
Zaznaczył, że twórcom przysługuje rekompensata za dozwolony użytek urządzeń na cele prywatne. "Należy, zgodnie z dyrektywami unijnymi, w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, stworzyć system, który będzie efektywny. Analizując wpływy z opłaty reprograficznej w poszczególnych krajach widać, że ten nasz system nie jest zbyt efektywny, w tym sensie, że przychody z opłaty nie są aż tak duże, jak w innych krajach" - ocenił Szczypiński.
W ubiegłym roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego skierowało do konsultacji międzyresortowych i publicznych projekt Ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego. "Ustawa cywilizuje warunki pracy artystycznej oraz zapewnia najsłabiej zarabiającym twórcom minimum bezpieczeństwa socjalnego w postaci dostępu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Koszty projektowanych rozwiązań nie obciążą podatnika, ponieważ będą finansowane z wpływów z tzw. opłaty reprograficznej i opłaty od czystych nośników (tzw. rekompensata na rzecz uczciwej kultury) uiszczanej przez producentów i importerów sprzętu elektronicznego. Rekompensata na rzecz uczciwej kultury od wielu lat funkcjonuje już w większości krajów europejskich, m.in. w Niemczech, Francji, Włoszech i na Węgrzech" - wskazuje resort kultury.
Zmiany systemu opłaty reprograficznej, zaproponowane w projekcie ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego, oceniono w raporcie jako "spójne z europejskimi tendencjami legislacyjnymi oraz zmierzające do zasadnego zabezpieczenia praw twórców do czerpania pożytków z praw własności intelektualnej".
W raporcie "rekomendowana jest adekwatna zmiana rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie typów urządzeń i nośników, od których pobiera się opłatę i wysokości opłat, uwzględniająca w szczególności wszystkie nowoczesne narzędzia umożliwiające utrwalanie lub zwielokrotnianie utworów". (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ pat/
