Nobuyoshi Araki
Prace dwóch współczesnych japońskich artystów: fotografika Nobuyoshi Arakiego oraz Shiro Tsujimury, uznawanego w kręgu japońskiej ceramiki za buntownika i rewolucjonistę, można oglądać na wystawie w Muzeum Manggha w Krakowie.
W Galerii Europa-Daleki Wschód pokazywane są zbiory kolekcjonera Rafała Jabłonki.
"Obu artystów łączy niezwykła pracowitość, bezkompromisowość i niezależność. Araki odcina się od sztywnych reguł i tworzy swoją własną sztukę, łamiąc pewne zasady m.in. obyczajowe w swoich erotycznych fotografiach. Tsujimura jest ceramikiem, który sięga po tradycyjne, japońskie techniki wypału naczyń, ale tworzy autorskie, rzeźbiarskie formy" - mówił PAP kurator wystawy Dominik Lisik.
Dodał, że obaj artyści tworzą dużo i sami selekcjonują swoje prace. Przestrzeń w Galerii Europa-Daleki Wschód zaaranżowano, nawiązując do takonomy – wnęki w tradycyjnych, japońskich domach, gdzie zawieszany jest zwój papieru lub jedwabiu z kaligrafowanymi tekstami albo malowidłami i eksponowane ikebany - kompozycje kwiatowe. Te same rośliny występują zazwyczaj na zwoju i w ikebanie. W niszy podłoga jest umieszczona wyżej niż w pozostałej części domu.
"Aranżując wystawę nawiązaliśmy to tego tradycyjnego, architektonicznego zestawienia dwóch płaszczyzn. Na dole znajdują się naczynia, a na górze nad nimi fotografie" – mówił PAP kurator wystawy.
Zwiedzający zobaczą 81 fotografii z ośmiu serii Arakiego powstałych między 1972 a 2008 rokiem. Są wśród nich zdjęcia życia codziennego w Tokio, ale też kobiece akty oraz kompozycje kwiatowe m.in. z roślinami uwiecznionymi w dekadenckich, więdnących formach. Prace fotograficzne zostały zestawione z 60 naczyniami Tsujimury. Wykonane po 2008 roku przy zastosowaniu ręcznych technik formowania i tradycyjnego japońskiego wypału są obłe, nacięte, celowo zdeformowane, rozdarte, pęknięte, gruboszkliwione.
Jak pisze we wstępie do katalogu dyrektor Muzeum Manggha Bogna Dziechciaruk-Maj wystawa nosi tytuł "Na granicy cienia", który odnosi się do ważnej w japońskiej estetyce zasady, że "cenne przedmioty oglądane w pełnym świetle tracą na wartości, stają się pospolite i banalne" i "to nie światło, ale cień i półmrok wydobywają z nich tajemnicze piękno".
Wystawa potrwa do października. Dzieci i młodzież – ze względu na treść fotografii - mogą ją zwiedzać tylko w towarzystwie rodziców lub opiekunów.
Nobuyoshi Araki urodził się w 1940 r. w Tokio. Ojciec – fotograf amator - nauczył go, jak robić zdjęcia. Araki studiował fotografię na Wydziale Fotografii, Druku i Inżynierii Uniwersytetu Chiba, a następnie pracował w agencji reklamowej Dentsu. Tam poznał swoją przyszłą żonę – Yoko. Po ślubie opublikował książkę zawierającą serię zdjęć wykonanych podczas ich podróży poślubnej, zatytułowaną "Podróż sentymentalna". Jego żona zmarła w roku 1990. Zdjęcia wykonane w ostatnich dniach jej życia zostały opublikowane w książce zatytułowanej "Podróż sentymentalna/Podróż zimowa".
Araki jest uznawany za najbardziej produktywnego, żyjącego japońskiego artystę. Szacuje się, że do tej pory opublikował ok. 500 książek fotograficznych wypełnionych setkami zdjęć. Do najbardziej rozpoznawalnych motywów jego twórczości należą m.in. akty kobiece.
Shiro Tsujimura urodził się w 1947 roku w mieście Gose. Po ukończeniu liceum chciał studiować malarstwo, ale po wizycie w tokijskim The Japan Folk Crafts Museum zachwycił się czarką do herbaty i zaczął myśleć o robieniu ceramiki. Od 1966-68 przebywał w świątyni zen w Narze, gdzie przeszedł formalne szkolenie, żeby zostać mnichem. Ostatecznie wybrał drogę artystyczną - na farmie należącej do ojca wybudował pierwszą pracownię garncarską, gdzie sam się uczył fachu.
Artysta w górach nad miastem Nara ma dom, warsztat i siedem pieców do wypalania ceramiki. Do wytwarzania naczyń używa ziemi ze swojej posiadłości, a ostateczne ich wykończenie pozostawia naturze – wazony, misy, czarki są zakopywane w ziemi, poddawane działaniu wiatru i deszczu. Tsujimura jest uznawany za jednego z najwybitniejszych japońskich ceramików. Potrafi w ciągu jednego dnia wykonać kilkaset naczyń, które potem selekcjonuje. Jak mówi sam o sobie "nie mam nauczyciela i nie biorę uczniów", ale w 1998 roku w jego pracowni praktykował były premier Japonii Morihira Hosokawa. Prace Tsujimury są w wielu światowych muzeach i zbiorach prywatnych.
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha jest otwarte dla zwiedzających od wtorku do niedzieli w godzinach od 10.00 do 18.00. Ze względów sanitarnych aż do odwołania obowiązuje zakaz zwiedzania grupowego. W Galerii Europa-Wschód może przebywać jednocześnie przy zachowaniu odpowiedniego dystansu maksymalnie 20 osób (po 10 w jednej sali). Po wejściu do muzeum należy zdezynfekować ręce, obowiązuje nakaz zasłaniania ust i nosa, a w sklepiku muzealnym także noszenia jednorazowych rękawiczek.(PAP)
autor: Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ wj/
