Źródło: Zarząd Transportu Metropolitalnego
Specjalny Tramwaj Powstańczy wyruszy w środę na tory Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Historyczna maszyna z okolicznościowym oklejeniem przez 10 dni odwiedzi większość miast regionu, przypominając o 100. rocznicy wybuchu I powstania śląskiego.
Tramwaj, oznaczony jako linia 100, wyruszy 14 sierpnia ok. godz. 17. z Mysłowic, gdzie odbył się strajk bezpośrednio poprzedzający wybuch I powstania śląskiego. Podróż zakończy się w 100. rocznicę zakończenia tego zrywu - 24 sierpnia ok. godz. 16.45 przy Pomniku Powstańca Śląskiego w Świętochłowicach - Lipinach.
Tramwaj Powstańczy to wspólna inicjatywa Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Zarządu Transportu Metropolitalnego, spółki Tramwaje Śląskie i Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach.
Podczas wtorkowej prezentacji przygotowanego już wozu w siedzibie Tramwajów Śląskiego prezydent Świętochłowic Daniel Beger wyraził nadzieję, że nietypowy tramwaj zainteresuje mieszkańców i turystów ważnymi dla regionu historycznymi wydarzeniami i jego konsekwencjami.
„Zapraszamy całe rodziny, wszystkich mieszkańców całego Śląska na pokład tej bany” - podkreślił Beger dodając, że we wnętrzu Tramwaju Powstańczego będzie można poczytać o historii I powstania śląskiego, wysłuchać manifestu Wojciecha Korfantego i zaśpiewać powstańcze i śląskie piosenki. Każdy podróżujący otrzyma też okazjonalny bilet.
Prezes Tramwajów Śląskich Bolesław Knapik zapowiedział, że 15 sierpnia, w Święto Wojska Polskiego, gdy przez Katowice przejdzie defilada wojskowa (wiążąca się z wyłączeniem znacznej części sieci tramwajowej w tym mieście), Tramwaj Powstańczy zostanie wyeksponowany na rondzie obok Spodka, bezpośrednio przy trasie defilady.
Knapik wyjaśnił też, że jako Tramwaj Powstańczy będzie jeździł zabytkowy dwukierunkowy wóz typu N, wyprodukowany w ówczesnej Chorzowskiej Wytwórni Konstrukcji Stalowych „Konstal” w 1953 r. „Jest to w tej chwili najstarszy sprawny tramwaj w parku wagonowym Tramwajów Śląskich” - wskazał prezes.
Rozkład jazdy specjalnej linii tramwajowej dostępny jest w odrębnej zakładce na stronie Zarządu Transportu Metropolitalnego: rj.metropoliaztm.pl/rozklady/2-100.
W tym roku przypada setna rocznica pierwszego z trzech powstań śląskich, które wybuchło w następstwie masakry przed kopalnią Mysłowice 15 sierpnia 1919 r. Po otwarciu ognia przez oddział Grenzschutzu (niemieckiej straży granicznej) zginęło siedmiu górników, dwie kobiety i 13-letni chłopiec.
I powstanie śląskie było – według historycznych opracowań – spontanicznym zrywem polskiej ludności, którego celem miało być przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Upadło po 10 dniach, przygotowując jednak grunt do dwóch kolejnych powstań w następnych latach.
Na Śląsku wrzało już wcześniej. W maju 1919 r. na konferencji w Wersalu zadecydowano, że o przynależności atrakcyjnych gospodarczo terenów Śląska przesądzi plebiscyt. Wobec trudności gospodarczych w regionie pracę przerwało 40 kopalń. Górnicy nie otrzymywali pensji, więc zdecydowali się na strajk generalny.
Rok później, również w sierpniu, wybuchło drugie powstanie śląskie, a efektem rozpoczętego w kolejnym roku (w nocy z 2 na 3 maja 1921 r.) trzeciego powstania było przyznanie Polsce znacząco większej części Górnego Śląska, niż początkowo zamierzano, po marcowym (w 1921 r.) plebiscycie w sprawie przynależności państwowej tych ziem.
Działające od 2014 r. Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach Śląskie to nowoczesna ekspozycja, wykorzystująca wiele historycznych pamiątek, ale też multimediów. Miejscowy samorząd zaaranżował ją w zabytkowym, neogotyckim budynku – podniesionym z ruiny za unijne środki.
Tramwaje Śląskie są jednym z największych operatorów sieci tramwajowych w Polsce. Spółka obsługuje blisko 30 linii w 12 miastach. Łączna długość torowisk ciągnących się od Zabrza na Górnym Śląsku po Dąbrowę Górniczą w Zagłębiu Dąbrowskim to ponad 340 km toru pojedynczego (w tym niespełna 30 km w zajezdniach). Codziennie w dni robocze na trasy wyjeżdża ok. 200 wozów.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ pat/
