Była premier RP Hanna Suchocka odebrała w piątek we Wrocławiu Nagrodę im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Została wyróżniona m.in. za „owocny udział w stworzeniu fundamentów III Rzeczypospolitej”. To pierwsza kobieta, która otrzymała to wyróżnienie.
Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego, przyznawana od roku 2004, została ustanowiona przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego, miasto Wrocław, Kolegium Europy Wschodniej, Uniwersytet Wrocławski i Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Przyznawana jest osobom, które uosabiają "myślenie o państwie, jako dobru wspólnym", a także instytucjom, które miały znaczący wkład w obalenie komunizmu, odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz w kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Nagroda wręczana jest tradycyjnie 4 czerwca, w rocznicę pierwszych częściowo wolnych wyborów. W tym roku, z powodu pandemii uroczystość została przeniesiona na 2 października - dzień urodzin Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk podczas uroczystości w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich podkreślił, że to właśnie Jan Nowak-Jeziorański uczył nas wytrwale swoim życiem, co oznacza główna idea tej nagrody, czyli myślenie o państwie jako o dobru wspólnym.
"Jan Nowak-Jeziorański powiedział kiedyś: +nie ma demokracji bez udziału obywateli. Tam, gdzie obywatele nie interesują się życiem publicznym, demokracja jest bardzo krucha+. Myślę, że dzisiaj możemy dostrzec niezwykłą wagę tych słów i ogromne przesłanie, a wraz z nim wielką odpowiedzialność" – wskazał.
Prezydent Wrocławia zaznaczył, że dzisiejsza nagroda wręczana jest osobie równie niezwykłej. "Jej laureatka wiele dla naszej społeczności, dla naszego samorządu i dla całej naszej wspólnoty Polaków zrobiła. Dziś, w imieniu tej mniejszej społeczności wrocławianek i wrocławian, a także tej szerszej Polek i Polaków chciałbym wyrazić swoją ogromną wdzięczność za Pani mądrość, umiejętność budowania i tworzenia dialogu i chęć budowania lepszej rzeczywistości dla nas wszystkich" – mówił.
Sutryk wspomniał też słowa Jana Nowaka-Jeziorańskiego o podziałach, które są ceną, jaką się płaci za demokrację i podkreślił, że tegoroczna laureatka te podziały - jako polityk, szef rządu, a potem na innych polach społecznej i publicznej aktywności - starała się w jak największym stopniu zasypywać. "To zasługuje na najwyższe uznanie" – dodał.
Sekretarz Kapituły Nagrody i dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich Adolf Juzwenko uzasadniając przyznanie wyróżnienia podkreślił, że była premier została uhonorowana za "znaczący udział w tworzeniu fundamentów III Rzeczypospolitej".
Odbierając nagrodę Hanna Suchocka powiedziała, że należy do pokolenia, które wychowywało się na tym, co mówił Jan Nowak-Jeziorański. "Słuchaliśmy tej trzeszczącej Wolnej Europy, żeby usłyszeć te wolne słowa. I właściwie ten dzień dzisiejszy jest taką klamrą, która zamyka ten cały okres od słuchania radia Wolna Europa, kiedy mi do głowy nie przyszło, że mogę znaleźć się w tej sytuacji, w której dzisiaj jestem" - mówiła.
Laureatka podkreśliła, że Jan Nowak-Jeziorański starał się przygotowywać i uczyć nas do życia w tym, co nazywamy dobrem wspólnym. "Wyszliśmy z państwa partyjnego, z państwa podzielonego (…) w związku z tym wydawało się, że kluczowe jest, abyśmy zaczęli myśleć wspólnotowo, tworzyli to, co wspólne. Będziemy się zawsze różnić, bo to należy do istoty człowieczeństwa, ale to ma być różnica, która prowadzi do dialogu, a nie do konfliktu i konfrontacji. Takie było przesłanie Jana Nowaka-Jeziorańskiego" – mówiła była premier zaznaczając, że było jej ono bliskie w całej działalności.
"Nie zawsze przynosiło sukces, w takim czysto politycznym wymiarze, ale uważam, że to nie zwalnia nas to od obowiązku poszukiwania dialogu. Obserwując współczesną rzeczywistość zadałam sobie pytanie, czy dialog to nie jest pojęcie, które obecnie zanika. Byłby to bardzo pesymistyczny wniosek, dlatego nie chcę w to wierzyć. Uważam, że zobowiązuje nas do tego testament Jana Nowaka-Jeziorańskiego, ale i nasza konstytucja, w której zostało zapisane, że Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym" – dodała.
Hanna Suchocka urodziła się 3 kwietnia 1946 r. Była pierwszą w Polsce kobietą na stanowisku premiera. Jest doktorem habilitowanym nauk prawnych i profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Została odznaczona Orderem Orła Białego.
W latach 1992–93 była Prezesem Rady Ministrów, w latach 1997–2000 ministrem sprawiedliwości i prokuratorem generalnym, a w latach 2001–13 ambasadorem RP przy Stolicy Apostolskiej oraz Zakonie Maltańskim. W latach 1980–85 i 1989–91 była posłanką na Sejm PRL VIII kadencji i na Sejm kontraktowy, a w latach 1991–2001 na Sejm I, II i III kadencji. (PAP)
autorka: Agata Tomczyńska
ato/ pat/