Źródło: Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego
Stefan Eichler, żołnierz Legionów Polskich, armii II Rzeczypospolitej oraz Armii Andersa, działacz polskiej emigracji, dwukrotny kawaler Krzyża Walecznych. Zmarł w 1980 r. w Londynie. Po ponad czterech dekadach jego szczątki zostały sprowadzone do Polski.
Stefan Eichler urodził się 7 lutego w 1892 r. w Sosnowcu. Uczestniczył w strajku szkolnym w 1905 r. W 1913 r. wyjechał do Francji. Studiował w Institut Polytechnique w Glons (Liege), w tym samym roku wstąpił do Związku Strzeleckiego. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do 1 Pułku Piechoty Legionów Polskich. Walczył między innymi w bitwie pod Łowczówkiem, gdzie dostał się do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł w lutym 1915 roku - przez pięć miesięcy leczył się we Lwowie. Do służby powrócił w styczniu 1916 r. w szeregach legionowej kawalerii. Wiosną 1917 r. uczestniczył w kursie oficerskim ułanów w Ostrołęce. Po kryzysie przysięgowym w 1917 r. został internowany w Szczypiornie, a następnie w Łomży.
Z niemieckiej niewoli zbiegł w marcu 1918 r. Kilka miesięcy później wstąpił do odradzającego się Wojska Polskiego. W wojnie z bolszewikami walczył w 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Jesienią 1920 r. wyjechał na kurs do francuskiej szkoły kawalerii w Saumur. Po powrocie służył w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu i Departamencie Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. W połowie lat trzydziestych rozpoczął służbę w administracji cywilnej. Od stycznia 1935 do kwietnia 1939 roku był starostą augustowskim, od kwietnia 1939 roku starostą stołpeckim.
Po sowieckiej inwazji na Polskę został internowany przez władze litewskie w obozie w Wyłkowyszkach w Litwie. Po zajęciu tego kraju przez sowietów latem 1940 r. trafił do niewoli sowieckiej, przebywał w obozach w Kozielsku i Griazowcu. Dopiero powstanie Armii Andersa w 1941 r. sprawiło, że odzyskał wolność. Służył jako zastępca szefa sztabu 5, a następnie 10 Dywizji Piechoty. Był szefem polskiej Bazy Ewakuacyjnej w Teheranie.
Po II wojnie światowej pozostał na emigracji. Był członkiem III i IV Rady Rzeczypospolitej wyznaczonym przez Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji. 16 lipca 1965 roku został członkiem Głównej Komisji Skarbu Narodowego. W latach 1966-70 był ministrem spraw krajowych w rządzie premiera Aleksandra Zawiszy. W tym samym roku został mianowany podpułkownikiem w korpusie oficerów kawalerii.
Pozostawił wspomnienia „Z trudu naszego i znoju… Wspomnienia z mego życia”, wydane po raz pierwszy w 2005 roku. Zmarł 12 marca 1980 r. Pochowano go na cmentarzu Morden w londyńskiej dzielnicy Merton. W 2023 r. jego szczątki zostało ekshumowane. Uroczystość pożegnalna odbyła się 3 grudnia w polskim kościele pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Londynie.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ pat/
