Maryla Zielińska, współpracowniczka Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego, redaktorka Nowej Siły Krytycznej i „Raptularza” na portalu E-teatr.pl, odebrała Nagrodę Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych za książkę „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego” wydaną przez Teatr Narodowy.
Jak poinformowano na portalu E-teatr.pl, „Maryla Zielińska została nagrodzona za najlepszą publikację książkową z zakresu wiedzy o dramacie, teatrze i widowiskach opublikowaną w roku 2023”.
Pozostałymi nominowanymi do nagrody za rok 2023 byli: Maria Prussak za „Brzmienia Wyspiańskiego” (Kraków: Wydawnictwo Żywosłowie), Janusz Degler za „Obecność Witkacego” (Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy), Dariusz Kosiński za „Teatr, który nadchodzi?” (Gdańsk: słowo/obraz terytoria) oraz Agata Łuksza za „Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku” (Kraków: Universitas).
Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 23 kwietnia w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.
„Zależało mi przede wszystkim na tym, aby przedstawić Jerzego Grzegorzewskiego jako ciekawego człowieka. Trochę go odmitologizować; zdjąć z niego tę aurę niezrozumiałego artysty, wypowiadającego się w dziełach teatralnych, które dla wielu były hermetyczne. Zarzucano mu przecież, że to jest teatr oderwany od rzeczywistości, dla elity” – wyjaśniała w opublikowanym 27 stycznia wywiadzie dla PAP krytyk i teatrolog Maryla Zielińska.
„Chciałam go pokazać jako barwnego człowieka. Stąd też podjęłam decyzję, żeby samej nie relacjonować zebranych materiałów, tylko używać bardzo wielu cytatów, wypowiedzi ludzi. Rozmawiałam z bardzo wieloma osobami, które go znały lub z nim współpracowały, i in extenso przytaczam te wypowiedzi. Zresztą wszystkie autoryzowane” – podkreśliła, dodając, że „zależało jej, by pokazać Grzegorzewskiego z wielu różnych perspektyw”.
Maryla Zielińska przyznała, że „podeszła do pisania biografii Jerzego Grzegorzewskiego po bożemu, czyli chronologicznie”. „Nie chciałam ujmować jej problemowo. Podział na te dwa tomy łączy się z faktem przenosin Grzegorzewskiego do Warszawy po wcześniejszej pracy na etacie reżysera w Teatrze im. Stefana Jaracza Łodzi, następnie na etacie reżysera Starego Teatru w Krakowie i po zakończonym w 1981 roku okresie dyrekcji artystycznej w Teatrze Polskim we Wrocławiu” – wyjaśniła.
„Te ostatnie ponad dwadzieścia lat, bo zmarł w roku 2005, spędził w Warszawie. Najpierw jako dyrektor Centrum Sztuki Studio im. S.I. Witkiewicza, a następnie jako dyrektor artystyczny Teatru Narodowego” – mówiła. „Realizacje w konkretnych teatrach - w Jaraczu w Łodzi, w Polskim we Wrocławiu, w Studio w Warszawie i potem w Narodowym - określam w tej książce pracami w kolejnych `studiach`, w następujących po sobie laboratoriach” – powiedziała w wywiadzie autorka.
„`To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego` jest dwutomową opowieścią o Jerzym Grzegorzewskim, jednym z najwybitniejszych artystów polskiego teatru, dyrektorze Teatru Narodowego w latach 1997–2004, unikalnym człowieku. Autorka, Maryla Zielińska, przedstawia biografię twórcy, którego talent stał się darem i przekleństwem” – czytamy na portalu E-teatr.pl.
„Powstał portret wielokrotny, bogato ilustrowany, na który złożyły się także wypowiedzi przyjaciół i współpracowników, zebrane w Polsce i za granicą. Publikacji towarzyszy album pod redakcją Janusza Górskiego, będący fotograficzną historią życia Jerzego Grzegorzewskiego” – napisano.
Mecenasami Nagrody Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych są Unia Polskich Teatrów oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ miś/