Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady upamiętnia rocznicę pierwszego transportu polskich więźniów do KL Auschwitz. W uchwale ustanawiającej te obchody obozy nazwano miejscami gdzie „nienawiść do ludzi doszła do swych najdalszych granic”.
14 czerwca 1940 r. do powstającego KL Auschwitz z więzienia w Tarnowie dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych, skierowanych tu przez dowódcę policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa w Krakowie. Wśród deportowanych byli żołnierze kampanii wrześniowej, którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także kilku polskich Żydów.
Spośród 728 więźniów z pierwszego transportu wojnę przeżyło 239. Pozostali zginęli w obozie lub też ich dalszy los nie jest znany. W Auschwitz Niemcy uwięzili około 150 tysięcy Polaków. Około 75 tysięcy zginęło w obozie, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów.(PAP)