Witold Modelski "Warszawiak"
Trwają walki na przyczółku czerniakowskim. Ginie tam 12-letni łącznik, kapral AK Witold Modelski "Warszawiak" - najmłodszy poległy powstaniec - i ppor. Wiesław Krajewski "Sem", uczestnik akcji pod Arsenałem. Gen. "Bór" reorganizuje oddziały powstańcze AK w regularne oddziały Wojska Polskiego.
20 września 1944 r. trwa walka o domy przy Wilanowskiej, Idźkowskiego i Solcu na przyczółku czerniakowskim.
Podczas walk na Wilanowskiej 6 i 10 ginie 12-letni, łącznik, kapral AK Witold Modelski, ps. "Warszawiak" (ur. 1932). To prawdopodobnie najmłodszy poległy uczestnik Powstania Warszawskiego. 23 sierpnia 1944 r. zostaje odznaczony Krzyżem Walecznych. Tego dnia kpt. Lucjan Giżyński "Gozdawa" awansował go do stopnia kaprala.
"W drugim dniu Powstania przyłączył się do oddziału mały, 12-letni chłopiec +Warszawiak+, +Wicuś+. Jego rodzice zginęli w pierwszych dniach Powstania w czasie nalotu w domu na Młynarskiej. Sam zdobył dla siebie broń, wynosząc ją prawie spod czołgu. Był niezastąpiony, pełen inicjatywy. Pomagał żołnierzom w najtrudniejszych natarciach" - czytamy we wspomnieniach plut. pchor. Jerzego Dargiela, ps. "Henryk", z Batalionu AK "Parasol".
"Od jego dotarcia do Kompanii Saperów zależał w tym momencie los reduty Banku Polskiego. Mimo pokrycia przez nieprzyjaciela wszystkich ulic Starówki gęstym ogniem z granatników, miotaczy min, seriami pokładowej broni maszynowej niemieckich lotników dotarł na czas do saperów. Łącznik +Warszawiak+ za wykonanie niebezpiecznego zadania został odznaczony Krzyżem Walecznych. Saperzy nie puścili już chłopca w powrotną drogę. Byli to mężczyźni dorośli, fachowcy w swojej robocie i też mieli własne dzieci" - pisze Zbigniew Wróblewski w książce "Pod komendą +Gozdawy+".
Akcja pod Arsenałem
Przy ul. Wilanowskiej 5 ginie ppor. Wiesław Krajewski, ps. "Sem" (1923-1944), z Batalionu AK "Zośka" - harcerz i uczestnik licznych akcji zbrojnych Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W marcu 1943 r. uczestniczył w akcji odbicia Jana Bytnara "Rudego" przewożonego samochodem przez gestapowców (akcja pod Arsenałem). Brał także udział w akcji odbicia więźniów z pociągu pod Celestynowem (19/20 maja 1943) i wykonaniu wyroku śmierci na gestapowca SS-Rottenführera Ewalda Langego (22 maja 1943), który torturował i przesłuchiwał Jana Bytnara "Rudego".
W nocy z 19 na 20 września 1944 r. na Żoliborz przeprawia się przez Wisłę kolejna grupa żołnierzy 6. Pułku Piechoty 1. Armii Wojska Polskiego, wzmacniając uchwycony przyczółek na Kępie Potockiej.
Komendant Główny AK gen. Tadeusz Komorowski "Bór" rozkazuje reorganizację oddziałów powstańczych Armii Krajowej w regularne oddziały Wojska Polskiego. Powstaje Warszawski Korpus AK dowodzony przez gen. bryg. Antoniego Chruściela "Montera". W skład jednostki wchodzą trzy dywizje piechoty: 8 Dywizja Piechoty im. Romualda Traugutta, złożona z oddziałów walczących na Żoliborzu i w Puszczy Kampinoskiej, 10 Dywizja Piechoty im. Macieja Rataja, złożona z oddziałów walczących na Mokotowie, oraz 28 DP im. Stefana Okrzei, złożona z oddziałów walczących w Śródmieściu. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ miś/
